Scientific Analysis of the Bandar Abbas Port Explosion
بررسی علمی انفجار گمرک رجایی در بندرعباس
Vetenskaplig analys av explosionen i Bandar Abbas hamn
Den 26 april 2025 skakades Shahid Rajaee-hamnen i Bandar Abbas, Iran, av en kraftig explosion som resulterade i 70 dödsfall, över 1 200 skadade och 22 saknade personer. Explosionen, som inträffade i hamnens containerområde, har väckt omfattande spekulationer om orsaken. Denna artikel ger en vetenskaplig analys av de potentiella kemiska reaktionerna bakom explosionen.
Två månader tidigare rapporterades att två fartyg transporterade 1 200 ton natriumperklorat från Kina till Iran, avsett för produktion av fast raketbränsle. Den första hypotesen är om natriumperklorats nedbrytning eller reaktion orsakade explosionen. Natriumperklorat är ett starkt oxidationsmedel och kräver ett reducerande ämne för att reagera. Eftersom inget sådant ämne rapporterades i hamnen verkar denna hypotes osannolik.
Den andra hypotesen, nedbrytning av ammoniumnitrat, är också osannolik. Iran är en producent och exportör av ammoniumnitrat och har inget behov av att importera det.
Den tredje hypotesen rör import och nedbrytning av ammoniumperklorat. Ammoniumperklorat, som framställs från natriumperklorat för raketbränsleproduktion, innehåller både en reducerande art (ammoniumjon) och en oxiderande art (perkloratjon). Detta ämne kan spontant brytas ned, antändas och explodera i stora mängder. Reaktionen kräver en initial energiinsats, som kan ha tillförts genom att en gaffeltruck kolliderade med en container. Med tanke på Israels attacker mot Irans industri för fast bränsle kan Iran ha valt att direktimportera ammoniumperklorat.
Den fjärde hypotesen antyder att Iran importerade färdigt fast bränsle istället för natriumperklorat. Med sin missilinfrastruktur skadad av Israel kan Iran ha valt att importera färdigt bränsle. Den tredje och fjärde hypotesen framstår som mer troliga än de andra.
Explosionen har haft allvarliga ekonomiska konsekvenser för Iran, eftersom Shahid Rajaee-hamnen hanterar 85 % av landets containertrafik. Hamnverksamheten är fortfarande avstängd, och myndigheterna fortsätter att utreda orsaken till incidenten.
بررسی علمی انفجار گمرک رجایی در بندرعباس
در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴، انفجار مهیبی در اسکله شهید رجایی بندرعباس رخ داد که تاکنون منجر به کشته شدن ۷۰ نفر، مصدومیت بیش از ۱۲۰۰ نفر و مفقودی ۲۲ نفر شده است. این حادثه که در محوطه کانتینری بندر اتفاق افتاد، گمانه‌زنی‌های زیادی را درباره علت آن به دنبال داشته است. در این مقاله، به بررسی علمی واکنش‌های شیمیایی احتمالی که ممکن است عامل این انفجار باشد، می‌پردازیم.
حدود دو ماه پیش، گزارش‌هایی از ورود دو کشتی حامل ۱۲۰۰ تن سدیم پرکلرات از چین به ایران منتشر شد که قرار بود برای تولید سوخت جامد موشک استفاده شود. فرض اول این است که آیا تجزیه یا واکنش سدیم پرکلرات عامل انفجار بوده است؟ سدیم پرکلرات یک اکسیدان قوی است و برای واکنش نیاز به یک ماده کاهنده دارد. با توجه به اینکه چنین ماده‌ای در گمرک گزارش نشده، این فرض بعید به نظر می‌رسد.
فرض دوم، تجزیه آمونیوم نیترات است. اما این فرض نیز رد می‌شود، زیرا ایران خود تولیدکننده و صادرکننده این ماده است و نیازی به واردات آن ندارد.
فرض سوم، ورود آمونیوم پرکلرات و تجزیه آن است. آمونیوم پرکلرات که از سدیم پرکلرات برای تولید سوخت موشک ساخته می‌شود، حاوی هر دو گونه کاهنده (یون آمونیوم) و اکسنده (یون پرکلرات) است. این ماده می‌تواند به‌صورت خودبه‌خودی تجزیه شود، بسوزد و در مقادیر زیاد منفجر شود. برای شروع واکنش، انرژی اولیه‌ای لازم است که ممکن است از برخورد لیفتراک با کانتینر تأمین شده باشد. با توجه به حملات اسرائیل به صنایع سوخت جامد ایران، احتمال دارد ایران تصمیم به واردات مستقیم آمونیوم پرکلرات گرفته باشد.
فرض چهارم، ورود مستقیم سوخت جامد به جای سدیم پرکلرات است. با توجه به تخریب زیرساخت‌های موشکی ایران توسط اسرائیل، این احتمال نیز مطرح است که ایران سوخت آماده را وارد کرده باشد. به نظر می‌رسد فرض‌های سوم و چهارم از سایر فرض‌ها محتمل‌تر باشند.
این انفجار پیامدهای اقتصادی سنگینی برای ایران داشته است، زیرا بندر شهید رجایی بزرگ‌ترین بندر تجاری کشور است و ۸۵ درصد ترافیک کانتینری ایران را مدیریت می‌کند. عملیات بندر همچنان متوقف است و مقامات در حال بررسی دقیق‌تر علل حادثه هستند.
Scientific Analysis of the Bandar Abbas Port Explosion
On April 26, 2025, a massive explosion rocked the Shahid Rajaee Port in Bandar Abbas, Iran, resulting in 70 deaths, over 1,200 injuries, and 22 people missing. The blast, which occurred in the port’s container area, has sparked widespread speculation about its cause. This article provides a scientific analysis of the potential chemical reactions behind the explosion.
