غزل شماره نه حافظ
Trädgården blommar åter med ungdomens prakt,
Näktergalen hör bud om rosens fakt.
Näktergalen hör bud om rosens fakt.
O morgonvind, om du sveper förbi ängens glans,
Bär mina hälsningar till cypress, ros och doftens dans.
Bär mina hälsningar till cypress, ros och doftens dans.
Om vinhandlarens skönhet så strålande skiner,
Med mina ögonfransar sopar jag krogens golv, det finner.
Med mina ögonfransar sopar jag krogens golv, det finner.
Du som med bärnstensdoft svingar poloklubban mot månen,
Gör inte mitt vilsna hjärta mer förvirrat i lagunen.
Gör inte mitt vilsna hjärta mer förvirrat i lagunen.
Jag fruktar att de som hånar dryckesbrödernas väg,
Kan förlora sin tro i krogens heliga dvala, säg.
Kan förlora sin tro i krogens heliga dvala, säg.
Var vän med Guds män, för i Noas ark,
Finns jord som ingen flod kan skölja bort, även i mörk.
Finns jord som ingen flod kan skölja bort, även i mörk.
Lämna himlens hus, sök inte bröd som flyr,
Ty den svarta skålen dödar till slut sin gäst, det är.
Ty den svarta skålen dödar till slut sin gäst, det är.
För den vars sista bädd är en näve jord,
Varför bygga ett palats mot skyn, som bara blir förstörd?
Varför bygga ett palats mot skyn, som bara blir förstörd?
Min Kanaans måne! Egyptens tron är nu din att ta,
Dags att säga farväl till fängelsets bojor, ja.
Dags att säga farväl till fängelsets bojor, ja.
Hafez, drick vin, var fri och lev i glädje, men hör,
Lura inte, som andra, med Koranen som försör.
Lura inte, som andra, med Koranen som försör.
Tolkning:
Denna ghazal av Hafez är en mästerlig blandning av lyrisk skönhet, mystisk insikt och samhällskritik. Den börjar med livfulla bilder av våren och ungdomen, som symboliserar förnyelse och gudomlig skönhet, där näktergalen förkunnar rosens ankomst. Hafez använder morgonvinden för att skicka sin kärlek till naturen, vilket väver samman jordisk och andlig kärlek. Nämnandet av vinhandlaren och krogen speglar Hafez återkommande tema om gudomlig berusning, där krogen representerar en plats för andlig sanning bortom konventionell fromhet.
Denna ghazal av Hafez är en mästerlig blandning av lyrisk skönhet, mystisk insikt och samhällskritik. Den börjar med livfulla bilder av våren och ungdomen, som symboliserar förnyelse och gudomlig skönhet, där näktergalen förkunnar rosens ankomst. Hafez använder morgonvinden för att skicka sin kärlek till naturen, vilket väver samman jordisk och andlig kärlek. Nämnandet av vinhandlaren och krogen speglar Hafez återkommande tema om gudomlig berusning, där krogen representerar en plats för andlig sanning bortom konventionell fromhet.
Hafez varnar för att de som hånar ”dryckesbröderna” (mystiker eller älskare av gudomlig sanning) riskerar att förlora sin tro, eftersom sann andlighet finns i den opretentiösa ”krogen” av uppriktighet. Hänvisningen till Noas ark antyder att man bör söka gemenskap med de rättfärdiga, som står emot livets stormar. Han kritiserar materiella ambitioner och påpekar att världsliga strävanden (”himmelens hus”) är meningslösa när döden reducerar allt till stoft. ”Kanaans måne” syftar på Josef och symboliserar befrielse från egots fängelse för att nå andlig suveränitet.
I den sista kupletten uppmanar Hafez till ett liv i glädje och autenticitet men varnar för hyckleri, särskilt att använda religion för att lura andra. Denna ghazal väver samman teman om kärlek, mystik och moralisk integritet, levererade med Hafez karaktäristiska elegans och djup.
ای صبا گر به جوانان چمن باز رَسی
خدمت ما برسان سرو و گل و ریحان را
گر چنین جلوه کند مغبچهٔ باده‌فروش
خاک‌روبِ درِ میخانه کنم مژگان را
ای که بر مه کشی از عَنبرِ سارا چوگان
مضطرب‌حال مگردان، من سرگردان را
ترسم این قوم که بر دُردکشان می‌خندند
در سر کار خرابات کنند ایمان را
یار مردان خدا باش که در کشتی نوح
هست خاکی که به آبی نخرد طوفان را
برو از خانهٔ گردون به در و نان مطلب
کآن سیه‌کاسه در آخر بِکُشد مهمان را
هر که را خوابگه آخر مشتی خاک است
گو چه حاجت که به افلاک کشی ایوان را
ماه کنعانی من! مسند مصر آنِ تو شد
وقت آن است که بدرود کنی زندان را
حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی
دام تزویر مکن چون دگران قرآن را
متن غزل به فارسی امروزی:
دوباره باغ و بوستان پر از طراوت و زیبایی جوانی شده،
بلبل خوش‌صدا مژده آمدن گل را می‌شنود.
دوباره باغ و بوستان پر از طراوت و زیبایی جوانی شده،
بلبل خوش‌صدا مژده آمدن گل را می‌شنود.
ای باد صبا، اگر به جوانان باغ بازگردی،
سلام ما را به سرو، گل و ریحان برسان.
سلام ما را به سرو، گل و ریحان برسان.
اگر ساقی زیبا این‌گونه بدرخشد،
با مژه‌هایم خاک در میخانه را جارو می‌کنم.
با مژه‌هایم خاک در میخانه را جارو می‌کنم.
ای که با عطر خوش، دل را مثل چوگان به‌سوی ماه می‌کشانی،
مرا که سرگردانم، بیشتر پریشان نکن.
مرا که سرگردانم، بیشتر پریشان نکن.
می‌ترسم این مردمی که به می‌خواران می‌خندند،
ایمان خود را در خرابات و میخانه از دست بدهند.
ایمان خود را در خرابات و میخانه از دست بدهند.
با مردان خدا همراه باش، چون در کشتی نوح،
خاکی هست که طوفان هم نمی‌تواند آن را بشوید.
خاکی هست که طوفان هم نمی‌تواند آن را بشوید.
از کاخ آسمان‌ها بیرون بیا و دنبال نان نرو،
چون آن کاسه‌سیاه در نهایت مهمان را نابود می‌کند.
چون آن کاسه‌سیاه در نهایت مهمان را نابود می‌کند.
کسی که خوابگاه نهایی‌اش مشتی خاک است،
چه نیازی دارد که کاخی به سوی آسمان‌ها بسازد؟
چه نیازی دارد که کاخی به سوی آسمان‌ها بسازد؟
ای ماه کنعانی من! تخت مصر از آن تو شد،
حالا وقتش است که با زندان خداحافظی کنی.
حالا وقتش است که با زندان خداحافظی کنی.
حافظ، شراب بنوش، آزاد و شاد باش،
ولی مثل دیگران با قرآن فریبکاری نکن.
ولی مثل دیگران با قرآن فریبکاری نکن.
تفسیر به فارسی:
این غزل حافظ، سرشار از تصاویر شاعرانه و مفاهیم عمیق عرفانی، عاشقانه و اخلاقی است. حافظ با زبانی تمثیلی و لطیف، به موضوعاتی مانند زیبایی طبیعت، عشق، عرفان، و نقد ریاکاری می‌پردازد. در ابیات ابتدایی، او بهار و جوانی طبیعت را با شادی و سرزندگی توصیف می‌کند و از باد صبا می‌خواهد که پیام محبتش را به عناصر زیبای طبیعت برساند. این اشاره‌ای است به عشق زمینی و آسمانی که در شعر حافظ اغلب درهم‌آمیخته‌اند.
این غزل حافظ، سرشار از تصاویر شاعرانه و مفاهیم عمیق عرفانی، عاشقانه و اخلاقی است. حافظ با زبانی تمثیلی و لطیف، به موضوعاتی مانند زیبایی طبیعت، عشق، عرفان، و نقد ریاکاری می‌پردازد. در ابیات ابتدایی، او بهار و جوانی طبیعت را با شادی و سرزندگی توصیف می‌کند و از باد صبا می‌خواهد که پیام محبتش را به عناصر زیبای طبیعت برساند. این اشاره‌ای است به عشق زمینی و آسمانی که در شعر حافظ اغلب درهم‌آمیخته‌اند.
در ادامه، حافظ با تصاویری عاشقانه از ساقی و میخانه سخن می‌گوید، اما این میخانه و شراب در شعر او نمادی از عرفان و نزدیکی به حقیقت الهی است. او هشدار می‌دهد که کسانی که به عاشقان و عارفان (دُردکشان) می‌خندند، ممکن است ایمان خود را از دست بدهند، زیرا حقیقت در ظاهر ساده و بی‌آلایش خرابات نهفته است. اشاره به کشتی نوح، استعاره‌ای از پناه بردن به انسان‌های پاک و الهی است که در برابر طوفان‌های زندگی مقاوم‌اند.
حافظ همچنین به پوچی جاه‌طلبی‌های مادی و دنیوی اشاره می‌کند و می‌گوید که وقتی پایان همه خاک است، چرا باید به دنبال کاخ‌های آسمانی بود؟ اشاره به داستان یوسف و «ماه کنعانی» نیز نمادی از رهایی از زندان نفس و رسیدن به مقام معنوی است. در بیت آخر، حافظ به سبک خاص خود توصیه می‌کند که زندگی را با شادی و آزادی بگذرانیم، اما از ریاکاری و سوءاستفاده از دین برای فریب دیگران پرهیز کنیم. این غزل ترکیبی است از عشق، عرفان، و نقد اجتماعی که حافظ با هنرمندی در قالب تصاویر شاعرانه بیان کرده است.
In the annals of ancient kings, it is told
That when Takla sat on the throne of Zang, bold,
In his reign, no one harmed another, none oppressed,
If this alone was his deed, he surpassed the rest.
That when Takla sat on the throne of Zang, bold,
In his reign, no one harmed another, none oppressed,
If this alone was his deed, he surpassed the rest.
One day, to a wise and pure-hearted sage,
He said, “My life has reached its final stage.
I wish to retreat to a corner, to pray,
To seize what remains of my fleeting days.”
He said, “My life has reached its final stage.
I wish to retreat to a corner, to pray,
To seize what remains of my fleeting days.”
“For power, wealth, and thrones all fade away,
Only the poor take true riches from life’s play.”
Only the poor take true riches from life’s play.”
When the enlightened sage heard these words unfold,
He sharply rebuked, “O Takla, cease, be bold!
The path to truth lies not in beads or prayer mats,
Nor in cloaks of piety or mystic chats.
He sharply rebuked, “O Takla, cease, be bold!
The path to truth lies not in beads or prayer mats,
Nor in cloaks of piety or mystic chats.
Stay on your kingly throne, rule as you are,
But live with the pure heart of a dervish, afar.
With sincerity and devotion, serve with care,
Shun empty boasts and claims that lead nowhere.
But live with the pure heart of a dervish, afar.
With sincerity and devotion, serve with care,
Shun empty boasts and claims that lead nowhere.
The path of truth demands action, not mere breath,
Words without deeds are hollow, leading to death.
The great ones, with hearts of purity and grace,
Wore the dervish’s cloak beneath their outer lace.”
Words without deeds are hollow, leading to death.
The great ones, with hearts of purity and grace,
Wore the dervish’s cloak beneath their outer lace.”
Interpretation: This poem by Saadi, likely from his Gulistan or Bustan, conveys a profound message about the essence of true virtue and leadership. Takla, a king of Zanzibar, is praised for his just reign, where no one was harmed—an achievement that sets him apart. However, when he expresses regret over a seemingly fruitless life and desires to retreat into solitary worship, a wise sage challenges his perspective. The sage asserts that true spirituality and righteousness are not found in isolation, prayer beads, or outward displays of piety but in serving others and living with integrity.
Saadi emphasizes that a ruler does not need to abandon power to be virtuous; instead, they should embody the humility and purity of a dervish while fulfilling their duties. The poem critiques superficial religiosity and hollow claims, stressing that actions—particularly service to humanity—are what define a meaningful life. The final lines highlight that true greatness lies in inner sincerity, not outward show, as the truly wise carried their humility quietly, like a dervish’s cloak beneath their ordinary attire. This is a call to authenticity, service, and humility over empty rhetoric or performative piety.
