Jerusalem, Sveriges första kristna hårdrocksband, grundades av Uffe Christiansson på 1970-talet och har i fem decennier utmanat den svenska frikyrkan. Deras musik, som många kallade ”satans musik”, väckte debatt men nådde både kristna och icke-kristna. Bandet blev stort på 1980-talet, turnerade internationellt och spelade på arenor som Scandinavium. Efter kontroverser, bland annat med Livets Ord och en spelning på Sverigedemokraternas festival 2016, återvände de 2024 med en ny skiva och turné. Deras budskap om Jesus och tro har alltid varit kärnan, trots motstånd och skandaler.
گروه «اورشلیم»، اولین گروه هارد راک مسیحی سوئد، در دهه ۱۹۷۰ توسط اوفه کریستیانسون تأسیس شد و پنج دهه کلیسای آزاد سوئد را به چالش کشید. موسیقی آنها که برخی آن را «موسیقی شیطان» مینامیدند، بحثبرانگیز بود اما مخاطبان مسیحی و غیرمسیحی را جذب کرد. در دهه ۱۹۸۰ به شهرت بینالمللی رسیدند و در سالنهایی مثل اسکاندیناویوم اجرا کردند. پس از جنجالهایی از جمله همکاری با «لیوتس اورد» و اجرا در جشنواره دموکراتهای سوئد در ۲۰۱۶، در سال ۲۰۲۴ با آلبوم جدید و تور بازگشتند. پیام آنها همیشه حول عیسی و ایمان بوده، با وجود مخالفتها و رسواییها.
Jerusalem, Sweden’s first Christian hard rock band, was founded by Uffe Christiansson in the 1970s and has challenged the Swedish free church for five decades. Their music, labeled “Satan’s music” by some, sparked controversy but reached both Christians and non-Christians. The band gained international fame in the 1980s, touring globally and performing at venues like Scandinavium. After controversies, including ties with Livets Ord and a performance at the Sweden Democrats’ festival in 2016, they returned in 2024 with a new album and tour. Their message of Jesus and faith has remained central despite opposition and scandals.
På scenen stod det kristna hårdrocksbandet Jerusalem. De är, tillsammans med Ultima Thule och Jimmie Åkessons coverband, huvudattraktioner på Sverigedemokraternas sommarfestival. Festivalen har haft stora problem. Nu får vi veta att sommarfestivalen i Sölvesborg styrs av Sverigedemokraterna och Centerpartiet. Dessutom hoppade Jan Johansen av med livvaktsskydd efter att medlemmarna fått dödshot. Det är svårt för Sverigedemokraterna att hitta artister som vill uppträda på deras festival. När Jerusalem gör det blir det en stor skandal i den kristna världen.
Återigen, precis som i Ryssland där banbrytande fordon sågs som spetälska i säljmöten på den tiden, handlar detta program om Sveriges första kristna hårdrocksband Jerusalem och deras grundare, Uffe Christiansson. I fem decennier har de utmanat och provocerat den svenska frikyrkan.
Nu är det februari 2024, och vi är i Slottsskogen i Göteborg. Det är nästan 50 år sedan Jerusalems sångare, Uffe Christiansson, introducerade hårdrock i frikyrkan. Många kristna kallade det då för ”satans musik”. Nu vill han återvända till platsen där allt började.
”Hej, jag vill tacka. Nej, du kan berätta själv. Jag börjar efter 1970. Okej, tack!”
Det vita funkishuset var på 1970-talet en samlingsplats för kristen musik. Nu är det helt ombyggt. I november 1970 stod två kristna amerikanska hippies från Jesus-rörelsen i Björngårdsvillan. Det var inte direkt någon varm stämning i den fullpackade lokalen. Hippiesarna predikade om Jesus och frågade plötsligt: ”Är det någon som vill ta emot Guds son?” Jag var där bland ungefär 600 personer. Varje kväll reste sig någon och sa: ”Jag vill ta emot Jesus.” Sedan kom de två killarna fram till mig och sa: ”Du måste bekänna dina synder.”
En av anledningarna till att Uffe drogs till Jesus-rörelsen var att han var ledsen efter att hans flickvän, Else-Marie, gjort slut. Hon blev minst sagt förvånad när hon hörde att han hade blivit frälst. ”Jag tänkte att jag kanske förstörde hans liv. Jag hade varit i kyrkan hela mitt liv. När jag gick för att hämta mina saker som jag glömt, såg jag honom. Han var som en annan människa. Han var lugn, hade slutat röka, och hans ögon glänste. Jag sa: Vad är det med dig? Sedan förstod jag. Jag var fortfarande tjej, så jag kunde inte bli ihop med honom igen. Jag sa: Nu är du kristen, det går inte. Jag frågade: Hur kan man bli frälst? Det tog inte tre veckor förrän jag också blev det. Jag ville bara vara med honom.” Vi blev ihop igen, och snart blev jag gravid. Jag var 20 år.
”Visste du att du var kär? Hur kändes det?” ”Jag fick en frid, en harmoni. Något som hade stört mig försvann.”
Efter den omvälvande händelsen vid Björngårdsvillan förändrades Uffes liv helt. Rockklubbar och rökning byttes ut mot bibelstudier, familj och jobb. Det var påsk, och han ville tjäna Gud. Han började spela religiösa sånger i kyrkor. ”Jag tog en sång, skrev om texterna och sjöng på olika ställen – klubbar, till och med på åkrar. Jag hade en akustisk gitarr, men det fanns en gräns. Det saknades något i musiken. Musiken jag kände var rock, rock’n’roll. Ingen i kyrkan gjorde det. I frikyrkan var sången och musiken viktiga.”
I början av 1970-talet fanns en livlig musikscen inom frikyrkan, med egna artister och massor av spelställen. Det var som en egen värld. På den tiden började man gå från andliga sånger med akustiska instrument till modernare musik. Samuelsson ansträngde sig verkligen för att framstå som modern, med uppknäppt skjorta långt ner på bröstet och ett glänsande guldkors. Detta ledde till stark kritik. Det pågick heta diskussioner om vad en kristen kunde spela och inte. Den kristna popmusiken kritiserades för att vara för kommersialiserad, som sprit, och ansågs inte höra hemma i folkparker.
”Jag glömmer aldrig när jag diskuterade med min morfar. Han tyckte att trummor, elbas och elgitarr var djävulens musik. Jag var en ung baptist på 1970-talet och älskade dragspel. Dragspel var också ’kravlös’ musik i frikyrkan. När jag var tonåring sa jag till honom: Om dragspel inte är farligt, varför skulle elbas eller trummor vara det? Det var långa diskussioner om rockmusiken i sig var djävulens verktyg eller om man kunde använda den.” (Tina Bergenbrink)
Uffe använde akustisk gitarr för att sprida Guds ord, men han kände att något saknades. En dag slog han på teven och fick en uppenbarelse. ”Jag såg ett program om Slade. Musiken hade blivit tyngre. Det var inte något man lyssnade på varje dag. Det var tyngre, mer allt eller inget. Jag har alltid älskat den musiken. Jag gillar attityden, att det är ’i ditt ansikte’. Min tro på Gud kändes likadan.”
I mitten av 1970-talet hittade Uffe Christiansson det ultimata sättet att sprida Jesu budskap: hårdrock.
متن به زبان انگلیسی (ترجمه)
On stage stood the Christian hard rock band Jerusalem. Together with Ultima Thule and Jimmie Åkesson’s cover band, they were the main attractions at the Sweden Democrats’ summer festival. The festival has faced major problems. Now we learn that the summer festival in Sölvesborg is run by the Sweden Democrats and the Center Party. Additionally, Jan Johansen pulled out with bodyguard protection after the band members received death threats. It’s tough for the Sweden Democrats to find artists willing to perform at their festival. When Jerusalem does it, it causes a huge scandal in the Christian world.
Once again, just like in Russia where pioneering vehicles were seen as lepers in sales meetings back then, this program is about Sweden’s first Christian hard rock band, Jerusalem, and their founder, Uffe Christiansson. For five decades, they have challenged and provoked the Swedish free church.
It’s February 2024, and we’re in Slottsskogen in Gothenburg. It’s been almost 50 years since Jerusalem’s singer, Uffe Christiansson, introduced hard rock to the free church. Back then, many Christians called it “Satan’s music.” Now he wants to return to the place where it all began.
“Hey, I want to say thanks. No, you can tell it yourself. I’ll start after the 1970s. Okay, thanks!”
The white functionalist house was a hub for Christian music in the 1970s. Now it’s completely rebuilt. In November 1970, two Christian American hippies from the Jesus Movement stood in Björngårdsvillan. The atmosphere in the packed venue wasn’t exactly warm. The hippies preached about Jesus and suddenly asked, “Is there anyone who wants to accept God’s Son?” I was there among about 600 people. Every night, someone stood up and said, “I want to accept Jesus.” Then these two guys came up to me and said, “You need to confess your sins.”
One reason Uffe was drawn to the Jesus Movement was that he was heartbroken after his girlfriend, Else-Marie, broke up with him. She was shocked when she heard he’d been saved. “I thought I might have ruined his life. I’d been in church my whole life. When I went to pick up my stuff I’d left behind, I saw him. He was like a different person. He was calm, had quit smoking, and his eyes were shining. I said, ‘What’s happened to you?’ Then I understood. I was still a girl, so I couldn’t get back together with him. I said, ‘Now that you’re Christian, it won’t work.’ I asked, ‘How can I be saved?’ It didn’t take three weeks before I was saved too. I just wanted to be with him.” We got back together, and soon I was pregnant. I was 20 years old.
“Did you know you were in love? How did it feel?” “I felt a peace, a harmony. Something that had been bothering me just vanished.”
After the life-changing event at Björngårdsvillan, Uffe’s life completely changed. Rock clubs and smoking were replaced by Bible studies, family, and work. It was Easter, and he wanted to serve God. He started playing religious songs in churches. “I took a song, rewrote the lyrics, and sang at different places—clubs, even fields. I had an acoustic guitar, but there was a limit. Something was missing in the music. The music I felt was rock, rock’n’roll. No one in the church was doing it. In the free church, the songs and music were important.”
In the early 1970s, the free church had a vibrant music scene with its own artists and plenty of venues. It was like its own world. Back then, people started moving from spiritual songs with acoustic instruments to more modern music. Samuelsson really tried to look modern, with his shirt unbuttoned down his chest and a shiny gold cross. This led to strong criticism. There were heated debates about what a Christian could and couldn’t play. Christian pop music was criticized for being too commercialized, like liquor, and wasn’t seen as belonging in public parks.
“I’ll never forget arguing with my grandfather. He thought drums, electric bass, and electric guitar were the devil’s music. I was a young Baptist in the 1970s and loved the accordion. The accordion was also ‘carefree’ music in the free church. As a teenager, I told him, ‘If the accordion isn’t dangerous, why would an electric bass or drums be?’ It was a long discussion about whether rock music itself was the devil’s tool or if we could use it.” (Tina Bergenbrink)
Uffe used an acoustic guitar to spread God’s word, but he felt something was missing. One day, he turned on the TV and had a revelation. “I saw a program about Slade. The music had gotten heavier. It wasn’t something you listened to every day. It was heavier, all or nothing. I’ve always loved that music. I love the attitude, the in-your-face vibe. My faith in God felt the same way.”
In the mid-1970s, Uffe Christiansson found the ultimate way to spread Jesus’ message: hard rock.
روی صحنه گروه هارد راک مسیحی «اورشلیم» ایستاده بود. آنها همراه با «اولتیما توله» و گروه کاور «جیمی اوکسون» از جاذبههای اصلی جشنواره تابستانی حزب دموکراتهای سوئد بودند. این جشنواره با مشکلات بزرگی روبهرو بوده است. حالا متوجه شدیم که جشنواره تابستانی در سولوسبورگ توسط دموکراتهای سوئد و حزب مرکز اداره میشود. همچنین، «یان یوهانسن» با محافظ شخصی از این جشنواره کنارهگیری کرد، چون اعضای گروه تهدید به مرگ دریافت کرده بودند. پیدا کردن هنرمندانی که حاضر به اجرا در جشنواره دموکراتهای سوئد باشند، برای این حزب بسیار دشوار است. وقتی «اورشلیم» این کار را انجام میدهد، جنجال بزرگی در دنیای مسیحی به پا میشود.
دوباره، مثل زمانی که در روسیه وسایل نقلیه پیشگام بهعنوان جذامیها در جلسات فروش دیده میشدند، این برنامه درباره اولین گروه هارد راک مسیحی سوئد، یعنی «اورشلیم» و بنیانگذار آن، «اوفه کریستیانسون» است. آنها پنج دهه است که کلیسای آزاد سوئد را به چالش کشیده و تحریک کردهاند.
اکنون فوریه ۲۰۲۴ است و ما در اسلوتسکوگن در گوتنبرگ هستیم. حدود ۵۰ سال از زمانی میگذرد که خواننده «اورشلیم»، اوفه کریستیانسون، هارد راک را به کلیسای آزاد آورد. در آن زمان، بسیاری از مسیحیان این موسیقی را «موسیقی شیطان» مینامیدند. حالا او میخواهد به همان مکانی برگردد که همهچیز از آنجا شروع شد.
«سلام، میخوام تشکر کنم. نه، خودت میتونی بگی. من بعد از دهه ۱۹۷۰ شروع کردم. باشه، مرسی!»
خانه سفید فونکیس در دهه ۱۹۷۰ مرکزی برای موسیقی مسیحی بود. حالا کاملاً بازسازی شده است. در نوامبر ۱۹۷۰، دو هیپی مسیحی آمریکایی از جنبش «جسوس ب이블» در ویلای بیورنگوردسویلان ایستاده بودند. فضای سالن شلوغ، گرم و صمیمی نبود. این هیپیها درباره عیسی موعظه میکردند و ناگهان پرسیدند: «آیا کسی میخواهد پسر خدا را بپذیرد؟» من در میان حدود ۶۰۰ نفر بودم. هر شب یکی بلند میشد و میگفت: «من عیسی را میپذیرم.» بعد دو نفر به سمت من آمدند و گفتند: «باید گناهانت را اعتراف کنی.»
یکی از دلایلی که اوفه به عیسی روی آورد، ناراحتیاش از جدایی از دوستدخترش، «السه ماری»، بود. وقتی السه ماری شنید که اوفه ایمان آورده، شوکه شد: «فکر کردم شاید زندگیش رو خراب کردم. من همیشه به کلیسا میرفتم. رفتم ببینمش و وسایلم رو که جا گذاشته بودم، بردارم. وقتی اوفه رو دیدم، انگار یه آدم دیگه بود. آروم بود، سیگار رو ترک کرده بود، چشمهاش برق میزد. گفتم: چی به سرت اومده؟ بعد فهمیدم. هنوز دختر بودم، نمیتونستم باهاش برگردم. بهش گفتم: حالا که مسیحی شدی، نمیتونیم با هم باشیم. پرسیدم: چطور میتونم نجات پیدا کنم؟» کمتر از سه هفته طول کشید تا من هم ایمان آوردم. فقط میخواستم با او باشم. دوباره با هم برگشتیم و خیلی زود باردار شدم. ۲۰ سالم بود.
«میدونستی عاشقش بودی؟ چه حسی داشتی؟» «یه آرامش عجیب، یه هارمونی. یه چیزی که همیشه اذیتم میکرد، غیبش زده بود.»
بعد از اتفاق متحولکننده در بیورنگوردسویلان، زندگی اوفه کاملاً تغییر کرد. کلوبهای راک و سیگار جای خودشون رو به مطالعه کتاب مقدس، خانواده و کار دادن. عید پاک بود که تصمیم گرفت به خدا خدمت کنه. شروع کرد به نواختن آهنگهای مذهبی در کلیساها. «من یه داستان گرفتم، متنها رو بازنویسی کردم و تو کلوبها، مزارع و جاهای مختلف با گیتار آکوستیک میخوندم. اما یه جایی به بنبست رسیدم. یه چیزی تو موسیقی کم بود. اون موسیقی که من میشناختم، راک و راکانرول بود. تو کلیسا هیچکس این کار رو نمیکرد. تو کلیسای آزاد، این موسیقی و این آهنگها خیلی مهم بودن.»
در اوایل دهه ۱۹۷۰، صحنه موسیقی در کلیسای آزاد پرجنبوجوش بود. خوانندههای خودشون رو داشتن و کلی جا برای اجرا. انگار یه دنیای جدا بود. در اون زمان، از آهنگهای معنوی با سازهای آکوستیک به سمت موسیقی مدرنتر حرکت کردن. «ساموئلسون» حسابی تلاش کرد مدرن به نظر بیاد: پیراهن باز تا روی سینه، با یه صلیب طلایی براق. اما این کارشون انتقادهای زیادی به دنبال داشت. بحثهای داغی درباره این بود که یه مسیحی چی میتونه بنوازه و چی نه. موسیقی پاپ مسیحی هم مورد انتقاد قرار گرفت. میگفتن این موسیقی مثل مشروب، زیادی تجاری شده و تو پارکهای عمومی جایی نداره.
«هرگز فراموش نمیکنم. خودم و پدربزرگم که فکر میکرد درام، بیس الکتریک و گیتار الکتریک موسیقی شیطانه. تینا برگنبرینک، یه باپتیست جوون تو دهه ۱۹۷۰ بود. اون عاشق آکاردئون بود. آکاردئون هم تو کلیسای آزاد موسیقی بیقیدوبندی بود. وقتی نوجوون بودم، باهاش بحث میکردم: تو که آکاردئون میزنی، مگه خطرناکه؟ پس چرا بیس الکتریک یا درام خطرناک باشه؟ بحث طولانی بود که آیا خود موسیقی راک ابزار شیطانه یا میتونیم ازش استفاده کنیم.»
اوفه از گیتار آکوستیک برای پخش کلام خدا استفاده میکرد، اما حس میکرد یه چیزی کمه. یه روز تلویزیون رو روشن کرد و یه وحی بهش نازل شد: «یه برنامه درباره اسلید دیدم. موسیقی سنگینتر شده بود. دیگه هر روز نمیشد گوشش کرد. سنگینتر و پر از همهچیز بود. من همیشه این موسیقی رو دوست داشتم. این نگرش، این تو صورت بودنش رو دوست داشتم. اعتقادم به خدا رو اینجوری حس میکردم.»
اواسط دهه ۱۹۷۰، اوفه کریستیانسون راه نهایی برای پخش پیام عیسی رو پیدا کرد: هارد راک. ایدهای که سادهتر از اونچه به نظر میرسید، بود. «دنبال نوازندههایی بودم که بتونن این موسیقی رو بنوازن. تو فیلم، تقریباً بهشون نشون دادم چطور باید این کار رو کرد. باید تو بدن حسش کنی، وگرنه هر روز قربانی میشی.»
گروه رو «اورشلیم» نامگذاری کردن، چون فکر میکردن این اسم سنگین و قویه. هدفشون مشخص بود: «اونقدر بلند مینوازیم که هیچکس نتونه با هم حرف بزنه. باید به حرفامون گوش بدن.»
تو کلیساهای مختلف شروع به نواختن کردن، اما واکنشها خیلی متفاوت بود. «موسیقی خیلی بلند بود. نمیشه مسیحی باشی و اینجوری بنوازی.» السه ماری کریستیانسون میگه: «یه بار یه خانم مسن اومد کنسرت. فکر کرد قراره یه گروه خانگی ببینه. خیلی عصبانی شد، گفت این وحشتناکه. میخواست کابل برق رو قیچی کنه. یکی از برادرای ساموئلسون پرید روش که نجاتش بده.»
با وجود مخالفتها، بعضیها باور داشتن که «اورشلیم» میتونه جرقه یه بیداری جدید باشه. قرارداد با شرکت ضبط پینگستکلیسا بستن و سال ۱۹۷۸ اولین آلبومشون، «جلد یک» رو منتشر کردن. این آلبوم به سوئدی و انگلیسی ضبط شد، روشی که تو کل حرفهشون ادامه دادن. حالا برای اولین بار تو کلیسای آزاد بحثهای زیادی دربارهشون شکل گرفت.
تو دهه ۱۹۷۰، بعضی گروههای هارد راک مثل «تکسام» متهم به شیطانپرستی شدن. فقط اینکه «اورشلیم» هارد راک مینواخت، کافی بود که بعضیا اونا رو سربازای شیطان بدونن. آندرس موسبرگ، بیسیست گروه، میگه: «تو فنلاند، کشیشا جلوی کنسرتمون وایستاده بودن و میگفتن ما از شیطانیم. جدی میگفتن موسیقیمون جهنمیه.»
اوفه کریستیانسون میگه: «فقط کلیسا نبود. یه شوک فرهنگی بود. اولش نمیفهمیدم کارم اشتباهه. من تو این فضا بزرگ نشده بودم. اگه بودم، شاید هیچوقت ادامه نمیدادم. از بیرون اومدم، نجات پیدا کردم و حس کردم باید درباره عیسی بگم.»
«اورشلیم» نمیخواست فقط به کسایی که نجات پیدا کردهن، برسه. میخواستن همه فرصتی داشته باشن تا همون چیزی رو که اوفه با نجات یافتن تجربه کرد، حس کنن. هر فرصتی که گیرش/TweetDeck پیدا میکردن، ازش برای موعظه درباره تجربهشون با عیسی استفاده میکردن. تو برنامههای تلویزیونی اوایل دهه ۱۹۸۰ میگفت: «ایمان مسیحی فوقالعادهست. فقط اون میتونه زندگی منو تغییر بده. من ده سال ساکت بودم و حالا چیزی دارم که ارزش جنگیدن داره.»
هیچ گروه مسیحی سوئدی قبلاً خارج از کلیسا به موفقیت بزرگی نرسیده بود. اما بعد از تورهای خستگیناپذیر و حضور تو تلویزیون و رادیو، چیزی شروع به تغییر کرد. آندرس موسبرگ میگه: «از ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ رشد عجیبی کردیم. مثل گروههای رقص، هر آخر هفته اجرا داشتیم. اولین تور سوئد رو برگزار کردیم و بعد به نروژ و آلمان رفتیم. رشد عظیمی بود.»
«اورشلیم» از اول یه گروه مبلغ بود. وقتی تعداد تماشاچیا بیشتر میشد، حس میکردن خدا همراهشونه. یه روز تو ویرانههای بورگ اجرا داشتن. تازه یه اتوبوس توریستی ۱۲ متری مرسدس خریده بودن، با تختخواب و فضای زیاد. اما صحنه تو خود ویرانه بود و راهی برای بردن اتوبوس به داخل نبود. «ما ایمان قوی به خدا داشتیم. فکر کردیم خدا میتونه کمک کنه اتوبوس رو از این راه باریک رد کنیم. پر از انگیزه و ایمان بودیم. کتابی درباره ایمان خونده بودم که عیسی گفته میتونی کوهها رو جابهجا کنی. دعا کردم و گاز دادم. فقط صدای برخورد بدنه اتوبوس رو شنیدم. یه نفر مست جلوی اتوبوس وایستاده بود و میگفت: میره، میره! اما از اون طرف، یکی با لهجه اسمولاند فریاد میزد: نمیره، نمیره! خلاصه نرفت. فقط عقب کشیدیم و همهچیز تموم شد.»
اوفه میگه: «فکر میکنی میتونی معجزه کنی؟ من مطمئنم خدا این کار رو کرده. فقط باید تمرکز داشته باشی.»
سال ۱۹۸۱، سومین آلبوم «اورشلیم»، «جنگجویان» منتشر شد. حسابی رو تبلیغات سرمایهگذاری کردن. ویدیوی راک ساختن که تو سوئد بیسابقه بود. این ویدیو تو کانال پرنفوذ MTV پخش شد. آلبوم به انگلیسی «Voyeur» نام گرفت و موفقیت بزرگی تو اروپا و آمریکا داشت. اوفه کارش تو اداره پست رو ول کرد و ستاره راک تماموقت شد.
تو دنیای مسیحی، اونا بزرگترین بودن. رونار سوگورد، واعظ معروف، میگه: «موسیقیشون خوب بود، اما چیزی که اونا رو خاص میکرد، بیتعارف بودن متنهاشون بود. متنها قوی و برگرفته از کتاب مقدس بودن، با زبانی که قبلاً تو موسیقی سوئد دیده نشده بود.»
تینا برگنبرینک، باپتیست سابق، میگه: «همه کلیساهای آزاد گروههای موسیقی داشتن، اما تو مراسم یا جلسات جوونا اجرا میکردن. تفاوت بزرگ «اورشلیم» این بود که روی صحنههای جهانی رفتن و پذیرفته شدن. این راه رو برای بقیه باز کرد.»
اوفه میگه: «من تو دو دنیا بودم: کلیسای آزاد که خیلی توش راحت بودم و مدرسه که توش دوستایی داشتم، ولی بیرون مدرسه باهاشون نبودم. یهو «اورشلیم» پلی شد بین این دو دنیا. همکلاسیهام میدونستن «اورشلیم» کیه. قبلاً اگه ده تا گروه رو اسم میبردم، هیچی نمیفهمیدن.»
تو اوج حرفهشون، چهار آلبوم منتشر کردن و مدام تو جهان تور داشتن. تو گوتنبرگ، تو اسکاندیناویوم اجرا کردن، جایی که فقط گروههایی مثل آبا، رولینگ استونز و بروس اسپرینگستین اجرا کرده بودن. اما کار سخت داشت توانشون رو میگرفت. اوفه میگه: «تور آمریکا خستهم کرد. فقط میخواستم برگردم خونه، با خانوادم باشم. همسرم خیلی تحمل کرد.»
اوفه حس کرد جنبه تجاری گروه، مثل تورها، قراردادها و مدیرها، داره جای پیام خدا رو میگیره. تصمیم رادیکالی گرفت که میتونست همهچیز رو خراب کنه: «اورشلیم» بار دیگه کلیسای آزاد سوئد رو به چالش کشید.
«برگشتم خونه. تو یه کنفرانس با یه آدم جدید آشنا شدم. حس کردم ایمان قویای داره. به گروه گفتم: من میرم مدرسه کتاب مقدس. شما هر کاری خواستین بکنین.»
اوفه، به همراه همسرش السه ماری و چهار فرزندشون، و تقریباً کل گروه، به اوپسالا رفتن تا تو مدرسه کتاب مقدس «لیوتس اورد» (کلام زندگی) درس بخونن. «لیوتس اورد» بخشی از جنبش بحثبرانگیز ایمان در سوئد بود که روی سخن گفتن به زبانها، پیشگویی و شفای الهی تمرکز داشت. این جنبش رهبری آپوستولیک داشت، یعنی اعتقاد داشتن که رهبرانشون به خدا نزدیکترن.
میکائل اولسگورد، درامر گروه، میگه: «یه گروه راک بودیم که یهو موسیقی رو ول کرد و رفت مدرسه کتاب مقدس. خیلیا نفهمیدن چی به چیه. «لیوتس اورد» تو سوئد مقبول نبود.»
رونار سوگورد میگه: «وقتی «اورشلیم» به «لیوتس اورد» پیوست، شوک بزرگی به مسیحیت اسکاندیناوی وارد شد. اونا تو دهه ۱۹۸۰ به اندازه کارولا معروف بودن. احترام زیادی از طرفدارا و دنیای کلیسا داشتن.»
«لیوتس اورد» سریع رشد کرد. خیلیا کلیساهای قدیمیشون رو ول کردن و به اوپسالا اومدن. اوفه میگه: «یه شادی و انتظار بود. چیزی تو سوئد نبود. حس میکردم هر چیزی ممکنه. میخواستم عیسی رو بیشتر بشناسم. درس خوندن درباره کلام خدا فوقالعاده بود.»
بعد از مدرسه کتاب مقدس، گروه تو «لیوتس اورد» موند و تو مراسم بهعنوان نوازنده شرکت کرد. با رونار سوگورد و کارولا هگکویست، همسر آیندهش، آشنا شدن. اوفه چند آهنگ برای کارولا نوشت و گاهی باهم اجرا کردن.
کارولا و رونار یکی از معروفترین زوجهای سوئد شدن و همراه «اورشلیم»، سفیرهای زنده «لیوتس اورد» بودن. این برای «لیوتس اورد» لازم بود، چون جنبش بهخاطر الهیات موفقیتش مورد انتقاد بود. برتیل ورکستروم میگه: «ایمان مسیحی اینجوری کار نمیکنه.»
اوف اِکمن، رهبر «لیوتس اورد»، میگفت: «مطمئنم این هفته بیماران شفا پیدا میکنن. کتاب مقدس اینو واضح میگه. اما ما با جمعآوری پول برای خودمون مخالفیم. خدا به کل انسان، از جمله اقتصادش، اهمیت میده.»
اوفه کریستیانسون میگه: «ما تو سوئد خیلی سوسیالیستی فکر میکنیم. همه باید برابر باشن. اگه یکی بیشتر داره، ناعادلانهست. اما عیسی اینجوری فکر نمیکنه. میگه اگه استعدادت رو خوب مدیریت نکنی، ازت گرفته میشه و به کسی که داره، داده میشه.»
تینا برگنبرینک میگه: «دید «اورشلیم» و «لیوتس اورد» خیلی سیاهوسفید بود. یا نجاتیافته بودی یا نه. یا برکت داشتی یا نه. موفقیت اونا انگار تأیید خدا بود.»
نه فقط الهیات موفقیت، بلکه دیدگاههای «لیوتس اورد» درباره گناه هم انتقادبرانگیز بود. اونا معتقد بودن همجنسگرایی گناهه، چون کتاب مقدس اینو میگه. اوفه میگه: «من درباره این حرف نمیزنم. این موضوع پر از احساساته. خدا خداونده و اون نباید تغییر کنه.»
«اورشلیم» آلبوم «رقصیدن» رو منتشر کرد. روی جلد، مردی با چکمههای سنگین در حال له کردن یه شیطان بود. این، همراه با متنهای تند و ارتباط با «لیوتس اورد»، باعث شد خیلی از مسیحیها این آلبوم رو نخرن یا زیر پیشخوان بفروشن.
بعد از انتشار آلبوم، تو اروپا تور برگزار کردن، اما تو سوئد بهخاطر ارتباط با «لیوتس اورد» بهسختی اجرا میگرفتن. «اورشلیم» از بزرگترین گروه مسیحی سوئد به منفور تبدیل شد. اما هنوز طرفدارایی داشتن.
تا اینکه تو سال ۱۹۹۱، قوانین جدید اومد. میکائل اولسگورد میگه: «نمیتونستی موهات خیلی بلند باشه. باید تا شونه میبود. اگه بلندتر بود، گناه بود. من موهامو کوتاه کردم، ولی خیلیا مقاومت کردن.»
تو یه کنفرانس، اوف اِکمن با حرکات عجیب روی صحنه بود و مردم به وجد اومده بودن. اونا به زبانها حرف میزدن و با فشار اِکمن، مردم میافتادن و روی زمین میلرزیدن. همه شبیه اِکمن لباس پوشیده بودن: کتوشلوار، پیراهن و موهای کوتاه. «اورشلیم» با ظاهر هارد راکشون حسابی توی ذوق میزد.
اوفه میگه: «نه فقط لباس، بلکه کل وجود «اورشلیم» زیر سوال رفت. حس میکردیم شیطان به اندازه خدا واقعیه. وقتی بهمون میگفتن هارد راک کار شیطانه، مثل لگد بود.»
رونار سوگورد میگه: «اوفه سالها جلوی هزاران نفر وایستاده بود و دیده بود موسیقیشون چطور زندگیها رو تغییر داده. صدها، شاید هزاران نفر تو کنسرتهاشون به خدا ایمان آوردن.»
تو کنفرانس سال نو، اِکمن جلوی هزاران نفر گفت: «اگه ۴۰ سالته و شلوار چرم میپوشی…» همه فهمیدن داره درباره اوفه حرف میزنه. این یه اعدام عمومی بود.
السه ماری میگه: «این اصلاً جالب نبود. یهو دیگه پذیرفته نبودیم. بچههامون هم از این قضیه ضربه خوردن.»
آخرش، ۳۲ نفر، با بچهها و همسرا، یهو «لیوتس اورد» رو ترک کردن و به گوتنبرگ برگشتن. اوف اِکمن تو ایمیلی گفته که خیلی از خاطرات و نظرات برنامه رو قبول نداره، از جمله اینکه با «اورشلیم» رقابت داشته یا گفته آلبومهاشون رو بسوزونن. ولی میگه شاید یه بار چیزی نسنجیده از روی صحنه گفته.
سال ۱۹۹۳، بعد از هشت سال، «اورشلیم» تو گوتنبرگ جلوی یه دوراهی بود: یا گروه رو منحل کنن یا آهنگ جدید بسازن. دومی رو انتخاب کردن و آلبوم جدیدی منتشر کردن. برای برگشتن به مخاطبای قدیمیشون تو سوئد، تور بزرگی تو کلیساهای پینگست ترتیب دادن. اما چون تو «لیوتس اورد» بودن، کار ساده نبود.
اوفه به یه جلسه تو کلیسای پینگست دعوت شد. «خیلی سخت بود. انگار بازجویی بود. ازم پرسیدن درباره اعتقاداتم. گفتم: نمیدونم، باید برام توضیح بدین. بعد سکوت شد و دیگه چیزی نگفتن.»
اوفه از آزمون سربلند بیرون اومد و تورشون نهفقط تو کلیساهای سوئد، بلکه تو اروپا برگزار شد. انگار دنیای مسیحی سوئد کمکم داشت اونا رو میپذیرفت. «اورشلیم» به اجرا و تور ادامه داد، ولی فاصله بین آلبومهاشون بیشتر شد. به نظر میرسید دیگه کسی رو تحریک نمیکنن. تا اینکه تو نیمه دوم دهه ۲۰۱۰، دوباره کلیسای آزاد رو به چالش کشیدن.
دموکراتهای سوئد تو انتخابات کلیسا حسابی سرمایهگذاری کردن. جیمی اوکسون، رهبر حزب، گفت میخوان کلیسای سوئد رو تصاحب کنن. اونا میخواستن به رأیدهندههای مسیحی نزدیک بشن. اوفه تو خونهش درباره دموکراتهای سوئد میخوند. از طریق «یولیا کرونا»، نماینده حزب که مسئول سیاستهای کلیسایی بود، تماس گرفت. «فکر کردم چطور ممکنه؟ ما درباره سیاست حرف نزدیم. فقط درباره ایمان حرف زدیم.»
یولیا از اوفه پرسید: «حاضرین تو جشنواره تابستانی ما اجرا کنین؟» اوفه گفت: «ما همهجا اجرا میکنیم، مشکلی نیست.»
یان یوهانسن هم برای جشنواره دعوت شده بود، ولی وقتی شرایط رو فهمید، کنسل کرد. سال ۲۰۱۶، جشنواره دموکراتهای سوئد تقریباً هیچ گروه بزرگی نداشت، جز «اولتیما توله» و «اورشلیم». این تو دنیای مسیحی جنجال به پا کرد.
آندرس موسبرگ میگه: «بعضیا فکر میکنن اگه اونجا اجرا کنیم، یعنی داریم از دموکراتها حمایت میکنیم. اما ما فقط میخوایم پیاممون رو برسونیم. ما تو کلوبهای موتورسوارا، مهمونیها و جاهای بدون عیسی هم اجرا کردیم. اگه قرار باشه جایی نریم چون جرم هست، پس کجا بریم؟»
اوفه میگه: «اینکه اونجا اجرا کردیم، جنجالی شد. اما ما همهجا میریم. لحن بحثها خیلی تنده. با آدما بد برخورد میکنیم. من بین آهنگها موعظه کردم. گفتم ما تو سوئد اشتباه کردیم که ایمان مسیحی رو از مدرسهها حذف کردیم. همهچیز با عیسی شروع و تموم میشه. ایمان به عشق، نیروی تغییره.»
اوایل ۲۰۲۴، «اورشلیم» تو خونه اوفه تو گوتنبرگ تمرین میکنه. فیلیپ کریستیانسون، پسر اوفه، حالا تو گروهه. اونا اولین آلبومشون بعد از ۱۵ سال رو منتشر کردن و بعد از ۱۲ سال، دوباره دارن تور میرن.
میکائل اولسگورد میگه: «اولش یه کم استرس داشتم. آهنگا تندن. باید حسابی آماده باشی.»
اولین ایستگاه تورشون کریستیانساند تو نروژه. نزدیک به صحنه رفتنن و یه کم عصبیان. قبل از اجرا، طبق رسم همیشگی، دعا میکنن: «خدایا، از خوبی و عشقت و زندگیای که به ما دادی تشکر میکنیم. از اینکه میتونیم بهت خدمت کنیم، ممنونیم. تا وقتی خداحافظی کنیم، ازت خجالت نمیکشیم.»
از اوفه میپرسن: «از این موضوع خسته نمیشی؟ میفهمم که به خدا ایمان داری، ولی حالا فقط نمیخوای درباره ماشینا بخونی؟» میگه: «چرا باید؟ این برام مهمه. وقتی میمیرم، ادامه میدم. بهشت جاییه که کارای اینجا شکل میگیره. مثل عیسی که بعد از مرگ زنده شد، ما هم بدن جدید و بینقص میگیریم.»
«کتاب مقدس رو خیلی تحتاللفظی میخونی؟» «میگم، نمیتونم فقط چیزایی که دوست دارم رو جدا کنم. یا همهش رو میپذیرم یا هیچی.»