New Hope for Hidden Pelvic Injuries
امید تازه برای آسیب‌های پنهان در ناحیه تناسلی
Nytt hopp för dolda skador i underlivet
Programmet “Kropp och själ” diskuterar förlossningsskador, särskilt grad två-skador i slidan och mellangården, som orsakar onödigt lidande för kvinnor men som kan behandlas även många år senare. Genom Jenny Akelas personliga berättelse om en traumatisk förlossning och dess långvariga konsekvenser belyser programmet hur dessa skador ofta förbises i vården. Experter som Ida Bergman, Mia Fernando och Helena Lindgren delar ny forskning och framsteg inom kirurgi, fysioterapi och förlossningsvård som ger hopp. Historiska perspektiv från barnmorskan Cecilia Lind visar hur synen på skador har förändrats. Programmet betonar vikten av att ta symtom på allvar och söka hjälp.
برنامه «بدن و روح» به بررسی آسیب‌های زایمانی، به‌ویژه پارگی‌های درجه دو در واژن و میان‌دوراه، می‌پردازد که رنج‌های غیرضروری برای زنان به همراه دارد، اما حتی سال‌ها پس از وقوع نیز قابل درمان است. این برنامه از طریق روایت شخصی جنی آکلا درباره تجربه زایمانی دشوار و پیامدهای طولانی‌مدت آن، نشان می‌دهد که این‌گونه آسیب‌ها اغلب در نظام درمانی نادیده انگاشته می‌شوند. متخصصانی چون ایدا برگمن، میا فرناندو و هلنا لیندگرن، پژوهش‌های نوین و پیشرفت‌های حاصل‌شده در زمینه جراحی، فیزیوتراپی و مراقبت‌های زایمانی را که امیدی تازه به ارمغان می‌آورد، به اشتراک می‌گذارند. دیدگاه تاریخی سسیلیا لیند، ماما، تحول نگرش به این آسیب‌ها را نمایان می‌سازد. برنامه بر اهمیت توجه جدی به علائم و جست‌وجوی کمک تأکید می‌ورزد.
The program “Body and Soul” explores childbirth injuries, focusing on grade two tears in the vagina and perineum that cause unnecessary suffering for women but can be treated even years later. Through Jenny Akela’s personal story of a traumatic birth and its lasting effects, it highlights how these injuries are often overlooked in healthcare. Experts like Ida Bergman, Mia Fernando, and Helena Lindgren share new research and advances in surgery, physiotherapy, and maternity care that offer hope. A historical perspective from midwife Cecilia Lind shows how views on injuries have evolved. The program stresses the importance of taking symptoms seriously and seeking
help.
“Är du helt återställd nu? Är det som vanligt?” Ja, det var en av de absolut vanligaste frågorna jag fick när jag återvände till världen efter att ha genomgått cancerbehandlingar för några år sedan. Denna enkla fråga är faktiskt inte så enkel att svara på. För har man gått igenom en attack mot hela sin kropp – med invasiva tumörer, blivit skuren, fått gift insprutat och strålats – ja, då sätter det sina spår. Det normala har liksom ändrat sig, och kroppen är annorlunda, vanlig på ett annat sätt. Återställd är kanske fel ord. “Någorlunda fungerande” är en bättre beskrivning. Men som så många andra överlevare var jag mest bara väldigt tacksam för att ha fått behålla livet och få lov att väcka den stela kroppen ur sängen på mornarna. Jag var inte alls sugen på att gå vidare med nya undersökningar.
Det resonemanget klingar kanske bekant, för det gäller i högsta grad en annan för kroppen väldigt omvälvande upplevelse, nämligen en graviditet och förlossning. Självklart med den stora skillnaden att det här handlar om liv istället för död, och att smärta, blödningar och efterföljande besvär betraktas som fullkomligt normala. För ingenting blir egentligen någonsin som vanligt igen med ett nytt barn. Att vara förälder åt det blir ett nytt normalt, och ens egna behov halkar ner i prioritet när alla blickar är på barnet. Vad som är normalt eller inte kring den egna kroppen är lite svårt att avgöra precis efteråt. Så om barnmorskan säger att allt ser fint ut, tänker man att det man känner är normalt och kommer att läka av sig själv.
Därför kan det dröja innan man tar sina problem på allvar – decennier faktiskt. För när det handlar om underlivet – att ha svårt med kiss och bajs, att det skaver eller känns konstigt vid sex – ja, det är ju inte sånt man pratar om till tiokaffet i källaren. Fåfängt, men det är inte bilder av sig själv man vill plantera i kollegornas huvuden. Och man vill inte ännu en gång få rådet att prova knipövningar.
Idag ska vi prata om en typ av förlossningsskador som orsakar mycket onödigt lidande hos kvinnor: muskelbristningar i slidan eller mellangården, som ibland är svåra att upptäcka i sjukvården. De kallas grad två-skador, och det går att göra något åt dem, även många år efteråt. Förlossningsskador är nämligen ett område där det har hänt väldigt mycket på senare år, och det ska vi prata om idag. Rubriken är “Nytt hopp för dolda skador i underlivet”. Välkommen till “Kropp och själ”. Jag heter Ulrika Hjalmarson Neideman.
En lysande rad av brevlådor vid busshållplatsen heter Ödemark – på riktigt – en bit utanför Ödeshög i Östergötland. En glad liten rackare, hunden Alice, är först ut att möta mig vid grinden. Sen kommer Jenny. “Hej, Jenny!” “Hej, vad fint!” Jenny Akela har precis flyttat hit till den gul- och vitrandiga Pippi Långstrump-huset. Den lilla trädgården är full av smattrande bofinkar. På baksidan ska hon sätta upp en egen smedja – “Hoppysmed”, som hon kallar sig. “Det trodde jag aldrig att jag skulle klara av. Jag kunde inte gå till brevlådan förut, men nu är det stor skillnad. Ja, skrämt pepparkaka lätt till, eller väljer nog ändå.”
Det har gått drygt tio år sedan det hände. Under tiden har hon separerat från barnets pappa. “Nu har jag separerat, och jag kommer ihåg min första tanke när jag bestämde mig för att göra det. Jag tänkte: ’Om jag någon gång kommer att visa mig naken för någon igen…’ Jag tror och vet att det är många kvinnor som stannar i en relation för att de inte vågar blotta sig för en ny partner. De tänker att de känns och ser ut som en sprängd anka.”
Vi backar tillbaka de där tio åren, till strax innan. “Det var mitt andra barn. Han var inte planerat – ett oväntat barn, men inte mindre välkommet. Jag hade ju längtat efter ett barn till efter den första. Klart att det ska vara en liten till, så det var roligt efter det. Men sen blev det ju inte alls som det var tänkt. Den första gick inget vidare. Jag hängde bra på att föda barn, men det tar lång tid. Första gången tog det två och ett halvt dygn innan han kom ut. Då var det tredubbel moderkaka, och det blev ganska dramatiskt. Jag förlorade väldigt mycket blod. Så jag var förberedd på att det skulle kunna bli så den här gången också.”
Några tankar på förlossningsskador hade hon inte när nummer två var på väg. “Han ville aldrig komma, kan man säga. Jag gick långt över tiden, så jag gjorde allt för att det skulle komma igång. Vi hade igångsättning klockan sju därpå. Då bestämde vi oss för att: ’Nej, nu kör vi!’ Knappen på, tills det kommer igång. Men precis när vi skulle gå och lägga oss, då var det som en gädda som vände på oss, och då kom det igång. Men det tog ändå lång, lång tid. Jag fick värkstimulerande dropp ganska tidigt. Då fick jag dödsångest. Jag fick såna skumma värkar som inte liksom ledde någonstans, men som gav väldigt mycket smärta. Det framskred ju inget vidare. Varje gång han kom neråt satt han fast. Det kändes som att det rev och slet upp under revbenet.”
“Hans hjärtljud gick ner när jag hade värkar. Det står ingenstans i min journal att han mådde dåligt på något sätt, men de gör bedömningen att han behöver ut. Kejsarsnitt är det för sent för. I journalen står det ’misstänkt skulderdystoci’, alltså att barnet sitter fast i bäckenet med axlarna. Att han kommer ut, och så kan upp, och ska ut, och så kan upp liksom. Då finns det olika manövrar man ska göra för att få ut barnet. Och det man inte ska göra är yttre buktryck, där man lägger sig över kvinnan och trycker ut barnet. Och det gjorde de på mig, utan förvarning. Jag visste inte att de skulle göra det. De flyttade på min partner, och så hängde de verkligen över mig, tryckte ner honom. Sen gör läkaren, som till slut förlöser, en symfys-press med knytnäven ovanför blygdbenet för att pressa ut barnet mer. Det kändes ungefär som att man trycker in en knytnäve rakt in i ryggraden.”
“Till slut kommer han ut, och jag minns att barnmorskan sa: ’Oj, vad duktig du var som inte sprack!’ Hon håller ju oss för kung och fosterland, förstås. Som att jag skulle kunna påverka det, med två sköterskor som hänger över mig och någon som trycker ut lungan och så håller emot. Det är ju inte så att man på något sätt kan påverka hur mycket man spricker. Och jag sprack ingenting på ytan. Men sen, så här många år senare, vet vi att jag sprack i alla fall – men på insidan.”
“Sen händer det igen. Moderkakan kommer inte ut, och Jenny börjar blöda och rullas iväg på operation. Så pappa Dennis blir själv med Viktor, som heter så, i timmar. Han satt i fyra och en halv timme och trodde att han hade mördat mig. Så kände han det.”
“Vad skulle du säga, att du liksom har kommit tillbaka och kan sitta där med Viktor i famnen?” “Ja, det hände ju inte efter operationen. Jag hade oerhört ont. Det visar sig att jag har så kallad bukväggsdiastas – magmusklerna har delat sig. Jag måste träna för att få dem på plats. Jag hade ju gigantiskt… Det var lättare att hoppa över den och gå ut. Jag kunde säga: ’Om du pallar på min mage…’ Det var ju väldigt mycket kvinna. Och när det där skulle ihop sen, började jag få sjukt ont i ryggen. Jag kunde inte gå och stå, inte hålla upp kroppen, inte lyfta barnet, inte ta den där promenaden med vagnen och allt det där.”
“Men Jenny har också andra symptom där nere. Jag kan inte hålla tätt. Det känns fortfarande som att jag har en babianstjärt. Sätter jag mig ner på huk och känner efter med handen, känns det fortfarande som att det skulle kunna komma ut ett huvud där. Det buktar, allting buktar, alfa konstigt. Och då är det ju så här: ’Ja, men det är så normalt, och det ser så normalt ut, och det får man räkna med när man har fött barn.’ Jag var ju på kontroll, och där sa de att man får räkna med att inte se ut som innan man har fött barn. Jag försökte förklara: ’Men jag har ett barn sen innan. Det är klart, då blev ju saker och ting som det skulle efteråt. Det tog ju ett tag, men det här är någonting helt annat.’ Men nej, det var ju: ’För jag var barn man föder, desto mer får man räkna med att man inte försvinner än.’ Och det är så fint ut. ’Det finns också fint ut.’”
“Jag pratade med min vårdcentral, för jag var mest bekymrad över det med buken. Jag hade inte tänkt på att det kunde vara något vaginalt, eftersom allting var så bra när jag tröttnade. Då blir jag inte så fin i munnen och säger massa dumma saker. Jag ringde till vårdcentralen och fick tala med någon människa. Jag förklarar mina problem: ’Jag måste få en vettig undersökning, någon som faktiskt förstår sig på vad som händer med kroppen efter en graviditet. För det här funkar inte längre. Jag kan inte gå till brevlådan, inte någonting.’ Och så svarar hon: ’Ja, jag har också haft en bukväggsdiastas, men jag spelar tennis på elitnivå.’ Då kommer jag ihåg att jag tänkte: ’Ja, men du knäpper säkert nötter med fiffi också, men jag gör inte det.’ Jag vet inte. Jag satte förgäves efter att få någon hjälp.”
“Sen klarar Viktor upp. Han är ju ganska rörlig, klättrar upp i trappan och ramlar ner i innerväggen. Jag är tvungen att kasta mig fram och försöka fånga honom. Då kommer jag ihåg att jag kissar ner mig helt på golvet i hallen. Jag känner mig så förnedrad och tänkte: ’Nej, jag orkar inte.’ Jag målade mycket då, målade en stor port som heter ’Dödens port’. Det var verkligen så långt ner på botten man kommer.”
“Långt tillbaka i huvudet minns Jenny ett namn på en person – en överläkare på kvinnokliniken vid namn Eva Uustal, ett tips från en kompis. Hon var väldigt tyst om varför, men hon sa: ’Om du någon gång får riktigt stora problem, då ska du ringa till Eva.’ Så jag ringde dit och sa: ’Om inte jag får hjälp med det här, då har mina barn ingen mamma. Jag orkar inte.’ Då hade det gått ett halvår. De var fantastiska. Det var ett helt annat bemötande mot vårdcentralen och BB och gyn och alla jag varit på. ’Vi tror dig direkt. Jag ordnar en tid inom en månad, går det?’ Och det var så här: ’Jag vet inte om jag orkar, vi får se.’”
“Och då fick jag en tid till Eva. Hon undersökte mig och frågade den där eviga frågan: ’Har du gjort knipövningar?’ Då bränner jag av direkt: ’Nej, det har jag inte. Jag kan inte göra någonting.’ Och bara det hade inte spelat någon roll, för det går inte att knipa bort. Du kan inte göra tåhävningar med en trasig hälsena. ’Du ska knipa mindre. Du är jätteöverspänd.’ Och jag vill bara kolla, för det är ju så att om du kniper och kniper med trasiga muskler, då rullar de upp sig mer och mer. Och det blev mycket, mycket mer.”
“Eva är ju inte expert på bukväggar, men hon sa det så himla bra på ett sätt så jag förstod. Hon sa: ’Om du tänker dig att din muskulatur inte sitter ihop vaginalt, och sen sitter det inte i dina magmuskler och håller ihop från bröstbenet… Då kan du vrida kroppen i de mest bisarra positioner, för du har ingenting som tar emot. Det är kluven ända upp till bröstkorgen.’ Det visar sig att förutom bukväggsdiastasen har jag en förbisedd förlossningsskada av andra graden. Kombon gör det ännu värre.”
“Problemet för mig var att jag varken kunde kissa eller bajsa till slut. Jag läckte, men jag kunde inte gå och kissa eller bajsa. Jag var bajsnödig, för det gjorde så jävla ont. Det känns som en glasbit längs ryggraden. Då var jag tvungen att ta jättestarka mediciner för att kunna gå på toa helt enkelt.”
“Trots det positiva bemötandet är vägen inte spikrak. Att få regionerna att acceptera en remiss för operation av bukväggen är ett problem. Men till slut händer allt på en gång: operation för inkontinensen, sedan bukväggen, sedan de vaginala skadorna. Och förstås en lång väg tillbaka. Bara för att man har fått allt ihopsatt och rent, så måste man få allt att fungera. Det är ungefär som att sätta igång en bil som har stått på en loge i 25 år. Det är ingenting man bara sparkar igång och så funkar den. Det krävdes lite renovering innan saker och ting började fungera.”
“Anna skadan tvingade Jenny att byta jobb, från frisör till studie- och yrkesvägledare. Smärtan finns kvar än idag i omgångar. ’Jag är absolut inte helt återställd, och det kommer jag aldrig att bli. Men jag fungerar mycket, mycket bättre nu.’ Jag är i förklimakteriet och får tydliga indikationer på det. Det har lätt att få viss känselbortfall kanske, men å andra sidan är jag överkänslig ändå, så det spelar ingen roll. Orsaker framfall någon gång i framtiden, och det får jag säkert räkna med att operera. Jag känner mig mer orolig för att hamna hos någon igen som säger: ’Så fint ut.’”
“Ida Bergman, bäckenbottenskirurg och biträdande överläkare på Södersjukhuset: Vad tänker du när du hör hennes berättelse?” “Ja, jag blir ju ledsen. För Jenny låter det som en fruktansvärd resa. Och tyvärr är Jenny inte ensam om att ha den här upplevelsen. Vi har först på senare år, kanske de senaste fem-tio åren, börjat förstå mer om just den här typen av skador. Tittar man tillbaka tio år i tiden har vi haft mycket fokus på de allvarligare skadorna, det vi kallar sfinkterskador, där man brister ända ner till ringmuskeln. Där har vi lagt mycket krut på forskning om hur vi ska förebygga och laga det. Det har bildats centra för att göra rekonstruktioner. Men man har inte riktigt haft fokus på de muskler som fäster i mellangården, som är lika viktiga.”
“Vi börjar lite grundligt. Vad är en grad två-skada? När vi pratar om bristningar i mellangården – området mellan slidöppningen och ändtarmen – så är en grad ett-bristning i princip bara ett skrubbsår, en bristning i huden eller slemhinnan. De läker i regel bra. Men får man en skada på musklerna som fäster i mellangården – det finns en muskel som håller slidöppningen sluten, som heter bulbocavernosus-muskeln – om den brister i mellangården, då räknas det som en grad två-bristning. Ibland får man en bristning som går ner till den andra muskeln, transversus-muskeln, som förankrar mellangården mot skelettet och stöttar analkanalen. Då är det en djupare grad två-bristning.”
“Det låter ju för oss som inte är läkare som att en muskelbristning borde vara svår att missa. Men det har inte varit så mycket fokus på bäckenbotten och anatomi. Historiskt har man inte vetat om att de brutits. Man har inte förstått hur bäckenbotten fungerar. Det är en ganska komplicerad struktur. När det blöder och är svullet är det inte alltid busenkelt att hitta de här skadorna och laga dem. Det har också varit en bristande kompetens inom vården. Men de senaste fem-tio åren har vi forskat mycket, utbildat och fått upp ögonen för de här skadorna. Det har hänt jättemycket på senare år.”
“Hur vanliga är de?” “Vi vet inte exakt hur vanliga felaktiga grad två-bristningar är. Men tittar vi på vårt operationsregister – vi har ett nationellt register i Sverige där vi dokumenterar alla sekundära lagningar av grad två-bristningar – så ser vi att det har legat på ungefär 2 500 lagningar årligen i Sverige. Men sen publicerade vi den första internationella studien om resultatet av mellangårdsrekonstruktion år 2020. Efter det har det ökat raketartat. Nu ligger vi på drygt 5 000 lagningar det senaste året. Vi har sett en dramatisk förbättring.”
“Kan det läka av sig själv?” “Ja, det kan läka av sig själv, men det kan också läka fel. Den absoluta majoriteten av grad två-bristningar identifieras och lagas efter en förlossning. De flesta blir botade och blir bra. Men det kan vara så att bristningen glider upp för att det är svullet, eller att man får en infektion som gör att den spricker upp. Eller så har man haft oturen att bli sydd av en person som inte har rätt kompetens. Det går aldrig att svara på i efterhand vad som gick fel.”
“Vad är det för symptom och besvär patienterna får?” “Man kan säga att det finns två huvudsymptom. Om bulbocavernosus-muskeln är sprängd blir slidmynningen öppen. De här kvinnorna beskriver det som att det känns som en öppen mun i underlivet. De känner en vidhavskänsla, att det åker luft in i slidan och kommer ut som muspruttar. Tamponger trillar ut, och samlag känns ointressant för att man inte får kontakt. Det är ett av de stora problemen vid vaginala symptom. Men sen, om transversus-muskeln är av, får man ofta en skada på stödet runt ändtarmen. Då får man svårigheter att tömma tarmen. Ofta sitter man och behöver trycka med fingrarna mot mellangården eller baksidan av tarmen för att få ut avföringen. Det är tarmtömningssvårigheter och de vaginala symptomen som är de dominerande.”
“Du är kirurg, så din lösning är att operera. Vad gör man exakt?” “Då gör man en lokal operation i lokalbedövning och lugnande. Man öppnar upp slemhinnan och huden och bygger upp ett nytt stöd runt analkanalen. Sen letar man efter de här musklerna som är ’på semester’, kan vi säga, och drar ihop dem i mitten. Vi vill att de ska växa ihop igen.”
“I andra sammanhang, till exempel vissa idrottsskador som hälsenerupturer, har man gått ifrån operation i många fall. Men här är det tvärtom?” “Ja, vi gjorde en studie som publicerades år 2020. Då hade vi ingen evidens överhuvudtaget om hur vi ska hjälpa den här patientgruppen. Det fanns en studie från Sydamerika där man undersökte mäns nöjdhet med att man ’tajtar till’ slidöppningen. Forskningsläget var på den nivån. Men 2020 gjorde vi en studie där vi lottade kvinnor med den här skadan till konservativ behandling – det vill säga bäckenbottenträning och träffar med specialister som inte opererar – och hälften till kirurgi. Då såg vi att det var i princip meningslöst att spilla resurser på den konservativa behandlingen. Man kniper med muskler som inte sitter fast, så det ger inte så stor effekt. Däremot blev 80 % av de som opererades väldigt mycket bättre.”
“När man tittar på resultaten från den här studien, ser det ut som att många områden har blivit mycket bättre?” “Ja, många symptom reduceras kraftigt. Det är en jättemeningfull behandling. I flera länder, och fortfarande i många länder, säger man att man inte ska röra mellangården för att det kan ge samlagssmärtor. Det har funnits en sådan myt. Men vi såg i vår studie att det inte stämmer alls. 65 % hade samlagssmärtor innan, och det halverades till 29 %. Ingen i studien fick nytillkommen samlagssmärta.”
“En sak som förvånade mig var att det också var en hel del äldre kvinnor som opererades, som baserat på ålder inte har fött barn de senaste 30 åren?” “Ja, man kan göra det i vilket skede som helst. Det är lättare att göra på kvinnor i yngre år. Efter klimakteriet blir musklerna mer atroferade, det vill säga förtvinade, och det blir lite tekniskt svårare att jobba med. Men vi gör det i alla åldersgrupper. När vi tittar på resultaten i vårt nationella register ser vi att de äldre är minst lika nöjda med resultatet ett år efter kirurgin som de yngre kvinnorna.”
“Om man har gått tio eller tjugo år efter förlossningen och har olika typer av problem, hur vet man att symptomen beror på förlossningsskadan?” “Det är därför man behöver träffa en bäckenbottennörd som kan undersöka och relatera symptomen till de anatomiska fynden.”
“Vad säger patienterna när de kommer? Hur beskriver de problemen?” “Ofta tycker de att de saknar stöd. De hittar inte knipet. Slidan känns öppen, tamponger trillar ut, det kommer in vatten när man badar, muspruttar, sex känns ointressant för att man inte får kontakt med partnern. Sen har man ont och kan inte tömma tarmen. Det är de vanligaste symptomen.”
“De här grad två-skadorna på musklerna har alltså gått lite under radarn tidigare. Man har fokuserat på de riktigt allvarliga förlossningsskadorna. Men det finns många kvinnor som har stor påverkan på vardagslivet och livskvaliteten, men som ändå i mötet med vården har fått höra att ’allt ser fint ut’. Det kan man läsa om på Instagramkontot ’Allt ser fint ut’, som journalisten Jonna Burén startade för fem år sedan.”
“’Allt ser fint ut’ – vad handlar det om?” “Det handlar både om bilden man har efter att ha fött barn – bebisbubblan och allt det rosa glittrande. Man har ju aldrig sett en annons i tidningen där det står: ’Vi har fått barn, mamman gick sönder och alla är ledsna.’ Utan det är ’allt har gått bra’. Så det handlar om att bryta den bilden och tabut där allt ser fint ut, men det kanske inte alltid är det. Det visade sig ganska snabbt att det också var något som en ganska stor del kvinnor hade hört när de sökt hjälp. Så det blev en tudelad betydelse.”
“Hur kom du in på det här med förlossningsskador, Jonna?” “Jag fick själv barn 2019 och hade en del problem som jag inte kände igen från mina kompisar som hade barn. Jag kunde knappt ta mig ur soffan de första dagarna och röra mig överhuvudtaget. Den första veckan kommer BB och hälsar på och säger: ’Det är bra om du kommer ut på en promenad.’ Då kämpade jag mig ut, och det var en pers att gå den där promenaden. På henne lät det som att det var helt normalt. Det var mitt första barn, så jag hade ingen aning om vad som var normalt eller inte. Flera månader senare hade jag fortfarande väldigt ont om jag gick långt, till exempel.”
“Vad fick du för information om vilka skador du skulle hålla utkik efter?” “Jag hade inte fått någon information direkt. De visade upp med en spegel, jag fick sy ganska mycket. Men det jag kände till var de här stora rupturerna, sfinkterrupturer. Det var inget sådant, utan det var grad två, muskelskador. De sydde länge och väl, och de var flera stycken, så det kändes som att de var noggranna. Men något mer än så fanns det inte. Jag är journalist, så jag har inga problem att leta efter information. Jag gjorde det på 1177 och allt möjligt, men jag hittade ingenting. Det är jag inte van vid.”
“Jag hittade en grupp på Facebook, ’Förlossningsskador – du är inte ensam’. ’Ja, men det är kanske jag inte har det, eller har jag det?’ Men jag gick med där i alla fall. Där fick jag svar på vad det kunde vara och vad jag borde göra härnäst.”
“Det resulterade i att du startade kontot?” “Ja, jag märkte att det var väldigt många fler som, likt mig, hade de här problemen som de uppfattade att de inte kunde få hjälp med eller inte visste vad det var. Det fanns en stor vilja i gruppen att fler skulle veta hur det är och vilka problem som kan finnas. Eftersom jag själv hade så svårt att hitta information, kände jag: ’Här finns det någonting.’”
“När man läser texterna på kontot är det tydligt att folk vill dela med sig för att hjälpa andra. De beskriver ganska detaljerat sina skador, snarare än att bara vilja få ur sig det. De vill också hjälpa andra att söka rätt sorts hjälp?” “Ja, det är också ett val jag har gjort. Jag har samlat in de här berättelserna, gått igenom dem, ställt frågor och skrivit igenom dem. Tanken har varit att visa upp vardagen. Men det visade sig ganska snabbt att här finns också något mer. Vi ska inte peka ut specifika vårdgivare, men ändå visa: ’Jag sökte hjälp en, två, tre, fyra gånger, och sjunde gången fick jag hjälp.’ Visa att det finns hopp. Vissa hade inte fått hjälp, men man kunde ändå komma dit. Konkret: ’Jag får ont av att springa, jag kan inte lyfta, jag känner att något åker ut.’ Någon beskrev att hon såg ut som att det var en fläskfilé i underlivet – ganska explicit.”
“Många som hört av sig känner sig misslyckade som mammor för att föda barn är något alla gör, och de klarade inte det?” “Ja, men där tycker jag att jag ser en förändring idag. Även i kunskapen på 1177 kan man nu läsa om den här typen av skador. På de här fem åren har det hänt ganska mycket inom vården.”
“Mia Fernando, specialistsjuksköterska med inriktning på obstetrik och gynekologi: När man hör om de här vittnesmålen blir man ganska förvånad och lite irriterad över hur styvmoderligt behandlade förlossningsskador har varit. Varför är det så?” “Jag tänker att det är en feministisk fråga, ett uttryck för någon slags kvinnohat historiskt sett. Men också att de förbättringar som nämns är ett uttryck för något annat.”
“Du har själv en förlossningsskada med dig i bagaget. Hur snabbt gick det för dig att få hjälp, och hur var det?” “Min historia är faktiskt ganska lik alla andras. Jag födde barn och blev opererad fem år senare. Då hade jag halkat igenom vården, även om jag jobbade med det här och visste precis vilka saker jag skulle säga och fråga. Men det hjälpte inte ändå.”
“Hur ser det ut med kunskapsnivån nu?” “Det är jättemycket bättre. Under de åren jag har jobbat med det här kunde jag i början träffa folk som hade levt med det och sökt vård i elva, sju år. Men nu tycker jag att de allra flesta blir uppfångade, kanske förutom när det gäller grad två-skador i musklerna. Det tar väldigt lång tid innan kroppen har återhämtat sig. Även om det är ett år, kan det ta ännu längre för vissa, beroende på andra omständigheter i familjen.”
“Hur ska man tänka som nybliven förälder?” “Kroppen har en fantastisk förmåga att återhämta sig på olika sätt. Vi kallar det kroppsegen återhämtning. Det händer jättemycket med bäckenbottenmusklerna ett helt år efter förlossningen. Det man känner åtta veckor efter är troligtvis inte det man kommer känna efter åtta månader. Det viktiga är att känna en progression: ’Den här månaden är bättre än förra månaden. Nu har det gått ett halvår, och det är bättre än för ett halvår sedan.’ Uteblir progressionen, då ska man ta sig själv på allvar och söka vård.”
“Det här med knipövningar – det är rådet alla får. Man nämner ämnet överhuvudtaget. Som fysioterapeut antar jag att du har lite mer verktyg?” “Absolut. Jag trodde kanske när jag gav mig in i det att jag skulle jobba med bäckenbottenträning med alla. Det gör jag verkligen inte. Bäckenbottenträning är ett fantastiskt redskap med god evidens vad gäller urininkontinens och som all träning syftar till att ge volym och styrka åt muskler. Ibland ger vi det för att bäckenbotten ska bli uthålligare och starkare. Men det är inte alla där det är problemet. När man har trasiga muskler fungerar det inte. Då ger vi andra behandlingar.”
“Vad kan man göra för fysiskt stöd om man har trasiga muskler?” “Då får man jobba med allt som är helt. Jag brukar inventera: vi pratar sex, bajs, kön, styrka, tolerans för belastning och smärta. Mellangården är musklerna där – sista utposten för stöd i kroppen. När vi lyfter och bär ska de musklerna ta emot och ha en funktion. Har man inte det behöver man jobba på andra sätt. Jag har träffat de flesta av mina patienter i gymmet och pratat strategier för lyft och belastning, och få alla andra muskler att kicka in istället.”
“Är det några speciella övningar du kan dela med dig av?” “Om man ska lyfta tungt är det bättre att ha starka armar jämfört med jättesvaga armar. Mage, rygg, rumpa, ben – det är inget vi hamrar på riktigt. Det handlar om anpassning och strategi. Jag kan föreställa mig att man blir lite rädd för att ta i och lyfta tunga grejer.”
“De är rädda, det känns så. På tal om myter – sex till exempel. Är det fortfarande ganska många som får höra att de inte ska lyfta tungt?” “Grejen är att livet går fort. Livet innebär tunga lyft. Är man förälder kommer man ha en treåring, sparkcykel och matkassar i parken. Man ska ta sig hem, och då funkar inte det rådet. Då är det bättre att vara stark för det man ska leva.”
“Träffar du ofta kvinnor som har gått omkring med besvär under lång tid, som Jenny, där vårdcentralen säger att allt ser fint ut?” “Det är bättre idag, men det händer fortfarande. För tio år sedan var det många fler som verkligen hade vevat runt. Även när det handlar om muskler är åldern en del av det. Det är lite svårt att bygga muskler efter klimakteriet.”
“Är det så att klimakteriet i sig gör att man kan få stora skador som framfall?” “Det är svårt i studier att se om det är klimakteriets hormoner, åldrandet eller muskelmassaförlusten, för allt händer lite samtidigt. Man tror att åldrandet i sig har den största rollen. Kvinnor har en annan muskelmassaförlust än män.”
“Ida Bergman, kirurg: Kan den här sortens bristningar påverka framtida förlossningar?” “Nej, vi avråder inte från framtida vaginal förlossning om man har en skada på mellangården. Snarare tvärtom, det brukar vara lättare att föda barnet. Många frågar: ’När ska jag operera mig? Ska jag vänta tills jag är klar med mina barn?’ Det finns inga studier som kan ge rekommendationer. Jag brukar säga: ’Om du står ut med dina besvär är det bättre att föda klart dina barn, sen lagar vi bäckenbotten och låter den vara ifred.’ Varje vaginal förlossning är ett stort trauma mot bäckenbotten. Men vissa kvinnor har så stort lidande att de inte kan tänka sig att vänta. Då lagar vi dem, och de får välja själva om de vill ha kejsarsnitt eller föda vaginalt.”
“Hur lång tid tar det efter en operation innan man kan föda igen?” “Det finns ingen gräns. Efter ungefär sex månader är du helt läkt. Då kan man i princip föda vaginalt igen. Men att pressa ut tre-fyra kilo genom den här slidöppningen igen – det är ju ärrvävnad i området, och det finns en stor risk att det dyker upp igen. Då får man laga det igen.”
“Vi har en gäst till här i studion, Helena Lindgren, barnmorska som forskat om förlossningsskador på KI och Sophiahemmet. Hej!” “Hej!”
“Varför uppstår de här grad två-skadorna, skulle du säga?” “Jag tror man måste tänka att det inte är normalt att vi ska ha skador som man sen lider av hela livet. Däremot kan man säga att kroppen är gjord för att kunna föda barn, annars skulle vi inte vara så många på jordklotet. Våra muskler och vävnader är eftergivliga så att ett barn ska kunna komma ut samma väg som det kom in. Att man sen får de här skadorna ibland beror på olika orsaker. Ibland är det barnets storlek, ibland att förlossningen har varit långdragen och komplicerad på olika sätt.”
“Det verkar som att ingen riktigt vet om skadorna har blivit vanligare eller inte?” “Nej, det tror jag inte att någon kan svara på. Det har att göra med att vår kunskap har blivit så mycket större på det här området de senaste tio åren.”
“Du har forskat på vad man kan göra för att minska riskerna vid förlossning. Vad är det man kan göra?” “När jag forskade om hemmafödslar i Sverige såg vi att de kvinnor som fött hemma hade färre förlossningsskador, framför allt de större skadorna, och beskrev mindre problem efteråt. Då tänkte vi: ’Vad beror det på?’ Det kan ju inte vara hemmet i sig som gör att man får mindre skador. Vi tittade på vad det är i förlossningssättet som möjligen minskar risken för bristningar. Vi satte ihop ett paket av några olika saker: vilken ställning kvinnan föder i, framfarten på födandet – att det ska vara en långsam förlossning där kvinnan hinner lyssna på sin egen kropp och krystar på sin egen impuls – och hur barnmorskan stödjer mellangården under barnets framfödande.”
“Det här med en långsam förlossning, att man bara krystar när det känns som att man ska krysta – det borde vara ganska självklart när man inte är bedövad?” “Precis, det kan man tycka ska vara självklart. Men tittar man längre tillbaka i Sverige har vi haft en kultur där kvinnor kanske har varit väldigt bedövade och inte riktigt känt hur de ska krysta. Eller så har vi haft en kultur där man säger: ’Nu har du kommit så här långt, nu ska du börja krysta. Sätt hakan i bröstet och tryck på allt vad du kan!’ Som när du sitter på toaletten, med några stycken runt omkring som hejar på. Många kvinnor som födde barn längre tillbaka känner igen sig i det, och kanske vissa även idag.”
“Värkstimulerande dropp, som många får i samband med igångsättning – ökar det risken för skador?” “Det är så många komponenter, så det är svårt att säga exakt vad som gör vad i den här situationen. Jag har tittat på vad barnmorskan kan göra för att hjälpa kvinnan att få så lite skador som möjligt.”
“Du tog upp ställningen man föder i. Vad är optimalt?” “Där tror jag man kan tänka sunt förnuft. Om du skulle stå helt själv ute i skogen och plötsligt kommer ditt barn, då lägger du dig förmodligen inte ner på rygg och börjar krysta. Du kommer sannolikt att stå kvar, eller kanske gå ner på knä eller på huk och ta emot ditt barn. Det är en ställning som hjälper kroppen. Du har gravitationskraften med dig och kan själv känna hur mycket du ska trycka på, jämfört med om du ligger på rygg eller halvsittande.”
“Ändå tror jag att de som inte jobbar inom förlossningsvården har en bild av någon som ligger på rygg när man tänker på en förlossning?” “Ja, vi matas med den bilden. Tittar man på filmer, särskilt amerikanska, så går vattnet, sen ligger kvinnan och krystar på rygg på något sätt. Men tittar man på fysiologin är det inte det vår kropp är gjord för.”
“Du pratar om att barnmorskor kan hjälpa till. Hur då?” “Det handlar om kommunikation, ett samarbete. Om kvinnan är bedövad ska man inte trycka på mer än vad vävnaden tål. Man kan hjälpa till genom att hålla en varm, våt handduk mot mellangården för att öka blodgenomströmningen. Det är det vi har störst evidens för idag för att minska risken för grad två-skador.”
“Man måste också ha med i sammanhanget att det finns situationer där man måste prioritera barnet och få ut det, även om det inte är bra för mellangården?” “Ja, tack och lov finns det personer som Ida och barnmorskor som hjälper till att laga det efteråt. Men det är ovanligt att man måste prioritera så.”
“Hur utbredd är den här kunskapen idag på förlossningsavdelningar runt om i Sverige?” “Jag skulle säga att idag är det välkänt. Vi gjorde en studie i Stockholm med Malin Edqvist där vi såg att de här sätten jag beskrev minskar risken för bristningar. All personal som jobbar på förlossningen i Region Stockholm utbildades, och det spred sig sen över landet. Det har gjorts många utbildningsinsatser. Kunskapen om anatomi, hur det ser ut, hur man identifierar vilken typ av bristning det är och ser till att musklerna håller ihop – det finns en helt annan kunskapsnivå än när jag blev barnmorska.”
“Du har också forskat i låginkomstländer i Afrika. Är det lika vanligt med förlossningsskador där?” “Där är det ännu vanligare om man föder på sjukhus att man föder platt liggande på rygg. Vi har jobbat mycket tillsammans i de länder jag varit i för att se vilka förlossningsställningar som kan minska risken för skador. En annan sak är att inte klippa – att inte lägga ett klipp i kvinnans underliv. Vi var väldigt tidiga med det i Sverige tack vare forskaren Gunilla Röckner, som undersökte läkning vid klipp jämfört med en naturlig bristning. Vi har en låg förekomst av klipp, mellan sex och åtta procent, medan det är mer eller mindre rutin i många låginkomstländer.”
“Vi ska faktiskt tillbaka till dåtiden för att förstå vår samtid. Hur pratade man om förlossningsskador på andra halvan av 1900-talet? Jag har åkt hem till Cecilia Lind, pensionerad barnmorska som började förlösa mödrar för snart 50 år sedan, 1977.”
“Vi är hos Cecilia just nu. När det är dags för förlossning har vi på oss en massa operationsklgångkläder – sorg och plastförkläden. På den här tiden är de faktiskt vita, ganska otrevliga. Idag har vi inte vita plastförkläden, tror jag. 1974 däremot har vi gröna klänningar, väldigt bekväma, bomull tror jag det är.”
“Cecilia är nyexad barnmorska. Hon ville rädda par med Kicki, en kollega, på en förlossningsavdelning. ’Jag var väldigt orolig och tänkte: Hur ska det gå?’ Två nya barnmorskor som ska jobba tillsammans. Vi utarbetade ett jättebra samarbete, och det gjorde att vi alltid kollade allt med varandra. Vi var lite osäkra, så det var ett jättebra stöd. Sen blev det flera man jobbade med, men vi hade ett väldigt bra samarbete.”
“Det finns några sit-to-paratorer på sjukhuset som mäter barnets puls, men ofta lyssnar man på barnets hjärtljud analogt och kommunicerar hjärtrytmen med fingret – snabba eller långsamma rörelser – och visar till sin kollega vid förlossningen hur hjärtfrekvensen är. Lustgasapparat finns vid kvinnans huvud vid sängkanten. Det finns inga fina fåtöljer i rummet, men en pall till kvinnans partner. Cecilia och Kicki dunkar upp instrumenten på ett metallbord: peanger, sax, tork och rönnskär för moderkakan, och en klocka såklart.”
“Vi har något som kallas förlossningsstäng – ett förlossningsbord, nästan som ett operationsbord. Kvinnorna ligger i sina mjuka sängar, vanliga patientsängar, tills det är dags för bebisen att komma. Då får man flytta över till förlossningsbordet och kör ut den andra sängen, i alla fall här på Sankt Erik och USA. Då vet man att det är dags.”
“Missade vi något i det kalla sig för att vi tilltar det? Om det började i den mjuka sängen och vi missat något, då får man bjuda på tårta. Intressant är att vi får bjuda – jag vet inte om ni bjuder vi just mamma, men jag bjuder personalen. Har jag missat att det gått lite fortare än vad jag räknat med, får jag ta med en tårta.”
“Minns du hur ni pratade om förlossningsskador med dina kollegor?” “För det första var det väl ingenting vi direkt pratade om. Där jag jobbade från början var vi lite bekymrade för en överläkare som ville att vi skulle göra ett klipp på varenda kvinna som skulle föda barn, för att öka utrymmet. Det var ingenting man fick lära sig direkt på utbildningen. Man klippte mycket mer – klipp var mycket vanligare 1977 än vad de är idag.”
“Den stora skillnaden på min arbetsplats var att vår överläkare ville att vi skulle göra raka klipp. Det är det man idag tycker är den största risken för att få en sfinkterskada eller en muskelskada i ändtarmen. Jag har tänkt jättemycket på det här under årens lopp, verkligen, eftersom det har varierat så himla mycket. Han hade rätt i att vi kanske hade lite mer sfinkterskador, men han menade att fördelen var att då kunde man se det på en gång och det var lätt att sy och laga. Det blev mindre besvär då.”
“Det var väldigt skämmigt att få en sfinkterskada. Det har varit ett stort problem, tror jag. Vi tycker det är en skam att få en bristning som blir så stor att den involverar ändtarmen. Det var ju det man fick lära sig på utbildningen: att man gör allt man kan för att skydda mellangården och framför allt ändtarmen.”
“Märkte du någon skiftning någon gång under den tiden, att det började hända grejer kring den här frågan?” “Vi barnmorskor har naturligtvis alltid lagt oss vinn om att försöka få så liten bristning som möjligt. Hade man haft en förlossning avslutade man den – man gjorde klart och sydde en bristning som blev. I vissa lägen var det jättejobbigt. Man hade jobbat jättemånga timmar, och så kom en i slutet av arbetspasset. Då lämnade man inte över själva sutureringen, vilket är mycket vanligare idag. Vi tänker att pigga ögon ser mycket bättre och upptäcker bristningen på ett annat sätt.”
“Jag skulle vilja påstå att någonstans under nittiotalet pratade vi mycket om det här med bristningar. Kvinnorna kunde ha problem och ont efter sina bristningar. Vi pratade jättemycket om sfinkterskador, men också om att man läckte urin – det var ett stort problem för många. De behövde jobba med knipövningar och sådana saker. Vi tänkte också att kvinnor hade ont på sina bristningar. Skulle vi påverka det på något vis – skulle det bli för mycket tråd, eller mindre tråd? Det var de diskussionerna, inte just storleken på bristningarna rent tekniskt. Det är min känsla i alla fall.”
“Jag tror att man som förstföderska ändå kanske måste vara lite inställd på att någon liten bristning tror jag inte man kommer undan. Men man ska försöka hjälpas åt för att det ska bli så lite som möjligt. Det handlar jättemycket om samarbetet mellan kvinnan som föder och den som bistår vid förlossningen.”
“Ida Bergman, bäckenbottenskirurg, Mia Fernando, fysioterapeut, och Helena Lindgren, barnmorska: Vad säger ni när ni hör Cecilia berätta? Var det något som var bättre i förlossningsvården för 50 år sedan?”
“Helena: Jag känner igen mycket av det Cecilia berättar. Det som gör mig glad är att vi som jobbar i förlossningsvården alltid har haft ett stort intresse för att det ska bli så bra som möjligt. Sen har man gjort lite olika i olika tider beroende på vilken kunskap man haft. Men just det här att man diskuterar med varandra, försöker lära sig av varandra och komma på bättre lösningar – det har alltid funnits. Barnmorskor har en ganska hög ställning i Sverige jämfört med många andra länder som använder sig mer av läkare. I Sverige är barnmorskor den primära vårdgivaren vid normala födslar. Alla kvinnor har en barnmorska, och ibland andra professioner om det behövs. Barnmorskan signalerar om det behövs en gynekolog eller kirurg.”
“På den tiden vilade man lite mer efter förlossningen, kanske låg inne en vecka eller så. Är det bättre för kroppen att få vila mer? Borde man lägga in en vecka med familjen på sjukhus?” “Nej, jag tror det är bättre att få komma hem till egen säng och egen miljö och återhämta sig, men ändå ha stöd. Det är bra att barnmorskor kommer hem och gör hembesök. Vi har bristningsmottagningar och amningsmottagningar – det finns väldigt mycket stöd. Men att ligga inne på sjukhuset, blandas med bakterier och inte röra på sig, det tror jag inte är en lösning.”
“När det handlar om förlossningar säger man ofta: ’Det här har kvinnor gjort i alla tider, det är ingen sjukdom att föda barn.’ Vilken betydelse har det haft för förståelsen och kunskapen kring förlossningsskador?” “Mia: Man behöver ha två tankar i huvudet samtidigt. Det är sant och viktigt att det är en naturlig process, men det är också svårt och komplicerat. Man behöver ha respekt för traumat det är för kroppen. Vårdtiden efter förlossning signalerar att det är bra om du återhämtar dig och vilar när du är nyförlöst. Det har tappats lite. Många hetsar igång för tidigt med för tung aktivitet.”
“Framåt då, vad händer nu? Vart är forskningen på väg idag? Vad blir ditt nästa projekt, Ida?” “Vi har en jättespännande studie som precis är färdigrekryterad. Vi har samlat in 140 patienter på fyra kliniker i Sverige. Det handlar om grad två-bristningar som blir infekterade och spricker upp, vilket drabbar ungefär 50 %. Man har alltid hanterat det med antibiotika och låtit det läka som ett öppet sår från botten och uppåt, vilket tar lång tid och ger men. Nu har vi gjort en studie där vi lottat hälften till att sys om direkt och hälften till att läka som vanligt. Jag ser fram emot att höra resultatet.”
“Vi får sluta där och hoppas att samtalet fortsätter. Tack så mycket, Ida Bergman, kirurg på Södersjukhuset och forskare på KI, Mia Fernando, fysioterapeut och författare, och Helena Lindgren, barnmorska som forskar om förlossningsskador på KI och Sophiahemmet. Jag har också hört Jonna Burén, journalist som startat Instagramkontot ’Allt ser fint ut’. Reportrar idag var Gustav Asplund och Ninos Chamoun.”
“Nästa vecka tänkte vi slå ett slag för mellanmänskliga relationer och det smörjmedel som får oss att samexistera utan gnissel – hövlighet. Hur står det till med den idag, och hur ska vi få in mer hövlighet i vardagen? Har du tankar kring detta, mejla oss på [email protected]. Vi hörs! Lycka till, hejdå!”
“’Kropp och själ’ görs av produktionsbolaget Filt för Sveriges Radio. Det här var en podd från P1 Sveriges Radio. Alla P1-poddar finns när du vill i vår app, Sveriges Radio Play.”
Programmet “Kropp och själ” diskuterar förlossningsskador, särskilt grad två-skador i slidan och mellangården, som orsakar onödigt lidande för kvinnor men som kan behandlas även många år senare. Genom Jenny Akelas personliga berättelse om en traumatisk förlossning och dess långvariga konsekvenser belyser programmet hur dessa skador ofta förbises i vården. Experter som Ida Bergman, Mia Fernando och Helena Lindgren delar ny forskning och framsteg inom kirurgi, fysioterapi och förlossningsvård som ger hopp. Historiska perspektiv från barnmorskan Cecilia Lind visar hur synen på skador har förändrats. Programmet betonar vikten av att ta symtom på allvar och söka hjälp.
“آیا اکنون به‌طور کامل بهبود یافته‌اید؟ آیا همه‌چیز به حالت عادی بازگشته است؟”
این یکی از پرسش‌های رایجی بود که چند سال پیش، پس از بازگشت به زندگی روزمره و پشت سر گذاشتن درمان‌های سرطان، از من پرسیده شد. این پرسش به ظاهر ساده، پاسخ آسانی ندارد؛ زیرا هنگامی که بدن شما مورد هجوم همه‌جانبه قرار گرفته است – با تومورهای مهاجم، بریدگی‌های جراحی، تزریق سموم، و پرتودرمانی – اثرات آن باقی می‌ماند. مفهوم “عادی” تغییر می‌کند و بدن به‌گونه‌ای متفاوت عادی می‌شود. شاید “بهبودیافته” واژه مناسبی نباشد؛ “تا حدی کارآمد” توصیف بهتری است. اما مانند بسیاری از بازماندگان دیگر، من بیش از هر چیز سپاسگزار بودم که زندگی‌ام را حفظ کرده‌ام و اجازه دارم هر صبح با بدنی خشک و خسته از تخت برخاسته و روز را آغاز کنم. تمایلی به انجام معاینات جدید نداشتم.
این یکی از پرسش‌های رایجی بود که چند سال پیش، پس از بازگشت به زندگی روزمره و پشت سر گذاشتن درمان‌های سرطان، از من پرسیده شد. این پرسش به ظاهر ساده، پاسخ آسانی ندارد؛ زیرا هنگامی که بدن شما مورد هجوم همه‌جانبه قرار گرفته است – با تومورهای مهاجم، بریدگی‌های جراحی، تزریق سموم، و پرتودرمانی – اثرات آن باقی می‌ماند. مفهوم “عادی” تغییر می‌کند و بدن به‌گونه‌ای متفاوت عادی می‌شود. شاید “بهبودیافته” واژه مناسبی نباشد؛ “تا حدی کارآمد” توصیف بهتری است. اما مانند بسیاری از بازماندگان دیگر، من بیش از هر چیز سپاسگزار بودم که زندگی‌ام را حفظ کرده‌ام و اجازه دارم هر صبح با بدنی خشک و خسته از تخت برخاسته و روز را آغاز کنم. تمایلی به انجام معاینات جدید نداشتم.
این استدلال ممکن است آشنا به نظر آید، زیرا به تجربه‌ای دیگر که به‌طور عمیق بدن را دگرگون می‌کند نیز صدق می‌کند: بارداری و زایمان. البته با این تفاوت بزرگ که این تجربه به زندگی مربوط است، نه مرگ، و درد، خونریزی، و ناراحتی‌های پس از آن کاملاً طبیعی تلقی می‌شوند. زیرا با ورود فرزندی جدید، هیچ‌چیز واقعاً به حالت “عادی” پیشین بازنمی‌گردد. والد بودن خود به یک عادی جدید تبدیل می‌شود و نیازهای شخصی شما در فهرست اولویت‌ها به رتبه‌های پایین‌تر سقوط می‌کند، هنگامی که همه توجه‌ها به نوزاد معطوف است. قضاوت درباره اینکه چه چیزی در بدن شما عادی است یا نه، بلافاصله پس از زایمان دشوار است. بنابراین، اگر ماما بگوید همه‌چیز خوب به نظر می‌رسد، شما تصور می‌کنید آنچه احساس می‌کنید طبیعی است و خودبه‌خود بهبود می‌یابد.
به همین دلیل ممکن است مدتی طول بکشد تا مشکلات خود را جدی بگیرید – حتی دهه‌ها. زیرا وقتی صحبت از ناحیه لگن می‌شود – مشکلاتی مانند کنترل ادرار و مدفوع، سوزش، یا احساس غیرعادی هنگام رابطه جنسی – این‌ها موضوعاتی نیستند که در ساعت ده صبح در زیرزمین، هنگام صرف قهوه با همکاران، درباره‌شان سخن بگویید. شاید خودپسندانه به نظر آید، اما این‌ها تصاویری نیستند که بخواهید در ذهن همکارانتان نقش ببندد. همچنین نمی‌خواهید بار دیگر توصیه‌ای درباره انجام تمرینات کیگل بشنوید.
امروز قصد داریم درباره نوعی آسیب زایمانی صحبت کنیم که برای زنان رنج‌های غیرضروری بسیاری به همراه دارد: پارگی عضلانی در واژن یا میان‌دوراه که گاهی در سیستم درمانی به‌سختی شناسایی می‌شود. این‌ها را آسیب‌های درجه دو می‌نامند و حتی سال‌ها بعد نیز می‌توان برایشان کاری کرد. آسیب‌های زایمانی حوزه‌ای است که در سال‌های اخیر تحولات بسیاری در آن رخ داده و این موضوع امروز ما خواهد بود. عنوان بحث “امید تازه برای آسیب‌های پنهان لگنی” است. به برنامه “بدن و روح” خوش آمدید. من اولریکا هیالمارسون نیدمن هستم.
در کنار ایستگاه اتوبوس، ردیفی درخشان از صندوق‌های پستی قرار دارد که به نام اودمارک – به معنای واقعی – در حومه اودشوگ در اوسترگوتلند واقع شده است. سگی شاد و بازیگوش به نام آلیس اولین کسی است که در دروازه به استقبال من می‌آید. سپس جنی از راه می‌رسد. “سلام، جنی!” “سلام، چقدر خوب!” جنی آکلا به‌تازگی به این خانه راه‌راه زرد و سفید، شبیه خانه پی‌پی جوراب‌بلند، نقل‌مکان کرده است. باغچه کوچک پر از صدای جیک‌جیک گنجشک‌هاست. در پشت خانه، او قصد دارد آهنگری خود را راه‌اندازی کند – خود را “هاپی‌سمد” می‌نامد. “هرگز فکر نمی‌کردم بتوانم این کار را انجام دهم. پیش‌تر حتی نمی‌توانستم تا صندوق پستی راه بروم، اما حالا تفاوت بزرگی ایجاد شده است. بله، کمی شبیه نان زنجبیلی سوخته بودم، اما باز هم این را انتخاب می‌کنم.”
بیش از ده سال از آن ماجرا گذشته است. در این مدت، او از پدر فرزندش جدا شده است. “اکنون جدا شده‌ام و به یاد می‌آرم اولین فکری که هنگام تصمیم‌گیری به آن داشتم این بود: «اگر روزی دوباره خودم را عریان در برابر کسی نشان دهم…» فکر می‌کنم و می‌دانم بسیاری از زنان به همین دلیل در رابطه‌ای می‌مانند که جرئت ندارند خود را به شریکی جدید نشان دهند. آن‌ها احساس می‌کنند شبیه اردکی ترکیده هستند.”
ده سال به عقب بازمی‌گردیم، به اندکی پیش از آن ماجرا. “این دومین فرزندم بود. او برنامه‌ریزی‌شده نبود – یک نوزاد غیرمنتظره، اما نه کمتر خوش‌آمد. پس از اولین فرزندم، آرزوی داشتن فرزند دیگری داشتم. البته که باید یک کوچولوی دیگر باشد، پس بعد از آن هیجان‌انگیز بود. اما آن‌طور که تصور می‌کردم پیش نرفت. اولی هم چندان خوب نبود. من در زایمان مهارت داشتم، اما زمان زیادی طول کشید. بار اول دو روز و نیم طول کشید تا او به دنیا آمد. جفت سه‌گانه بود و خیلی دراماتیک شد. خون زیادی از دست دادم. پس آماده بودم که این بار هم ممکن است چنین باشد.”
او هنگام انتظار برای دومین فرزندش به آسیب‌های زایمانی فکر نمی‌کرد. “او هیچ‌وقت نمی‌خواست بیاید، می‌توان گفت. خیلی از موعد گذشته بودم، پس هر کاری کردم تا زایمان شروع شود. صبح ساعت هفت القا کردیم. تصمیم گرفتیم: «نه، حالا این کار را انجام می‌دهیم!» دکمه را زدیم تا شروع شود. اما درست وقتی می‌خواستیم به رختخواب برویم، انگار یک ماهی در درونمان چرخید و شروع شد. اما باز هم خیلی طول کشید. خیلی زود قطره تحریک انقباض گرفتم. سپس ترس از مرگ به سراغم آمد. انقباضات عجیبی داشتم که به جایی نمی‌رسیدند اما خیلی درد داشتند. پیشرفت زیادی نداشت. هر بار که پایین می‌آمد، گیر می‌کرد. احساس می‌کردم زیر دنده‌هایم پاره می‌شود و می‌کشد.”
“نبضش هنگام انقباضات افت می‌کرد. در پرونده‌ام نوشته نشده که او در خطر بوده، اما تشخیص دادند باید بیرون بیاید. برای سزارین خیلی دیر شده بود. در پرونده نوشته شده «مشکوک به دیستوشی شانه»، یعنی بچه در لگن با شانه‌هایش گیر کرده بود. بیرون می‌آمد، بالا می‌رفت، باید بیرون می‌آمد، دوباره بالا می‌رفت. مانورهایی هست که باید انجام دهند تا بچه بیرون بیاید. چیزی که نباید بکنند فشار خارجی شکم است، که روی زن دراز می‌کشند و بچه را بیرون می‌فشارند. و این کار را با من کردند، بدون هشدار. نمی‌دانستم قرار است این کار را بکنند. شریکم را کنار زدند و واقعاً روی من آویزان شدند و او را پایین فشار دادند. سپس دکتری که در نهایت زایمان را انجام داد، با مشت بالای استخوان شرمگاهی فشار سمفیزی داد تا بچه بیشتر بیرون بیاید. انگار کسی مشتش را مستقیم به ستون فقراتم فرو می‌کرد.”
“بالاخره بیرون آمد و به یاد دارم ماما گفت: «وای، چقدر خوب که پاره نشدی!» او ما را برای پادشاه و میهن نگه داشته بود، البته. انگار من می‌توانستم رویش تأثیر بگذارم، با دو پرستار که روی من دراز کشیده بودند و کسی که ریه‌ام را فشار می‌داد و نگه می‌داشت. نمی‌شود کنترل کرد که چقدر پاره می‌شوی. و من روی سطح پاره نشدم. اما حالا، سال‌ها بعد، می‌دانیم که پاره شده بودم – از داخل.”
“سپس دوباره اتفاق افتاد. جفت بیرون نیامد و جنی شروع به خونریزی کرد و به اتاق عمل برده شد. پس بابا دنیس با ویکتور، که اسمش این است، تنها ماند، ساعت‌ها. چهار ساعت و نیم آنجا نشسته بود و فکر می‌کرد من را کشته است. این‌طور احساس می‌کرد.”
“چه می‌گویید، اینکه برگشته‌اید و می‌توانید با ویکتور در آغوشتان آنجا بنشینید؟”
“خب، بعد از عمل اتفاق نیفتاد. خیلی درد داشتم. معلوم شد دیاستاز شکمی دارم – عضلات شکمم جدا شده بودند. باید تمرین می‌کردم تا دوباره به هم برسند. خیلی بزرگ بودم… پریدن از رویش آسان‌تر از بیرون رفتن بود. می‌توانستم بگویم: «اگر روی شکمم فشار بدهی…» خیلی زن آنجا بود. و وقتی قرار بود دوباره به هم برسد، کمردرد وحشتناکی گرفتم. نمی‌توانستم راه بروم یا بایستم، نمی‌توانستم بدنم را نگه دارم، نمی‌توانستم بچه را بلند کنم، نمی‌توانستم با کالسکه پیاده‌روی کنم، هیچ‌کدام از این‌ها.”
“خب، بعد از عمل اتفاق نیفتاد. خیلی درد داشتم. معلوم شد دیاستاز شکمی دارم – عضلات شکمم جدا شده بودند. باید تمرین می‌کردم تا دوباره به هم برسند. خیلی بزرگ بودم… پریدن از رویش آسان‌تر از بیرون رفتن بود. می‌توانستم بگویم: «اگر روی شکمم فشار بدهی…» خیلی زن آنجا بود. و وقتی قرار بود دوباره به هم برسد، کمردرد وحشتناکی گرفتم. نمی‌توانستم راه بروم یا بایستم، نمی‌توانستم بدنم را نگه دارم، نمی‌توانستم بچه را بلند کنم، نمی‌توانستم با کالسکه پیاده‌روی کنم، هیچ‌کدام از این‌ها.”
“اما جنی علائم دیگری هم در پایین دارد. نمی‌توانم نگهش دارم. هنوز احساس می‌کنم باسن بابون دارم. اگر چمباتمه بزنم و با دستم حس کنم، هنوز انگار سر بچه می‌تواند از آنجا بیرون بیاید. برآمده است، همه‌چیز برآمده است، همه‌چیز عجیب. و مثل این است که: «خب، این عادی است، خیلی عادی به نظر می‌رسد، باید انتظارش را داشته باشی وقتی بچه‌دار شدی.» برای معاینه رفتم و گفتند باید بپذیری که بعد از بچه‌دار شدن مثل قبل نمی‌شوی. سعی کردم توضیح دهم: «اما من از قبل بچه دارم. مطمئناً بعد از آن هم چیزها تغییر کرد. مدتی طول کشید، اما این کاملاً متفاوت است.» اما نه، گفتند: «هرچه بچه بیشتر داشته باشی، بیشتر باید بپذیری که به حالت قبل برنمی‌گردی.» و چقدر خوب است. «خیلی هم قشنگ به نظر می‌آید.»”
“با مرکز بهداشت صحبت کردم چون بیشتر نگران شکمم بودم. حتی فکر نمی‌کردم ممکن است چیزی واژنی باشد چون همه‌چیز وقتی خسته شدم خیلی خوب بود. سپس پرحرف می‌شوم و کلی چیز احمقانه می‌گویم. با مرکز بهداشت تماس گرفتم و با کسی صحبت کردم. مشکلاتم را توضیح دادم: «نیاز به معاینه درست دارم، کسی که واقعاً بفهمد بعد از بارداری چه بر سر بدن می‌آید. چون این دیگر کار نمی‌کند. نمی‌توانم تا صندوق پستی راه بروم، هیچ‌چیز.» و او گفت: «بله، من هم دیاستاز شکمی داشتم، اما تنیس را در سطح حرفه‌ای بازی می‌کنم.» به یاد دارم فکر کردم: «مطمئناً تو احتمالاً با تکه‌هایت گردو هم می‌شکنی، اما من نه.» نمی‌دانم. دنبال کمک بودم اما بی‌فایده.”
“سپس ویکتور بزرگ می‌شود. خیلی فعال است، از پله‌ها بالا می‌رود، از دیوار داخلی می‌افتد. باید خودم را جلو بیندازم تا او را بگیرم. به یاد دارم کاملاً خودم را روی کف راهرو خیس کردم. خیلی احساس تحقیر شدم و فکر کردم: «نه، نمی‌توانم این کار را بکنم.» آن موقع خیلی نقاشی می‌کردم، دروازه بزرگی به نام «دروازه مرگ» کشیدم. واقعاً آن پایین‌ترین نقطه بود.”
“در اعماق ذهنم، جنی نامی را به یاد می‌آورد – پزشک ارشد کلینیک زنان به نام اوا اوستال، توصیه‌ای از یک دوست. او درباره دلیلش چیزی نگفت، اما گفت: «اگر روزی واقعاً مشکلات بزرگی داشتی، به اوا زنگ بزن.» پس تماس گرفتم و گفتم: «اگر برای این کمک نگیرم، بچه‌هایم مادر نخواهند داشت. نمی‌توانم.» شش ماه گذشته بود. آن‌ها فوق‌العاده بودند. پاسخ کاملاً متفاوتی بود نسبت به مرکز بهداشت، بخش زایمان، زنان، هرجایی که رفته بودم. «ما فوراً به تو باور داریم. ظرف یک ماه برایت وقت می‌گذارم، اشکالی ندارد؟» و مثل این بود که: «نمی‌دانم بتوانم تحمل کنم یا نه، خواهیم دید.»”
“و سپس با اوا وقت گرفتم. او مرا معاینه کرد و آن پرسش همیشگی را پرسید: «تمرینات کیگل انجام داده‌ای؟» فوراً جواب دادم: «نه، نکرده‌ام. نمی‌توانم هیچ کاری بکنم.» و این به‌تنهایی اهمیتی نداشت، چون نمی‌شود با کیگل آن را برطرف کرد. مثل این است که با پارگی تاندون آشیل، بلند کردن انگشت پا را تمرین کنی. «کمتر کیگل کن. خیلی منقبضی.» و فقط می‌خواستم چک کنم، چون اگر با عضلات پاره‌شده کیگل را ادامه دهی، بیشتر و بیشتر جمع می‌شوند. و خیلی، خیلی بدتر شد.”
“اوا متخصص دیواره شکم نیست، اما آن را چنان خوب توضیح داد که فهمیدم. گفت: «تصور کن عضلات واژنت به هم وصل نیستند، و بعد عضلات شکمت هم از جناغت به هم نمی‌چسبند. آن موقع می‌توانی بدنت را به عجیب‌ترین شکل‌ها بپیچانی چون چیزی جلویت را نمی‌گیرد. تا دنده‌هایت شکافته شده است.» معلوم شد علاوه بر دیاستاز شکمی، یک آسیب زایمانی درجه دو دارم که نادیده گرفته شده بود. این ترکیب آن را بدتر می‌کند.”
“مشکلم این بود که در نهایت نمی‌توانستم ادرار یا مدفوع کنم. نشت می‌کردم، اما نمی‌توانستم ادرار یا مدفوع کنم. باید مدفوع می‌کردم چون خیلی درد داشت. انگار تکه‌ای شیشه در امتداد ستون فقراتم بود. باید داروهای خیلی قوی می‌خوردم تا به دستشویی بروم.”
“با وجود پاسخ مثبت، مسیر هموار نیست. گرفتن ارجاع برای جراحی دیواره شکم از مناطق سخت است. اما در نهایت همه‌چیز یکجا اتفاق می‌افتد: جراحی برای بی‌اختیاری، سپس دیواره شکم، بعد آسیب‌های واژنی. و البته راه طولانی بازگشت. فقط برای اینکه همه‌چیز دوخته و تمیز شود، به این معنا نیست که کار می‌کند. مثل روشن کردن ماشینی است که ۲۵ سال در انبار بوده. نمی‌شود فقط به آن لگد بزنی و کار کند. کمی بازسازی لازم بود تا چیزها شروع به کار کنند.”
“این آسیب جنی را مجبور کرد شغلش را عوض کند، از آرایشگری به مشاور تحصیلی و شغلی. درد هنوز هم گاهی هست. «من مطلقاً کاملاً بهبود نیافته‌ام و هرگز نخواهم یافت. اما حالا خیلی، خیلی بهتر کار می‌کنم.» در دوران پیش‌یائسگی‌ام و نشانه‌های واضحی از آن دارم. گاهی ممکن است بی‌حسی داشته باشم، اما از سوی دیگر به هر حال بیش‌حساس هستم، پس مهم نیست. شاید روزی در آینده افتادگی پیدا کنم و احتمالاً باید برای جراحی برنامه‌ریزی کنم. بیشتر نگران اینم که دوباره با کسی روبه‌رو شوم که بگوید: «خیلی قشنگ به نظر می‌آید.»”
“ایدا برگمن، جراح کف لگن و معاون ارشد در بیمارستان سودر: وقتی داستان او را می‌شنوی چه فکر می‌کنی؟”
“خب، مرا غمگین می‌کند. برای جنی، انگار سفری وحشتناک بوده است. و متأسفانه جنی تنها کسی نیست که این تجربه را داشته است. فقط در چند سال اخیر، شاید پنج تا ده سال گذشته، شروع به درک بیشتر این نوع آسیب کرده‌ایم. اگر ده سال پیش را نگاه کنیم، خیلی روی آسیب‌های شدیدتر تمرکز داشتیم، آنچه اسفنکتر می‌نامیم، که تا عضله حلقوی پاره می‌شود. تلاش زیادی برای تحقیق درباره پیشگیری و ترمیم آن‌ها کردیم. مراکزی برای بازسازی راه‌اندازی شد. اما واقعاً روی عضلاتی که به میان‌دوراه متصل‌اند تمرکز نکردیم، که به همان اندازه مهم‌اند.”
“خب، مرا غمگین می‌کند. برای جنی، انگار سفری وحشتناک بوده است. و متأسفانه جنی تنها کسی نیست که این تجربه را داشته است. فقط در چند سال اخیر، شاید پنج تا ده سال گذشته، شروع به درک بیشتر این نوع آسیب کرده‌ایم. اگر ده سال پیش را نگاه کنیم، خیلی روی آسیب‌های شدیدتر تمرکز داشتیم، آنچه اسفنکتر می‌نامیم، که تا عضله حلقوی پاره می‌شود. تلاش زیادی برای تحقیق درباره پیشگیری و ترمیم آن‌ها کردیم. مراکزی برای بازسازی راه‌اندازی شد. اما واقعاً روی عضلاتی که به میان‌دوراه متصل‌اند تمرکز نکردیم، که به همان اندازه مهم‌اند.”
“بیایید از پایه شروع کنیم. آسیب درجه دو چیست؟ وقتی از پارگی‌های میان‌دوراه حرف می‌زنیم – ناحیه بین دهانه واژن و مقعد – پارگی درجه یک اساساً فقط خراشی است، پارگی در پوست یا غشای مخاطی. معمولاً خوب التیام می‌یابند. اما اگر عضلاتی که به میان‌دوراه متصل‌اند آسیب ببینند – عضله‌ای که دهانه واژن را بسته نگه می‌دارد، به نام بولبوکاورنوسوس – اگر در میان‌دوراه پاره شود، آن را پارگی درجه دو می‌نامند. گاهی پارگی به عضله دیگر، عضله عرضی، می‌رسد که میان‌دوراه را به اسکلت متصل می‌کند و از کانال مقعد حمایت می‌کند. آن وقت پارگی درجه دو عمیق‌تر است.”
“برای ما غیرپزشکان، انگار پارگی عضله باید چیزی باشد که به‌سختی از دست برود. اما توجه زیادی به کف لگن و آناتومی نشده است. از نظر تاریخی، نمی‌دانستند پاره شده‌اند. نمی‌فهمیدند کف لگن چطور کار می‌کند. ساختار پیچیده‌ای است. وقتی خونریزی و تورم دارد، همیشه تشخیص این آسیب‌ها و ترمیمشان خیلی آسان نیست. همچنین کمبود مهارت در مراقبت‌های بهداشتی بوده است. اما در پنج تا ده سال گذشته، خیلی تحقیق کرده‌ایم، افراد را آموزش داده‌ایم و چشم‌هایمان را به این آسیب‌ها باز کرده‌ایم. در سال‌های اخیر تحولات زیادی رخ داده است.”
“چقدر شایع‌اند؟”
“دقیقاً نمی‌دانیم پارگی‌های درجه دوی تشخیص داده‌نشده چقدر شایع‌اند. اما با نگاه به ثبت جراحی‌مان – در سوئد ثبت ملی داریم که همه ترمیم‌های ثانویه پارگی‌های درجه دو را ثبت می‌کند – می‌بینیم سالانه حدود ۲۵۰۰ ترمیم در سوئد بوده است. اما سپس اولین مطالعه بین‌المللی درباره نتایج بازسازی میان‌دوراه را در سال ۲۰۲۰ منتشر کردیم. بعد از آن مثل موشک بالا رفت. حالا در سال گذشته بیش از ۵۰۰۰ ترمیم داشته‌ایم. بهبود چشمگیری دیده‌ایم.”
“دقیقاً نمی‌دانیم پارگی‌های درجه دوی تشخیص داده‌نشده چقدر شایع‌اند. اما با نگاه به ثبت جراحی‌مان – در سوئد ثبت ملی داریم که همه ترمیم‌های ثانویه پارگی‌های درجه دو را ثبت می‌کند – می‌بینیم سالانه حدود ۲۵۰۰ ترمیم در سوئد بوده است. اما سپس اولین مطالعه بین‌المللی درباره نتایج بازسازی میان‌دوراه را در سال ۲۰۲۰ منتشر کردیم. بعد از آن مثل موشک بالا رفت. حالا در سال گذشته بیش از ۵۰۰۰ ترمیم داشته‌ایم. بهبود چشمگیری دیده‌ایم.”
“آیا خودش التیام می‌یابد؟”
“بله، می‌تواند خودش التیام یابد، اما ممکن است اشتباه التیام یابد. اکثریت قریب به اتفاق پارگی‌های درجه دو پس از زایمان شناسایی و ترمیم می‌شوند. بیشترشان درست می‌شوند و خوب می‌شوند. اما ممکن است به دلیل تورم از دست برود، یا عفونی شود و باز شود. یا بدشانس باشید و کسی بدون مهارت لازم آن را بدوزد. بعدش نمی‌شود گفت چه چیزی اشتباه شده است.”
“بله، می‌تواند خودش التیام یابد، اما ممکن است اشتباه التیام یابد. اکثریت قریب به اتفاق پارگی‌های درجه دو پس از زایمان شناسایی و ترمیم می‌شوند. بیشترشان درست می‌شوند و خوب می‌شوند. اما ممکن است به دلیل تورم از دست برود، یا عفونی شود و باز شود. یا بدشانس باشید و کسی بدون مهارت لازم آن را بدوزد. بعدش نمی‌شود گفت چه چیزی اشتباه شده است.”
“بیماران چه علائم و مشکلاتی دارند؟”
“می‌شود گفت دو علامت اصلی وجود دارد. اگر عضله بولبوکاورنوسوس پاره شود، دهانه واژن باز می‌ماند. این زنان آن را مثل دهانی باز توصیف می‌کنند. حس گشادگی دارند، هوا وارد واژن می‌شود و مثل صدای باد معده بیرون می‌آید. تامپون‌ها می‌افتند و رابطه جنسی بی‌معنی می‌شود چون تماسی حس نمی‌کنند. این یکی از مشکلات بزرگ علائم واژنی است. اما اگر عضله عرضی پاره شود، اغلب حمایت اطراف مقعد آسیب می‌بیند. آن وقت خالی کردن روده سخت می‌شود. اغلب می‌نشینند و باید با انگشتانشان به میان‌دوراه یا پشت روده فشار بیاورند تا مدفوع بیرون بیاید. مشکلات خالی کردن روده و علائم واژنی غالب‌اند.”
“می‌شود گفت دو علامت اصلی وجود دارد. اگر عضله بولبوکاورنوسوس پاره شود، دهانه واژن باز می‌ماند. این زنان آن را مثل دهانی باز توصیف می‌کنند. حس گشادگی دارند، هوا وارد واژن می‌شود و مثل صدای باد معده بیرون می‌آید. تامپون‌ها می‌افتند و رابطه جنسی بی‌معنی می‌شود چون تماسی حس نمی‌کنند. این یکی از مشکلات بزرگ علائم واژنی است. اما اگر عضله عرضی پاره شود، اغلب حمایت اطراف مقعد آسیب می‌بیند. آن وقت خالی کردن روده سخت می‌شود. اغلب می‌نشینند و باید با انگشتانشان به میان‌دوراه یا پشت روده فشار بیاورند تا مدفوع بیرون بیاید. مشکلات خالی کردن روده و علائم واژنی غالب‌اند.”
“شما جراح هستید، پس راه‌حلتان جراحی است. دقیقاً چه می‌کنید؟”
“عمل محلی با بی‌حسی موضعی و آرام‌بخش انجام می‌دهیم. غشای مخاطی و پوست را باز می‌کنیم و حمایت جدیدی دور کانال مقعد می‌سازیم. سپس این عضلاتی که انگار در تعطیلات‌اند را پیدا می‌کنیم و وسط به هم می‌کشیم. می‌خواهیم دوباره به هم رشد کنند.”
“عمل محلی با بی‌حسی موضعی و آرام‌بخش انجام می‌دهیم. غشای مخاطی و پوست را باز می‌کنیم و حمایت جدیدی دور کانال مقعد می‌سازیم. سپس این عضلاتی که انگار در تعطیلات‌اند را پیدا می‌کنیم و وسط به هم می‌کشیم. می‌خواهیم دوباره به هم رشد کنند.”
“در زمینه‌های دیگر، مثل برخی آسیب‌های ورزشی مثل پارگی آشیل، در بسیاری موارد از جراحی دور شده‌اند. اما اینجا برعکس است؟”
“بله، مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ منتشر کردیم. آن موقع هیچ شواهدی درباره چگونگی کمک به این گروه بیماران نداشتیم. مطالعه‌ای از آمریکای جنوبی درباره رضایت مردان از تنگ کردن دهانه واژن بود. این سطح تحقیق بود. اما در سال ۲۰۲۰، مطالعه‌ای کردیم که زنان با این آسیب را به دو گروه تصادفی تقسیم کردیم: درمان محافظه‌کارانه – تمرینات کف لگن و دیدار با متخصصان غیرجراحی – و نیمی به جراحی. دیدیم که صرف منابع برای درمان محافظه‌کارانه عملاً بی‌فایده است. با عضلاتی که به هم وصل نیستند کیگل می‌کنید، پس زیاد کاری نمی‌کند. اما ۸۰ درصد کسانی که جراحی شدند خیلی بهتر شدند.”
“بله، مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ منتشر کردیم. آن موقع هیچ شواهدی درباره چگونگی کمک به این گروه بیماران نداشتیم. مطالعه‌ای از آمریکای جنوبی درباره رضایت مردان از تنگ کردن دهانه واژن بود. این سطح تحقیق بود. اما در سال ۲۰۲۰، مطالعه‌ای کردیم که زنان با این آسیب را به دو گروه تصادفی تقسیم کردیم: درمان محافظه‌کارانه – تمرینات کف لگن و دیدار با متخصصان غیرجراحی – و نیمی به جراحی. دیدیم که صرف منابع برای درمان محافظه‌کارانه عملاً بی‌فایده است. با عضلاتی که به هم وصل نیستند کیگل می‌کنید، پس زیاد کاری نمی‌کند. اما ۸۰ درصد کسانی که جراحی شدند خیلی بهتر شدند.”
“وقتی به نتایج این مطالعه نگاه می‌کنید، انگار بسیاری از حوزه‌ها خیلی بهتر شده‌اند؟”
“بله، بسیاری از علائم به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافتند. این درمان بسیار معنادار است. در چند کشور، و هنوز در بسیاری جاها، می‌گویند نباید به میان‌دوراه دست بزنید چون ممکن است در رابطه جنسی درد ایجاد کند. این افسانه بود. اما در مطالعه‌مان دیدیم اصلاً درست نیست. ۶۵ درصد پیش از عمل در رابطه جنسی درد داشتند که به ۲۹ درصد نصف شد. هیچ‌کس در مطالعه‌مان درد جدیدی در رابطه جنسی پیدا نکرد.”
“بله، بسیاری از علائم به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافتند. این درمان بسیار معنادار است. در چند کشور، و هنوز در بسیاری جاها، می‌گویند نباید به میان‌دوراه دست بزنید چون ممکن است در رابطه جنسی درد ایجاد کند. این افسانه بود. اما در مطالعه‌مان دیدیم اصلاً درست نیست. ۶۵ درصد پیش از عمل در رابطه جنسی درد داشتند که به ۲۹ درصد نصف شد. هیچ‌کس در مطالعه‌مان درد جدیدی در رابطه جنسی پیدا نکرد.”
“چیزی که مرا شگفت‌زده کرد این بود که زنان مسن‌تر هم جراحی شدند، کسانی که با توجه به سنشان در ۳۰ سال گذشته زایمان نکرده بودند؟”
“بله، در هر مرحله‌ای می‌شود این کار را کرد. برای زنان جوان‌تر آسان‌تر است. پس از یائسگی، عضلات کمی تحلیل می‌روند، یعنی ضعیف‌تر و سفت‌تر می‌شوند و از نظر فنی کار با آن‌ها سخت‌تر است. اما ما در همه گروه‌های سنی این کار را می‌کنیم. وقتی به نتایج ثبت ملی‌مان نگاه می‌کنیم، می‌بینیم زنان مسن‌تر یک سال پس از جراحی دست‌کم به اندازه جوان‌ترها از نتیجه راضی‌اند.”
“بله، در هر مرحله‌ای می‌شود این کار را کرد. برای زنان جوان‌تر آسان‌تر است. پس از یائسگی، عضلات کمی تحلیل می‌روند، یعنی ضعیف‌تر و سفت‌تر می‌شوند و از نظر فنی کار با آن‌ها سخت‌تر است. اما ما در همه گروه‌های سنی این کار را می‌کنیم. وقتی به نتایج ثبت ملی‌مان نگاه می‌کنیم، می‌بینیم زنان مسن‌تر یک سال پس از جراحی دست‌کم به اندازه جوان‌ترها از نتیجه راضی‌اند.”
“اگر ده یا بیست سال از زایمان گذشته باشد و مشکلات مختلفی داشته باشید، چگونه می‌فهمید که این علائم به خاطر آسیب زایمانی است؟”
“به همین دلیل باید به متخصصی در زمینه کف لگن مراجعه کنید که بتواند معاینه کند و علائم را به یافته‌های آناتومیک مرتبط سازد.”
“به همین دلیل باید به متخصصی در زمینه کف لگن مراجعه کنید که بتواند معاینه کند و علائم را به یافته‌های آناتومیک مرتبط سازد.”
“بیماران وقتی می‌آیند چه می‌گویند؟ مشکلاتشان را چگونه توصیف می‌کنند؟”
“اغلب می‌گویند احساس می‌کنند حمایتی ندارند. نمی‌توانند کیگل را درست انجام دهند. واژن برایشان باز احساس می‌شود، تامپون می‌افتد، وقتی شنا می‌کنند آب وارد می‌شود، صداهای شبیه باد معده شنیده می‌شود، رابطه برایشان بی‌معنی است چون تماسی حس نمی‌کنند. سپس درد دارند و نمی‌توانند روده‌شان را خالی کنند. این‌ها شایع‌ترین علائم‌اند.”
“اغلب می‌گویند احساس می‌کنند حمایتی ندارند. نمی‌توانند کیگل را درست انجام دهند. واژن برایشان باز احساس می‌شود، تامپون می‌افتد، وقتی شنا می‌کنند آب وارد می‌شود، صداهای شبیه باد معده شنیده می‌شود، رابطه برایشان بی‌معنی است چون تماسی حس نمی‌کنند. سپس درد دارند و نمی‌توانند روده‌شان را خالی کنند. این‌ها شایع‌ترین علائم‌اند.”
“این آسیب‌های درجه دو در عضلات انگار پیش‌تر کمی نادیده گرفته شده بودند. بیشتر روی آسیب‌های زایمانی خیلی شدید تمرکز داشتند. اما زنان بسیاری هستند که زندگی روزمره و کیفیت زندگیشان به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد، اما وقتی با سیستم درمانی روبه‌رو می‌شوند، به آن‌ها گفته می‌شود «همه‌چیز خوب به نظر می‌رسد.» این را می‌توانید در اینستاگرام «همه‌چیز خوب به نظر می‌رسد» بخوانید، که جونا بورن، روزنامه‌نگار، پنج سال پیش راه‌اندازی کرد.”
“«همه‌چیز خوب به نظر می‌رسد» درباره چیست؟”
“هم درباره تصویری است که پس از زایمان دارید – حباب بچه و همه‌چیز صورتی و براق. هیچ‌گاه در روزنامه آگهی نمی‌بینید که نوشته باشد: «بچه‌مان به دنیا آمد، مادر پاره شد و همه ناراحت‌اند.» همیشه می‌گویند «همه‌چیز خوب پیش رفت.» پس هدفش این است که این تصویر را بشکند و تابو را از بین ببرد که همه‌چیز خوب به نظر می‌رسد، اما شاید همیشه این‌طور نباشد. خیلی زود معلوم شد که بسیاری از زنان وقتی دنبال کمک بودند این را شنیده بودند. پس معنایی دوگانه پیدا کرد.”
“هم درباره تصویری است که پس از زایمان دارید – حباب بچه و همه‌چیز صورتی و براق. هیچ‌گاه در روزنامه آگهی نمی‌بینید که نوشته باشد: «بچه‌مان به دنیا آمد، مادر پاره شد و همه ناراحت‌اند.» همیشه می‌گویند «همه‌چیز خوب پیش رفت.» پس هدفش این است که این تصویر را بشکند و تابو را از بین ببرد که همه‌چیز خوب به نظر می‌رسد، اما شاید همیشه این‌طور نباشد. خیلی زود معلوم شد که بسیاری از زنان وقتی دنبال کمک بودند این را شنیده بودند. پس معنایی دوگانه پیدا کرد.”
“جونا، چگونه وارد موضوع آسیب‌های زایمانی شدید؟”
“خودم در سال ۲۰۱۹ بچه‌دار شدم و مشکلاتی داشتم که از دوستانم که بچه داشتند نشنیده بودم. چند روز اول به‌سختی از کاناپه بلند می‌شدم و اصلاً نمی‌توانستم حرکت کنم. هفته اول، زایشگاه آمد سر بزند و گفت: «خوب است اگر کمی پیاده‌روی کنی.» خودم را به زور بیرون کشاندم و آن پیاده‌روی برایم مصیبتی بود. از نظر او انگار کاملاً عادی بود. بچه اولم بود، پس هیچ ایده‌ای نداشتم چه عادی است و چه نیست. چند ماه بعد هنوز اگر زیاد راه می‌رفتم خیلی درد داشتم.”
“خودم در سال ۲۰۱۹ بچه‌دار شدم و مشکلاتی داشتم که از دوستانم که بچه داشتند نشنیده بودم. چند روز اول به‌سختی از کاناپه بلند می‌شدم و اصلاً نمی‌توانستم حرکت کنم. هفته اول، زایشگاه آمد سر بزند و گفت: «خوب است اگر کمی پیاده‌روی کنی.» خودم را به زور بیرون کشاندم و آن پیاده‌روی برایم مصیبتی بود. از نظر او انگار کاملاً عادی بود. بچه اولم بود، پس هیچ ایده‌ای نداشتم چه عادی است و چه نیست. چند ماه بعد هنوز اگر زیاد راه می‌رفتم خیلی درد داشتم.”
“چه اطلاعاتی درباره آسیب‌هایی که باید مراقبشان باشید به شما دادند؟”
“مستقیم هیچ اطلاعاتی به من ندادند. با آینه نشانم دادند، کلی بخیه زدم. اما چیزی که می‌دانستم فقط پارگی‌های بزرگ، پارگی اسفنکتر بود. چنین چیزی نبود، بلکه درجه دو بود، آسیب عضلانی. کلی و با دقت بخیه زدند، چند نفر بودند، حس می‌کردم حواسشان هست. اما بیشتر از این نبود. من روزنامه‌نگارم، مشکلی با پیدا کردن اطلاعات ندارم. در ۱۱۷۷ و جاهای دیگر دنبالش گشتم، اما چیزی پیدا نکردم. به این عادت ندارم.”
“مستقیم هیچ اطلاعاتی به من ندادند. با آینه نشانم دادند، کلی بخیه زدم. اما چیزی که می‌دانستم فقط پارگی‌های بزرگ، پارگی اسفنکتر بود. چنین چیزی نبود، بلکه درجه دو بود، آسیب عضلانی. کلی و با دقت بخیه زدند، چند نفر بودند، حس می‌کردم حواسشان هست. اما بیشتر از این نبود. من روزنامه‌نگارم، مشکلی با پیدا کردن اطلاعات ندارم. در ۱۱۷۷ و جاهای دیگر دنبالش گشتم، اما چیزی پیدا نکردم. به این عادت ندارم.”
“گروهی در فیسبوک پیدا کردم، «آسیب‌های زایمانی – تنها نیستی». گفتم: «شاید من این را ندارم، یا دارم؟» به هر حال عضو شدم. آنجا جواب گرفتم که ممکن است چه باشد و بعدش باید چه کار کنم.”
“این باعث شد این اکانت را راه‌اندازی کنید؟”
“بله، دیدم خیلی‌های دیگر مثل من این مشکلات را دارند و حس می‌کنند نمی‌توانند کمک بگیرند یا نمی‌دانند چیست. در آن گروه میل زیادی بود که بقیه بفهمند چگونه است و چه مشکلاتی ممکن است باشد. چون خودم این‌قدر سخت اطلاعات پیدا کردم، حس کردم: «اینجا چیزی هست.»”
“بله، دیدم خیلی‌های دیگر مثل من این مشکلات را دارند و حس می‌کنند نمی‌توانند کمک بگیرند یا نمی‌دانند چیست. در آن گروه میل زیادی بود که بقیه بفهمند چگونه است و چه مشکلاتی ممکن است باشد. چون خودم این‌قدر سخت اطلاعات پیدا کردم، حس کردم: «اینجا چیزی هست.»”
“وقتی متن‌های این اکانت را می‌خوانید، معلوم است که مردم می‌خواهند برای کمک به دیگران بگویند. آسیب‌هایشان را با جزئیات توصیف می‌کنند، نه فقط برای خالی کردن خودشان. می‌خواهند به دیگران کمک کنند که دنبال کمک درست بگردند؟”
“بله، این هم انتخابی بود که من کردم. این داستان‌ها را جمع‌آوری کردم، ازشان سؤال پرسیدم، دوباره نوشتمشان. هدفم این بود که زندگی روزمره را نشان دهم. اما خیلی زود معلوم شد که اینجا چیز بیشتری هم هست. نمی‌خواهیم انگشت اتهام به سمت مراقبان خاصی بگیریم، اما نشان دهیم: «یک، دو، سه، چهار بار کمک خواستم و بار هفتم کمک گرفتم.» نشان دهیم امید هست. بعضی‌ها کمک نگرفته بودند، اما می‌شد به آنجا رسید. به‌طور مشخص: «دویدن برایم درد دارد، نمی‌توانم بلند کنم، حس می‌کنم چیزی در حال بیرون آمدن است.» یکی نوشته بود انگار یک فیله گوشت در ناحیه تناسلی‌اش است – خیلی واضح.”
“بله، این هم انتخابی بود که من کردم. این داستان‌ها را جمع‌آوری کردم، ازشان سؤال پرسیدم، دوباره نوشتمشان. هدفم این بود که زندگی روزمره را نشان دهم. اما خیلی زود معلوم شد که اینجا چیز بیشتری هم هست. نمی‌خواهیم انگشت اتهام به سمت مراقبان خاصی بگیریم، اما نشان دهیم: «یک، دو، سه، چهار بار کمک خواستم و بار هفتم کمک گرفتم.» نشان دهیم امید هست. بعضی‌ها کمک نگرفته بودند، اما می‌شد به آنجا رسید. به‌طور مشخص: «دویدن برایم درد دارد، نمی‌توانم بلند کنم، حس می‌کنم چیزی در حال بیرون آمدن است.» یکی نوشته بود انگار یک فیله گوشت در ناحیه تناسلی‌اش است – خیلی واضح.”
“بسیاری که پیام داده‌اند حس می‌کنند به‌عنوان مادر شکست خورده‌اند، چون زایمان چیزی است که همه انسان‌ها انجام می‌دهند و آن‌ها نتوانسته‌اند؟”
“بله، اما فکر می‌کنم حالا تغییری می‌بینم. حتی در ۱۱۷۷ اکنون می‌توانید درباره این نوع آسیب‌ها بخوانید. در این پنج سال در سیستم درمانی کمی، یا بهتر است بگویم خیلی، تغییر کرده است.”
“بله، اما فکر می‌کنم حالا تغییری می‌بینم. حتی در ۱۱۷۷ اکنون می‌توانید درباره این نوع آسیب‌ها بخوانید. در این پنج سال در سیستم درمانی کمی، یا بهتر است بگویم خیلی، تغییر کرده است.”
“میا فرناندو، پرستار متخصص در زایمان و زنان: وقتی این شهادت‌ها را می‌شنوید، کمی تعجب می‌کنید و کمی عصبانی می‌شوید که آسیب‌های زایمانی این‌قدر نادیده گرفته شده‌اند. چرا این‌گونه است؟”
“فکر می‌کنم یک مسئله فمینیستی است، نوعی زن‌ستیزی تاریخی. اما پیشرفت‌هایی که گفتیم هم نشان‌دهنده چیز دیگری است.”
“فکر می‌کنم یک مسئله فمینیستی است، نوعی زن‌ستیزی تاریخی. اما پیشرفت‌هایی که گفتیم هم نشان‌دهنده چیز دیگری است.”
“خودتان هم یک آسیب زایمانی در کیفتان دارید. چقدر طول کشید تا کمک بگیرید و چگونه بود؟”
“داستان من هم خیلی شبیه بقیه است. بچه‌ام را به دنیا آوردم و پنج سال بعد عمل شدم. در این مدت در سیستم درمانی گم شده بودم، با اینکه خودم در این حوزه کار می‌کردم و دقیقاً می‌دانستم چه بگویم و چه بپرسم. اما باز هم کمکی نکرد.”
“داستان من هم خیلی شبیه بقیه است. بچه‌ام را به دنیا آوردم و پنج سال بعد عمل شدم. در این مدت در سیستم درمانی گم شده بودم، با اینکه خودم در این حوزه کار می‌کردم و دقیقاً می‌دانستم چه بگویم و چه بپرسم. اما باز هم کمکی نکرد.”
“اکنون سطح دانش چگونه است؟”
“خیلی بهتر است. در سال‌هایی که کار کرده‌ام، ابتدا آدم‌هایی را می‌دیدم که یازده، هفت سال با این زندگی کرده بودند و دنبال درمان بودند. اما حالا فکر می‌کنم بیشتر آدم‌ها، شاید به جز آسیب‌های درجه دو در عضلات، گیرشان می‌افتند. چون خیلی طول می‌کشد تا بدن بعد از این‌ها برگردد. حتی اگر یک سال باشد، برای بعضی‌ها بیشتر طول می‌کشد، بسته به شرایط خانوادگی و چیزهای دیگر.”
“خیلی بهتر است. در سال‌هایی که کار کرده‌ام، ابتدا آدم‌هایی را می‌دیدم که یازده، هفت سال با این زندگی کرده بودند و دنبال درمان بودند. اما حالا فکر می‌کنم بیشتر آدم‌ها، شاید به جز آسیب‌های درجه دو در عضلات، گیرشان می‌افتند. چون خیلی طول می‌کشد تا بدن بعد از این‌ها برگردد. حتی اگر یک سال باشد، برای بعضی‌ها بیشتر طول می‌کشد، بسته به شرایط خانوادگی و چیزهای دیگر.”
“به‌عنوان یک والد تازه‌وارد چگونه باید فکر کنید؟”
“بدن توانایی فوق‌العاده‌ای برای بازگشت دارد، به شکل‌های مختلف. ما به آن بهبود طبیعی بدن می‌گوییم. یک سال کامل پس از زایمان با عضلات کف لگن اتفاقات زیادی می‌افتد. چیزی که هشت هفته بعد حس می‌کنید، احتمالاً چیزی که بعد از هشت ماه حس می‌کنید نیست. مهم این است که پیشرفتی حس کنید: «این ماه از ماه قبل بهتر است. حالا شش ماه گذشته و از شش ماه پیش بهتر است.» اگر پیشرفت متوقف شود، آن موقع باید خودتان را جدی بگیرید و دنبال درمان باشید.”
“بدن توانایی فوق‌العاده‌ای برای بازگشت دارد، به شکل‌های مختلف. ما به آن بهبود طبیعی بدن می‌گوییم. یک سال کامل پس از زایمان با عضلات کف لگن اتفاقات زیادی می‌افتد. چیزی که هشت هفته بعد حس می‌کنید، احتمالاً چیزی که بعد از هشت ماه حس می‌کنید نیست. مهم این است که پیشرفتی حس کنید: «این ماه از ماه قبل بهتر است. حالا شش ماه گذشته و از شش ماه پیش بهتر است.» اگر پیشرفت متوقف شود، آن موقع باید خودتان را جدی بگیرید و دنبال درمان باشید.”
“این قضیه تمرینات کیگل – همه این توصیه را می‌گیرند. اصلاً این موضوع را مطرح می‌کنند. به‌عنوان فیزیوتراپیست فکر می‌کنم ابزار بیشتری دارید؟”
“قطعاً. ابتدا فکر می‌کردم قرار است با همه روی تمرینات کف لگن کار کنم. اصلاً این‌طور نیست. تمرینات کف لگن ابزار عالی‌ای است که برای بی‌اختیاری ادرار مدرک خوبی دارد و مثل هر تمرینی برای حجم و قدرت عضلات است. گاهی برای این می‌دهیم که کف لگن مقاوم‌تر و قوی‌تر شود. اما برای همه این مشکل نیست. وقتی عضلات پاره شده‌اند، این کار نمی‌کند. آن موقع درمان‌های دیگری می‌دهیم.”
“قطعاً. ابتدا فکر می‌کردم قرار است با همه روی تمرینات کف لگن کار کنم. اصلاً این‌طور نیست. تمرینات کف لگن ابزار عالی‌ای است که برای بی‌اختیاری ادرار مدرک خوبی دارد و مثل هر تمرینی برای حجم و قدرت عضلات است. گاهی برای این می‌دهیم که کف لگن مقاوم‌تر و قوی‌تر شود. اما برای همه این مشکل نیست. وقتی عضلات پاره شده‌اند، این کار نمی‌کند. آن موقع درمان‌های دیگری می‌دهیم.”
“برای حمایت فیزیکی با عضلات پاره چه می‌شود کرد؟”
“آن موقع باید با هر چیزی که سالم است کار کنید. من معمولاً بررسی می‌کنم: درباره رابطه، مدفوع، جنسیت، قدرت، تحمل فشار و درد حرف می‌زنیم. میان‌دوراه و عضلاتش آخرین خط دفاع برای حمایت در بدن‌اند. وقتی بلند می‌کنیم و حمل می‌کنیم، این عضلات باید تحمل کنند و کار کنند. اگر این را نداشته باشید، باید به شکل‌های دیگر کار کنید. بیشتر بیمارانم را در باشگاه دیده‌ام و درباره استراتژی‌های بلند کردن و فشار و فعال کردن بقیه عضلات حرف زده‌ایم.”
“آن موقع باید با هر چیزی که سالم است کار کنید. من معمولاً بررسی می‌کنم: درباره رابطه، مدفوع، جنسیت، قدرت، تحمل فشار و درد حرف می‌زنیم. میان‌دوراه و عضلاتش آخرین خط دفاع برای حمایت در بدن‌اند. وقتی بلند می‌کنیم و حمل می‌کنیم، این عضلات باید تحمل کنند و کار کنند. اگر این را نداشته باشید، باید به شکل‌های دیگر کار کنید. بیشتر بیمارانم را در باشگاه دیده‌ام و درباره استراتژی‌های بلند کردن و فشار و فعال کردن بقیه عضلات حرف زده‌ایم.”
“تمرین خاصی هست که بتوانید بگویید؟”
“اگر قرار است سنگین بلند کنید، بهتر است بازوهای قوی داشته باشید تا بازوهای خیلی ضعیف. شکم، کمر، باسن، پاها – خیلی روی این‌ها تأکید نمی‌کنیم. بحث تطبیق و استراتژی است. فکر می‌کنم آدم کمی می‌ترسد که فشار بیاورد و چیزهای سنگین بلند کند.”
“اگر قرار است سنگین بلند کنید، بهتر است بازوهای قوی داشته باشید تا بازوهای خیلی ضعیف. شکم، کمر، باسن، پاها – خیلی روی این‌ها تأکید نمی‌کنیم. بحث تطبیق و استراتژی است. فکر می‌کنم آدم کمی می‌ترسد که فشار بیاورد و چیزهای سنگین بلند کند.”
“می‌ترسند، این‌گونه حس می‌کنند. راستی، درباره افسانه‌ها – مثلاً رابطه. هنوز هم خیلی‌ها می‌شنوند که نباید سنگین بلند کنند؟”
“مساله این است که زندگی سریع پیش می‌رود. زندگی یعنی بلند کردن چیزهای سنگین. اگر والد باشید، یک بچه سه‌ساله، اسکوتر و کیسه خرید در پارک دارید. باید به خانه بروید، و آن توصیه کار نمی‌کند. آن موقع بهتر است برای زندگی‌تان قوی باشید.”
“مساله این است که زندگی سریع پیش می‌رود. زندگی یعنی بلند کردن چیزهای سنگین. اگر والد باشید، یک بچه سه‌ساله، اسکوتر و کیسه خرید در پارک دارید. باید به خانه بروید، و آن توصیه کار نمی‌کند. آن موقع بهتر است برای زندگی‌تان قوی باشید.”
“اغلب زنانی را می‌بینید که مدت زیادی با مشکلاتشان زندگی کرده‌اند، مثل جنی، که مرکز بهداشت به او می‌گوید همه‌چیز قشنگ است؟”
“اکنون بهتر است، اما هنوز هم اتفاق می‌افتد. ده سال پیش خیلی بیشتر بودند که واقعاً دور خودشان چرخیده بودند. حتی وقتی بحث عضلات است، سن هم بخشی از مساله است. پس از یائسگی ساختن عضله کمی سخت‌تر است.”
“اکنون بهتر است، اما هنوز هم اتفاق می‌افتد. ده سال پیش خیلی بیشتر بودند که واقعاً دور خودشان چرخیده بودند. حتی وقتی بحث عضلات است، سن هم بخشی از مساله است. پس از یائسگی ساختن عضله کمی سخت‌تر است.”
“یائسگی خودش باعث آسیب‌های بزرگ مثل افتادگی می‌شود؟”
“در مطالعات سخت است بگویید آیا هورمون‌های یائسگی است، پیری است یا از دست دادن عضله، چون همه‌چیز کمی همزمان اتفاق می‌افتد. فکر می‌کنند پیری خودش بزرگ‌ترین نقش را دارد. زنان نسبت به مردان از دست دادن عضله متفاوتی دارند.”
“در مطالعات سخت است بگویید آیا هورمون‌های یائسگی است، پیری است یا از دست دادن عضله، چون همه‌چیز کمی همزمان اتفاق می‌افتد. فکر می‌کنند پیری خودش بزرگ‌ترین نقش را دارد. زنان نسبت به مردان از دست دادن عضله متفاوتی دارند.”
“ایدا برگمن، جراح: این‌گونه پارگی‌ها می‌توانند روی زایمان‌های بعدی اثر بگذارند؟”
“نه، ما از زایمان واژنی بعدی منع نمی‌کنیم اگر در میان‌دوراه آسیب داشته باشید. برعکس، معمولاً زایمان بچه راحت‌تر است. خیلی‌ها می‌پرسند: «کی باید عمل کنم؟ صبر کنم تا بچه‌دار شدنم تمام شود؟» مطالعه‌ای نیست که توصیه بدهد. من می‌گویم: «اگر با مشکلاتت می‌توانی کنار بیایی، بهتر است اول بچه‌دار شدنت را تمام کنی، بعد کف لگن را درست کنیم و بگذاریم راحت باشد.» هر زایمان واژنی یک ضربه بزرگ به کف لگن است. اما بعضی‌ها آن‌قدر رنج می‌کشند که نمی‌توانند صبر کنند. آن موقع درستشان می‌کنیم و خودشان انتخاب می‌کنند که سزارین می‌خواهند یا واژنی.”
“نه، ما از زایمان واژنی بعدی منع نمی‌کنیم اگر در میان‌دوراه آسیب داشته باشید. برعکس، معمولاً زایمان بچه راحت‌تر است. خیلی‌ها می‌پرسند: «کی باید عمل کنم؟ صبر کنم تا بچه‌دار شدنم تمام شود؟» مطالعه‌ای نیست که توصیه بدهد. من می‌گویم: «اگر با مشکلاتت می‌توانی کنار بیایی، بهتر است اول بچه‌دار شدنت را تمام کنی، بعد کف لگن را درست کنیم و بگذاریم راحت باشد.» هر زایمان واژنی یک ضربه بزرگ به کف لگن است. اما بعضی‌ها آن‌قدر رنج می‌کشند که نمی‌توانند صبر کنند. آن موقع درستشان می‌کنیم و خودشان انتخاب می‌کنند که سزارین می‌خواهند یا واژنی.”
“بعد از عمل چقدر طول می‌کشد تا دوباره بتوانید زایمان کنید؟”
“محدودیتی نیست. بعد از حدود شش ماه کاملاً خوب شده‌اید. آن موقع می‌توانید دوباره واژنی زایمان کنید. اما اینکه دوباره سه-چهار کیلو را از این دهانه بیرون کنید – آنجا بافت زخم است و خطر بزرگی هست که دوباره برگردد. آن موقع باید دوباره درستش کنید.”
“محدودیتی نیست. بعد از حدود شش ماه کاملاً خوب شده‌اید. آن موقع می‌توانید دوباره واژنی زایمان کنید. اما اینکه دوباره سه-چهار کیلو را از این دهانه بیرون کنید – آنجا بافت زخم است و خطر بزرگی هست که دوباره برگردد. آن موقع باید دوباره درستش کنید.”
“مهمان دیگری در استودیو داریم، هلنا لیندگرن، ماما که در KI و سوفیا همت درباره آسیب‌های زایمانی تحقیق کرده است. سلام!”
“سلام!”
“سلام!”
“چرا این آسیب‌های درجه دو پیش می‌آید، به نظرتان؟”
“فکر می‌کنم باید این‌گونه فکر کنیم که عادی نیست که آسیب‌هایی داشته باشیم که تا آخر عمر اذیتمان کنند. اما از طرف دیگر می‌شود گفت بدن برای زایمان ساخته شده است، وگرنه این همه آدم روی زمین نبودیم. عضلات و بافت‌هایمان انعطاف‌پذیرند تا بچه بتواند از همان راهی که آمده بیرون برود. اینکه گاهی این آسیب‌ها پیش می‌آید دلایل مختلفی دارد. گاهی اندازه بچه است، گاهی زایمان طولانی و پیچیده است که باعث این آسیب‌ها می‌شود.”
“فکر می‌کنم باید این‌گونه فکر کنیم که عادی نیست که آسیب‌هایی داشته باشیم که تا آخر عمر اذیتمان کنند. اما از طرف دیگر می‌شود گفت بدن برای زایمان ساخته شده است، وگرنه این همه آدم روی زمین نبودیم. عضلات و بافت‌هایمان انعطاف‌پذیرند تا بچه بتواند از همان راهی که آمده بیرون برود. اینکه گاهی این آسیب‌ها پیش می‌آید دلایل مختلفی دارد. گاهی اندازه بچه است، گاهی زایمان طولانی و پیچیده است که باعث این آسیب‌ها می‌شود.”
“انگار هیچ‌کس دقیق نمی‌داند این آسیب‌ها بیشتر شده‌اند یا نه؟”
“نه، فکر نمی‌کنم کسی بتواند جواب بدهد. این به این ربط دارد که دانشمان در این حوزه در ده سال گذشته خیلی بیشتر شده است.”
“نه، فکر نمی‌کنم کسی بتواند جواب بدهد. این به این ربط دارد که دانشمان در این حوزه در ده سال گذشته خیلی بیشتر شده است.”
“شما درباره اینکه چه می‌تواند خطر را در زایمان کم کند تحقیق کرده‌اید. چه می‌شود کرد؟”
“وقتی درباره زایمان خانه در سوئد تحقیق می‌کردم، دیدیم زنانی که خانه زایمان کرده بودند آسیب‌های زایمانی کمتری داشتند، به‌خصوص آسیب‌های بزرگ، و مشکلات کمتری بعدش گفتند. آن موقع فکر کردیم: «چرا؟» نمی‌تواند خود خانه باشد که باعث کم شدن آسیب‌ها می‌شود. نگاه کردیم ببینیم در روش زایمان چه هست که شاید خطر پارگی را کم می‌کند. یک بسته از چند چیز درست کردیم: حالت زایمان زن، سرعت زایمان – که باید آرام باشد تا زن بتواند به بدنش گوش بدهد و به میل خودش زور بزند – و اینکه ماما چگونه در زایمان از میان‌دوراه حمایت می‌کند.”
“وقتی درباره زایمان خانه در سوئد تحقیق می‌کردم، دیدیم زنانی که خانه زایمان کرده بودند آسیب‌های زایمانی کمتری داشتند، به‌خصوص آسیب‌های بزرگ، و مشکلات کمتری بعدش گفتند. آن موقع فکر کردیم: «چرا؟» نمی‌تواند خود خانه باشد که باعث کم شدن آسیب‌ها می‌شود. نگاه کردیم ببینیم در روش زایمان چه هست که شاید خطر پارگی را کم می‌کند. یک بسته از چند چیز درست کردیم: حالت زایمان زن، سرعت زایمان – که باید آرام باشد تا زن بتواند به بدنش گوش بدهد و به میل خودش زور بزند – و اینکه ماما چگونه در زایمان از میان‌دوراه حمایت می‌کند.”
“اینکه زایمان آرام باشد و فقط وقتی حس می‌کنید باید زور بزنید، زور بدهید – وقتی بی‌حسی ندارید باید بدیهی باشد؟”
“دقیقاً، می‌شود فکر کرد بدیهی است. اما اگر به گذشته در سوئد نگاه کنید، فرهنگی داشتیم که زنان خیلی بی‌حس می‌شدند و واقعاً نمی‌فهمیدند چگونه باید زور بزنند. یا فرهنگی داشتیم که می‌گفتند: «حالا این‌قدر پیش رفتی، شروع کن زور زدن. چانه‌ات را روی سینه‌ات بگذار و هرچه می‌توانی فشار بده!» مثل وقتی روی توالت نشسته‌اید، با چند نفر دور و برتان که تشویقتان می‌کنند. خیلی از زنانی که قدیم‌تر زایمان کرده‌اند این را می‌شناسند، و شاید بعضی‌ها هنوز هم.”
“دقیقاً، می‌شود فکر کرد بدیهی است. اما اگر به گذشته در سوئد نگاه کنید، فرهنگی داشتیم که زنان خیلی بی‌حس می‌شدند و واقعاً نمی‌فهمیدند چگونه باید زور بزنند. یا فرهنگی داشتیم که می‌گفتند: «حالا این‌قدر پیش رفتی، شروع کن زور زدن. چانه‌ات را روی سینه‌ات بگذار و هرچه می‌توانی فشار بده!» مثل وقتی روی توالت نشسته‌اید، با چند نفر دور و برتان که تشویقتان می‌کنند. خیلی از زنانی که قدیم‌تر زایمان کرده‌اند این را می‌شناسند، و شاید بعضی‌ها هنوز هم.”
“قطره تحریک انقباض که خیلی‌ها موقع القا می‌گیرند – این هم خطر را بیشتر می‌کند؟”
“فاکتورهای زیادی است، سخت است بگویید دقیقاً چه چیزی چه را می‌کند در این موقعیت. من بیشتر نگاه کردم که ماما چه می‌تواند بکند که به زن کمک کند کمترین آسیب را ببیند.”
“فاکتورهای زیادی است، سخت است بگویید دقیقاً چه چیزی چه را می‌کند در این موقعیت. من بیشتر نگاه کردم که ماما چه می‌تواند بکند که به زن کمک کند کمترین آسیب را ببیند.”
“حالت زایمان را گفتید. بهترین چیست؟”
“فکر می‌کنم اینجا می‌شود عقل سلیم را به کار برد. اگر تنها در جنگل باشید و یهو بچه‌تان بیاید، احتمالاً روی پشتتان دراز نمی‌کشید و شروع به زور زدن نمی‌کنید. به احتمال زیاد می‌ایستید، یا زانو می‌زنید یا چمباتمه می‌زنید و بچه‌تان را می‌گیرید. این حالتی است که به بدن کمک می‌کند. جاذبه با شماست و خودتان می‌توانید حس کنید چقدر باید فشار بیاورید، نسبت به وقتی که روی پشتتان یا نیم‌خیز باشید.”
“فکر می‌کنم اینجا می‌شود عقل سلیم را به کار برد. اگر تنها در جنگل باشید و یهو بچه‌تان بیاید، احتمالاً روی پشتتان دراز نمی‌کشید و شروع به زور زدن نمی‌کنید. به احتمال زیاد می‌ایستید، یا زانو می‌زنید یا چمباتمه می‌زنید و بچه‌تان را می‌گیرید. این حالتی است که به بدن کمک می‌کند. جاذبه با شماست و خودتان می‌توانید حس کنید چقدر باید فشار بیاورید، نسبت به وقتی که روی پشتتان یا نیم‌خیز باشید.”
“با این حال فکر می‌کنم کسانی که در زایشگاه کار نمی‌کنند، اولین تصویری که از زایمان به ذهنشان می‌آید، کسی است که روی پشتش دراز کشیده است؟”
“بله، ما با این تصویر پر شده‌ایم. به فیلم‌ها نگاه کنید، به‌خصوص فیلم‌های آمریکایی، آبش می‌رود، بعد زن روی پشتش دراز می‌کشد و زور می‌زند. اما اگر به فیزیولوژی نگاه کنید، بدنمان برای این ساخته نشده است.”
“بله، ما با این تصویر پر شده‌ایم. به فیلم‌ها نگاه کنید، به‌خصوص فیلم‌های آمریکایی، آبش می‌رود، بعد زن روی پشتش دراز می‌کشد و زور می‌زند. اما اگر به فیزیولوژی نگاه کنید، بدنمان برای این ساخته نشده است.”
“گفتید ماما می‌تواند کمک کند. چگونه؟”
“ارتباط مهم است، یک همکاری است. اگر زن بی‌حس شده باشد، نباید بیشتر از چیزی که بافت تحمل دارد فشار بیاورد. می‌شود با یک حوله گرم و خیس به میان‌دوراه کمک کرد که خون‌رسانی بیشتر شود. این چیزی است که امروز بیشترین مدرک را برایش داریم که خطر پارگی درجه دو را کم می‌کند.”
“ارتباط مهم است، یک همکاری است. اگر زن بی‌حس شده باشد، نباید بیشتر از چیزی که بافت تحمل دارد فشار بیاورد. می‌شود با یک حوله گرم و خیس به میان‌دوراه کمک کرد که خون‌رسانی بیشتر شود. این چیزی است که امروز بیشترین مدرک را برایش داریم که خطر پارگی درجه دو را کم می‌کند.”
“باید در این موقعیت این هم در نظر بگیرید که گاهی باید بچه را اولویت بدهید و درش بیاورید، حتی اگر برای میان‌دوراه خوب نباشد؟”
“بله، خدا را شکر آدم‌هایی مثل ایدا و ماماها هستند که بعدش درستش می‌کنند. اما این خیلی کم پیش می‌آید که مجبور باشید این‌گونه اولویت‌بندی کنید.”
“بله، خدا را شکر آدم‌هایی مثل ایدا و ماماها هستند که بعدش درستش می‌کنند. اما این خیلی کم پیش می‌آید که مجبور باشید این‌گونه اولویت‌بندی کنید.”
“این دانش اکنون در زایشگاه‌های سوئد چقدر جا افتاده است؟”
“می‌گویم اکنون خوب شناخته‌شده است. ما با مالین ادکویست در استکهلم یک مطالعه کردیم که دیدیم این روش‌هایی که گفتم خطر پارگی را کم می‌کند. همه کارکنان زایشگاه در منطقه استکهلم آموزش دیدند، و بعدش در کل کشور پخش شد. کلی آموزش انجام شده است. دانش درباره آناتومی، اینکه چگونه به نظر می‌آید، چگونه نوع پارگی را تشخیص بدهید و مطمئن شوید عضلات به هم وصل می‌مانند – سطح دانش خیلی فرق دارد با وقتی من ماما شدم.”
“می‌گویم اکنون خوب شناخته‌شده است. ما با مالین ادکویست در استکهلم یک مطالعه کردیم که دیدیم این روش‌هایی که گفتم خطر پارگی را کم می‌کند. همه کارکنان زایشگاه در منطقه استکهلم آموزش دیدند، و بعدش در کل کشور پخش شد. کلی آموزش انجام شده است. دانش درباره آناتومی، اینکه چگونه به نظر می‌آید، چگونه نوع پارگی را تشخیص بدهید و مطمئن شوید عضلات به هم وصل می‌مانند – سطح دانش خیلی فرق دارد با وقتی من ماما شدم.”
“شما در کشورهای کم‌درآمد در آفریقا هم تحقیق کرده‌اید. آنجا آسیب‌های زایمانی هم همین است؟”
“اگر در بیمارستان زایمان کنید، آنجا بیشتر روی پشتتان صاف دراز می‌کشید و شایع‌تر است. در کشورهایی که بودم، خیلی با هم کار کردیم که ببینیم چه حالت‌های زایمانی می‌تواند خطر آسیب را کم کند. یک چیز دیگر این است که برش نزنند – یعنی در ناحیه تناسلی زن برش نگذارند. در سوئد خیلی زود این را فهمیدیم، به لطف گونیلا روکنر که تحقیق کرد درباره بهبود برش در مقابل پارگی طبیعی. ما درصد برش پایینی داریم، بین ۶ تا ۸ درصد، در حالی که در خیلی از کشورهای کم‌درآمد که بودم، برش تقریباً روتین است.”
“اگر در بیمارستان زایمان کنید، آنجا بیشتر روی پشتتان صاف دراز می‌کشید و شایع‌تر است. در کشورهایی که بودم، خیلی با هم کار کردیم که ببینیم چه حالت‌های زایمانی می‌تواند خطر آسیب را کم کند. یک چیز دیگر این است که برش نزنند – یعنی در ناحیه تناسلی زن برش نگذارند. در سوئد خیلی زود این را فهمیدیم، به لطف گونیلا روکنر که تحقیق کرد درباره بهبود برش در مقابل پارگی طبیعی. ما درصد برش پایینی داریم، بین ۶ تا ۸ درصد، در حالی که در خیلی از کشورهای کم‌درآمد که بودم، برش تقریباً روتین است.”
“حالا می‌رویم به گذشته تا حال را بفهمیم. در نیمه دوم قرن بیستم درباره آسیب‌های زایمانی چگونه حرف می‌زدند؟ من به خانه سسیلیا لیند رفتم، مامای بازنشسته‌ای که نزدیک ۵۰ سال پیش، در سال ۱۹۷۷، شروع به زایمان دادن کرد.”
“اکنون پیش سسیلیا هستیم. وقتی موقع زایمان است، کلی لباس عمل تنمان می‌کنیم – روپوش و پیش‌بند پلاستیکی. آن موقع واقعاً سفید بودند، کمی ناخوشایند. فکر نمی‌کنم امروز پیش‌بند پلاستیکی سفید داشته باشیم. اما در سال ۱۹۷۴ روپوش سبز داشتیم، خیلی راحت، فکر می‌کنم پنبه‌ای بودند.”
“سسیلیا تازه ماما شده بود. می‌خواست با کیکی، یک همکار، در زایشگاه زوج‌ها را نجات بدهد. «خیلی نگران بودم و فکر می‌کردم: چگونه قرار است بشود؟» دو مامای تازه‌کار که باید با هم کار کنند. یک همکاری عالی درست کردیم، و این باعث شد همیشه همه‌چیز را با هم چک کنیم. کمی مطمئن نبودیم، پس خیلی حمایت خوبی بود. بعدش با آدم‌های بیشتری کار کردم، اما همکاری خیلی خوبی داشتیم.”
“چند دستگاه سی‌تی‌جی در بیمارستان هست که نبض بچه را می‌سنجد، اما اغلب به صدای قلب بچه آنالوگ گوش می‌دهیم و ریتم قلب را با انگشت – حرکت سریع یا آرام – به همکارمان که کنار زایمان است نشان می‌دهیم که فرکانس قلب چگونه است. دستگاه گاز خنده کنار سر زن، نزدیک لبه تخت، است. در اتاق مبل قشنگ نداریم، اما یک چهارپایه برای شریک زن هست. سسیلیا و کیکی ابزار را روی یک میز فلزی می‌چینند: پنس، قیچی، دستمال و قیچی جفت، و البته یک ساعت.”
“یک چیزی داریم به نام تخت زایمان – یک جور تخت عمل تقریباً. زنان در تخت‌های نرمشان، تخت‌های معمولی بیماران، هستند تا وقتی بچه قرار است بیاید. وقتی موقع بچه آمدن است، باید روی تخت زایمان بروند و تخت دیگر را بیرون می‌کنند، حداقل اینجا در سنت اریک و آمریکا. آن موقع می‌فهمید وقتش است.”
“اگر در تخت نرم شروع شده باشد و چیزی را از دست داده باشیم، باید کیک بیاوریم. جالب است که باید کیک بیاوریم – نمی‌دانم شما به مامان کیک می‌دهید یا نه، اما من به پرسنل می‌دهم. اگر اشتباه حساب کرده باشم و کمی سریع‌تر پیش رفته باشد، باید یک کیک بیاورم.”
“یادت می‌آید با همکارانتان چگونه درباره آسیب‌های زایمانی حرف می‌زدید؟”
“اول اینکه، چیزی نبود که مستقیم درباره‌اش حرف بزنیم. جایی که اول کار می‌کردم، کمی نگران یک متخصص ارشد بودیم که می‌خواست روی هر زنی که زایمان می‌کند برش بزنیم تا جا بیشتر شود. در آموزش مستقیم این را یادمان ندادند. خیلی بیشتر برش می‌زدند – برش در سال ۱۹۷۷ خیلی رایج‌تر از حالا بود.”
“اول اینکه، چیزی نبود که مستقیم درباره‌اش حرف بزنیم. جایی که اول کار می‌کردم، کمی نگران یک متخصص ارشد بودیم که می‌خواست روی هر زنی که زایمان می‌کند برش بزنیم تا جا بیشتر شود. در آموزش مستقیم این را یادمان ندادند. خیلی بیشتر برش می‌زدند – برش در سال ۱۹۷۷ خیلی رایج‌تر از حالا بود.”
“تفاوت بزرگ در محل کارم این بود که متخصص ارشد ما می‌خواست برش صاف بزنیم. چیزی که امروز فکر می‌کنند بزرگ‌ترین خطر برای پارگی اسفنکتر یا آسیب عضلانی در مقعد است. خیلی به این فکر کردم در این سال‌ها، واقعاً، چون خیلی فرق کرده است. او درست می‌گفت که شاید پارگی اسفنکتر بیشتری داشتیم، اما می‌گفت مزیتش این است که آن موقع می‌توانید فوری ببینیدش و راحت بخیه‌اش کنید و درستش کنید. آن موقع مشکلات کمتری پیش می‌آمد.”
“گرفتن پارگی اسفنکتر خیلی شرم‌آور بود. فکر می‌کنم این یک مشکل بزرگ بوده است. ما حس می‌کنیم شرم است که پارگی آن‌قدر بزرگ شود که مقعد را درگیر کند. در آموزش بهمان یاد دادند که هر کاری می‌توانید بکنید که از میان‌دوراه و به‌خصوص مقعد محافظت کنید.”
“یک تغییر در آن زمان حس کردید که اتفاقاتی درباره این موضوع شروع شده باشد؟”
“ما ماماها همیشه سعی کردیم پارگی را کم کنیم. وقتی یک زایمان داشتید، تمامش می‌کردید – یعنی کار را کامل می‌کردید و پارگی که شده بود را بخیه می‌زدید. بعضی وقت‌ها خیلی سخت بود. کلی ساعت کار کرده بودید، و بعد آخر شیفت یک زایمان می‌آمد. آن موقع بخیه زدن را واگذار نمی‌کردید، که حالا خیلی رایج‌تر است. فکر می‌کنیم چشم‌های سرحال بهتر می‌بینند و پارگی را بهتر پیدا می‌کنند.”
“ما ماماها همیشه سعی کردیم پارگی را کم کنیم. وقتی یک زایمان داشتید، تمامش می‌کردید – یعنی کار را کامل می‌کردید و پارگی که شده بود را بخیه می‌زدید. بعضی وقت‌ها خیلی سخت بود. کلی ساعت کار کرده بودید، و بعد آخر شیفت یک زایمان می‌آمد. آن موقع بخیه زدن را واگذار نمی‌کردید، که حالا خیلی رایج‌تر است. فکر می‌کنیم چشم‌های سرحال بهتر می‌بینند و پارگی را بهتر پیدا می‌کنند.”
“می‌خواهم بگویم که یک جایی در دهه نود کلی درباره پارگی‌ها حرف زدیم. زنان بعد از پارگی‌هایشان مشکل و درد داشتند. خیلی درباره پارگی اسفنکتر حرف زدیم، اما درباره اینکه ادرار نشت می‌کند هم زیاد گفتیم – برای خیلی‌ها مشکل بزرگی بود. باید با تمرینات کیگل کار می‌کردند و این‌جور چیزها. فکر می‌کردیم زنان از پارگی‌هایشان درد دارند. آیا باید یک جوری روش اثر بگذاریم – نخ بیشتر شود یا کمتر؟ این بحث‌ها بود، نه اندازه پارگی‌ها از نظر فنی. این حس من است حداقل.”
“فکر می‌کنم به‌عنوان یک مامان تازه‌وارد باید کمی آماده باشید که یک پارگی کوچک شاید نشود ازش فرار کرد. اما باید با هم کمک کنیم که تا جایی که می‌شود کم باشد. خیلی به همکاری بین زنی که زایمان می‌کند و کسی که کمکش می‌کند بستگی دارد.”
“ایدا برگمن، جراح کف لگن، میا فرناندو، فیزیوتراپیست، و هلنا لیندگرن، ماما: وقتی سسیلیا این‌ها را می‌گوید چه می‌گویید؟ چیزی در مراقبت زایمانی ۵۰ سال پیش بهتر بود؟”
“هلنا: خیلی از چیزهایی که سسیلیا می‌گوید را می‌شناسم. چیزی که خوشحالم می‌کند این است که ما که در مراقبت زایمانی کار می‌کنیم همیشه خیلی علاقه داشتیم که بهترین باشد. بعد در زمان‌های مختلف یک جورایی فرق کرده چون دانشمان فرق داشته است. اما همین که با هم حرف می‌زنیم، از هم یاد می‌گیریم، سعی می‌کنیم راه‌حل‌های بهتری پیدا کنیم – همیشه بوده است. ماماها در سوئد نسبت به خیلی از کشورها که بیشتر از دکترها استفاده می‌کنند جایگاه بالایی دارند. در سوئد ماماها مراقب اصلی برای زایمان‌های عادی‌اند. هر زنی یک ماما دارد، و گاهی حرفه‌های دیگر هم اگر لازم باشد. ماما خبر می‌دهد اگر فقط ماما کافی نباشد و یک متخصص زنان یا جراح لازم باشد.”
“هلنا: خیلی از چیزهایی که سسیلیا می‌گوید را می‌شناسم. چیزی که خوشحالم می‌کند این است که ما که در مراقبت زایمانی کار می‌کنیم همیشه خیلی علاقه داشتیم که بهترین باشد. بعد در زمان‌های مختلف یک جورایی فرق کرده چون دانشمان فرق داشته است. اما همین که با هم حرف می‌زنیم، از هم یاد می‌گیریم، سعی می‌کنیم راه‌حل‌های بهتری پیدا کنیم – همیشه بوده است. ماماها در سوئد نسبت به خیلی از کشورها که بیشتر از دکترها استفاده می‌کنند جایگاه بالایی دارند. در سوئد ماماها مراقب اصلی برای زایمان‌های عادی‌اند. هر زنی یک ماما دارد، و گاهی حرفه‌های دیگر هم اگر لازم باشد. ماما خبر می‌دهد اگر فقط ماما کافی نباشد و یک متخصص زنان یا جراح لازم باشد.”
“آن موقع بعد از زایمان کمی بیشتر استراحت می‌کردند، شاید یک هفته در بیمارستان می‌ماندند. برای بدن بهتر است که بیشتر استراحت کند؟ باید یک هفته با خانواده در بیمارستان بمانیم؟”
“نه، فکر می‌کنم بهتر است به خانه بروید در تخت خودتان و محیط خودتان و بهبود پیدا کنید، اما باز هم حمایت داشته باشید. خوب است که ماماها بیایند خانه و سر بزنند. ما کلینیک پارگی داریم، کلینیک شیردهی – کلی حمایت هست. اما ماندن در بیمارستان و قاطی شدن با میکروب‌ها و تکان نخوردن فکر نمی‌کنم راه‌حل باشد.”
“نه، فکر می‌کنم بهتر است به خانه بروید در تخت خودتان و محیط خودتان و بهبود پیدا کنید، اما باز هم حمایت داشته باشید. خوب است که ماماها بیایند خانه و سر بزنند. ما کلینیک پارگی داریم، کلینیک شیردهی – کلی حمایت هست. اما ماندن در بیمارستان و قاطی شدن با میکروب‌ها و تکان نخوردن فکر نمی‌کنم راه‌حل باشد.”
“وقتی بحث زایمان است، اغلب می‌گویند: «زنان همیشه این کار را کرده‌اند، زایمان بیماری نیست.» این چه تأثیری روی فهم و دانش درباره آسیب‌های زایمانی داشته است؟”
“میا: باید دو فکر را همزمان در سرتان داشته باشید. درست و مهم است که یک فرایند طبیعی است، اما سخت و پیچیده هم هست. باید به ضربه‌ای که به بدن می‌زند احترام بگذارید. زمان مراقبت بعد از زایمان یک جورایی نشان می‌دهد که خوب است اگر بهبود پیدا کنید و وقتی تازه زایمان کرده‌اید کمی استراحت کنید. این کمی گم شده است. خیلی‌ها خیلی زود شروع می‌کنند و فعالیت سنگین می‌کنند.”
“میا: باید دو فکر را همزمان در سرتان داشته باشید. درست و مهم است که یک فرایند طبیعی است، اما سخت و پیچیده هم هست. باید به ضربه‌ای که به بدن می‌زند احترام بگذارید. زمان مراقبت بعد از زایمان یک جورایی نشان می‌دهد که خوب است اگر بهبود پیدا کنید و وقتی تازه زایمان کرده‌اید کمی استراحت کنید. این کمی گم شده است. خیلی‌ها خیلی زود شروع می‌کنند و فعالیت سنگین می‌کنند.”
“به جلو نگاه کنیم، حالا چه دارد می‌شود؟ تحقیق حالا کجا می‌رود؟ پروژه بعدی‌تان چیست، ایدا؟”
“یک مطالعه خیلی هیجان‌انگیز داریم که تازه تمام شده است، یعنی ۱۴۰ تا بیمار را در چهار کلینیک در سوئد جمع کردیم. درباره پارگی‌های درجه دویی است که عفونی می‌شوند و باز می‌شوند، که حدود ۵۰ درصد را درگیر می‌کند. همیشه با آنتی‌بیوتیک مدیریتش کرده‌اند و در دنیای پزشکی هیچ‌وقت زخم عفونی را دوباره نمی‌دوزند. همیشه این‌گونه بوده که آنتی‌بیوتیک می‌دهند و می‌گذارند خودش از پایین به بالا خوب شود، که خیلی طول می‌کشد و مشکل می‌دهد. حالا یک مطالعه کردیم که نصفشان را فوری دوباره دوختیم و نصفشان را گذاشتیم عادی خوب شوند. منتظرم نتیجه‌اش را ببینم.”
“یک مطالعه خیلی هیجان‌انگیز داریم که تازه تمام شده است، یعنی ۱۴۰ تا بیمار را در چهار کلینیک در سوئد جمع کردیم. درباره پارگی‌های درجه دویی است که عفونی می‌شوند و باز می‌شوند، که حدود ۵۰ درصد را درگیر می‌کند. همیشه با آنتی‌بیوتیک مدیریتش کرده‌اند و در دنیای پزشکی هیچ‌وقت زخم عفونی را دوباره نمی‌دوزند. همیشه این‌گونه بوده که آنتی‌بیوتیک می‌دهند و می‌گذارند خودش از پایین به بالا خوب شود، که خیلی طول می‌کشد و مشکل می‌دهد. حالا یک مطالعه کردیم که نصفشان را فوری دوباره دوختیم و نصفشان را گذاشتیم عادی خوب شوند. منتظرم نتیجه‌اش را ببینم.”
“اینجا تمام می‌کنیم و امیدواریم حرف زدن ادامه پیدا کند. خیلی ممنون، ایدا برگمن، جراح در بیمارستان سودر و محقق در KI، میا فرناندو، فیزیوتراپیست و نویسنده، و هلنا لیندگرن، ماما که درباره آسیب‌های زایمانی در KI و سوفیا همت تحقیق می‌کند. جونا بورن، روزنامه‌نگار که اکانت اینستاگرام «همه‌چیز قشنگ به نظر می‌آید» را راه انداخته هم شنیدم. گزارشگران امروز گوستاو آسپلوند و نینوس چامون بودند.”
“هفته بعد می‌خواهیم یک ضربه به روابط بین آدم‌ها بزنیم و آن روان‌کننده‌ای که باعث می‌شود بدون سروصدا کنار هم باشیم – ادب. امروز ادب چگونه است و چگونه می‌توانیم در روزمره بیشتر ادب بیاوریم؟ اگر نظری دارید، بهمان ایمیل بزنید به [email protected]. می‌بینمتان! موفق باشید، خداحافظ!”
“«بدن و روح» را شرکت تولیدی فیلت برای رادیو سوئد درست می‌کند. این یک پادکست از P1 رادیو سوئد بود. همه
پادکست‌های P1 هر وقت بخواهید در اپلیکیشن ما
Sveriges Radio Play، هست.”،
“Are you completely recovered now? Is everything back to normal?”
Yes, that was one of the most common questions I got when I returned to the world a few years ago after undergoing cancer treatments. This simple question isn’t actually so simple to answer. Because when you’ve been through an attack on your entire body – with invasive tumors, being cut open, injected with poison, and radiated – well, it leaves its marks. Normal has kind of changed, and the body is different, normal in a different way. “Recovered” might be the wrong word. “Somewhat functional” is a better description. But like so many other survivors, I was mostly just incredibly grateful to have kept my life and to be allowed to drag my stiff body out of bed in the mornings. I wasn’t at all keen on moving forward with new examinations.
Yes, that was one of the most common questions I got when I returned to the world a few years ago after undergoing cancer treatments. This simple question isn’t actually so simple to answer. Because when you’ve been through an attack on your entire body – with invasive tumors, being cut open, injected with poison, and radiated – well, it leaves its marks. Normal has kind of changed, and the body is different, normal in a different way. “Recovered” might be the wrong word. “Somewhat functional” is a better description. But like so many other survivors, I was mostly just incredibly grateful to have kept my life and to be allowed to drag my stiff body out of bed in the mornings. I wasn’t at all keen on moving forward with new examinations.
That reasoning might sound familiar because it absolutely applies to another experience that’s incredibly transformative for the body: pregnancy and childbirth. Of course, with the huge difference that this is about life instead of death, and pain, bleeding, and subsequent discomforts are considered completely normal. Because nothing really ever becomes “normal” again with a new child. Being a parent to it becomes a new normal, and your own needs slide down the priority list when all eyes are on the baby. What’s normal or not about your own body is a bit hard to judge right afterward. So if the midwife says everything looks fine, you think what you’re feeling is normal and will heal on its own.
That’s why it can take a while before you take your problems seriously – decades, even. Because when it comes to the pelvic area – trouble with pee and poop, chafing, or feeling odd during sex – well, those aren’t things you chat about over coffee at ten in the basement. It’s vain, but those aren’t the images you want to plant in your colleagues’ heads. And you don’t want to hear yet again the advice to try Kegel exercises.
Today, we’re going to talk about a type of childbirth injury that causes a lot of unnecessary suffering for women: muscle tears in the vagina or perineum that are sometimes hard to detect in healthcare. They’re called grade two injuries, and something can be done about them, even many years later. Childbirth injuries are an area where a lot has happened in recent years, and that’s what we’ll discuss today. The headline is “New Hope for Hidden Pelvic Injuries.” Welcome to “Body and Soul.” I’m Ulrika Hjalmarson Neideman.
A shining row of mailboxes by the bus stop is called Ödemark – for real – a bit outside Ödeshög in Östergötland. A cheerful little rascal, the dog Alice, is the first to greet me at the gate. Then comes Jenny. “Hi, Jenny!” “Hi, how nice!” Jenny Akela has just moved into this yellow-and-white-striped Pippi Longstocking house. The little garden is full of chirping chaffinches. Out back, she’s going to set up her own forge – “Hoppysmed,” she calls herself. “I never thought I’d manage that. I couldn’t even walk to the mailbox before, but now it’s a big difference. Yeah, I was a bit like a burnt gingerbread, but I’d still choose it.”
It’s been just over ten years since it happened. In the meantime, she’s separated from the child’s father. “Now I’ve separated, and I remember my first thought when I decided to do it. I thought: ‘If I ever show myself naked to someone again…’ I think and know that many women stay in a relationship because they don’t dare expose themselves to a new partner. They think they feel and look like a burst duck.”
We rewind those ten years, to just before. “It was my second child. He wasn’t planned – an unexpected baby, but no less welcome. I’d been longing for another child after the first. Of course there should be another little one, so it was exciting afterward. But then it didn’t turn out at all like I’d imagined. The first one didn’t go great. I was good at giving birth, but it took a long time. The first time took two and a half days before he came out. There was a triple placenta, and it got pretty dramatic. I lost a lot of blood. So I was prepared that it might be like that this time too.”
She didn’t have any thoughts about childbirth injuries when number two was on the way. “He never wanted to come, you could say. I went way overdue, so I did everything to get it started. We induced at seven in the morning. We decided: ‘No, now we’re doing this!’ Button on, until it kicks off. But just as we were about to go to bed, it was like a pike flipped inside us, and it started. But it still took a long, long time. I got contraction-stimulating drips pretty early. Then I got death anxiety. I had these weird contractions that didn’t lead anywhere but hurt a ton. It wasn’t progressing much. Every time he moved down, he got stuck. It felt like it was tearing and ripping under my ribs.”
“His heart rate dropped during contractions. There’s nothing in my chart saying he was in distress, but they assessed he needed to come out. It was too late for a C-section. The chart says ‘suspected shoulder dystocia,’ meaning the baby was stuck in the pelvis with his shoulders. He’d come out, go up, need to come out, go up again. There are maneuvers you’re supposed to do to get the baby out. What you’re not supposed to do is external abdominal pressure, where they lie over the woman and push the baby out. And they did that to me, without warning. I didn’t know they were going to do it. They moved my partner aside, and they really hung over me, pressing him down. Then the doctor who finally delivered did a symphysis press with a fist above the pubic bone to push the baby out more. It felt like someone was jamming a fist straight into my spine.”
“He finally came out, and I remember the midwife saying: ‘Wow, you were so good not to tear!’ She was holding us up for king and country, of course. As if I could’ve influenced it, with two nurses lying over me and someone pressing my lung while holding back. It’s not like you can control how much you tear. And I didn’t tear on the surface. But now, years later, we know I did tear – on the inside.”
“Then it happened again. The placenta wouldn’t come out, and Jenny started bleeding and was wheeled off to surgery. So Daddy Dennis was left alone with Viktor, as he’s called, for hours. He sat there for four and a half hours thinking he’d killed me. That’s how he felt.”
“What would you say, that you’ve come back and can sit there with Viktor in your arms?”
“Well, it didn’t happen after the surgery. I was in so much pain. It turns out I have what’s called abdominal diastasis – my stomach muscles had separated. I had to train to get them back in place. I was huge… It was easier to jump over it than walk out. I could say: ‘If you push on my stomach…’ There was a lot of woman there. And when it was supposed to come back together, I started getting awful back pain. I couldn’t walk or stand, couldn’t hold my body up, couldn’t lift the baby, couldn’t take that stroller walk, all of that.”
“Well, it didn’t happen after the surgery. I was in so much pain. It turns out I have what’s called abdominal diastasis – my stomach muscles had separated. I had to train to get them back in place. I was huge… It was easier to jump over it than walk out. I could say: ‘If you push on my stomach…’ There was a lot of woman there. And when it was supposed to come back together, I started getting awful back pain. I couldn’t walk or stand, couldn’t hold my body up, couldn’t lift the baby, couldn’t take that stroller walk, all of that.”
“But Jenny has other symptoms down there too. I can’t hold it in. It still feels like I’ve got a baboon butt. If I squat and feel with my hand, it still feels like a head could come out of there. It bulges, everything bulges, all weird. And it’s like: ‘Well, that’s normal, it looks so normal, you have to expect that when you’ve had a baby.’ I went for a checkup, and they said you have to accept that you won’t look like you did before having kids. I tried to explain: ‘But I have a kid from before. Sure, things changed afterward then too. It took a while, but this is something completely different.’ But no, it was: ‘The more kids you have, the more you have to accept you won’t bounce back.’ And it’s so nice. ‘It looks so nice too.’”
“I talked to my health center because I was mostly worried about my stomach. I hadn’t even thought it could be something vaginal since everything was so fine when I got tired. Then I get mouthy and say a bunch of dumb stuff. I called the health center and got to talk to someone. I explained my problems: ‘I need a proper exam, someone who actually understands what happens to the body after pregnancy. Because this isn’t working anymore. I can’t walk to the mailbox, nothing.’ And she says: ‘Yeah, I had abdominal diastasis too, but I play tennis at an elite level.’ I remember thinking: ‘Sure, you probably crack nuts with your bits too, but I don’t.’ I don’t know. I was chasing help in vain.”
“Then Viktor grows up. He’s pretty active, climbs the stairs, falls down the inner wall. I have to throw myself forward to catch him. I remember I completely wet myself on the hallway floor. I felt so humiliated and thought: ‘No, I can’t do this.’ I was painting a lot then, painted a big gate called ‘Death’s Gate.’ That was really as low as it gets.”
“Way back in my head, Jenny remembers a name – a chief physician at the women’s clinic named Eva Uustal, a tip from a friend. She was quiet about why, but she said: ‘If you ever have really big problems, call Eva.’ So I called and said: ‘If I don’t get help with this, my kids won’t have a mom. I can’t do it.’ It had been six months. They were amazing. It was a completely different response than the health center, maternity ward, gynecology, everywhere I’d been. ‘We believe you right away. I’ll get you an appointment within a month, is that okay?’ And it was like: ‘I don’t know if I can make it, we’ll see.’”
“And then I got an appointment with Eva. She examined me and asked that eternal question: ‘Have you done Kegel exercises?’ I snapped right away: ‘No, I haven’t. I can’t do anything.’ And that alone wouldn’t have mattered, because you can’t Kegel it away. It’s like doing toe raises with a torn Achilles. ‘Kegel less. You’re super tense.’ And I just wanted to check, because if you keep Kegeling with torn muscles, they roll up more and more. And it got much, much worse.”
“Eva isn’t an expert on abdominal walls, but she explained it so well that I understood. She said: ‘Imagine your vaginal muscles aren’t connected, and then your stomach muscles aren’t holding together from your sternum either. Then you can twist your body into the weirdest positions because nothing’s holding you back. It’s split all the way up to your ribcage.’ It turns out that besides the abdominal diastasis, I have an overlooked grade two childbirth injury. The combo makes it even worse.”
“My problem was that I couldn’t pee or poop in the end. I was leaking, but I couldn’t go pee or poop. I needed to poop because it hurt so damn much. It felt like a shard of glass along my spine. I had to take really strong meds just to go to the bathroom.”
“Despite the positive response, the road isn’t straight. Getting the regions to accept a referral for abdominal wall surgery is a hassle. But in the end, it all happens at once: surgery for incontinence, then the abdominal wall, then the vaginal injuries. And of course, a long road back. Just because it’s all stitched up and clean doesn’t mean it works. It’s like starting a car that’s been sitting in a barn for 25 years. You don’t just kick it and it runs. It took some renovation before things started working.”
“The injury forced Jenny to switch jobs, from hairdresser to study and career counselor. The pain’s still there in bouts today. ‘I’m absolutely not fully recovered, and I never will be. But I function much, much better now.’ I’m in perimenopause and getting clear signs of it. I might have some numbness at times, but on the other hand, I’m hypersensitive anyway, so it doesn’t matter. I might get prolapse someday in the future, and I’ll probably have to plan for surgery. I’m more worried about ending up with someone again who says: ‘It looks so nice.’”
“Ida Bergman, pelvic floor surgeon and deputy chief at Södersjukhuset: What do you think when you hear her story?”
“Well, it makes me sad. For Jenny, it sounds like a horrific journey. And unfortunately, Jenny isn’t alone in having this experience. It’s only in recent years, maybe the last five to ten, that we’ve started understanding more about this type of injury. If you look back ten years, we focused a lot on the more severe injuries, what we call sphincter injuries, where it tears all the way to the ring muscle. We put a lot of effort into researching how to prevent and repair those. Centers were set up for reconstructions. But we didn’t really focus on the muscles attached to the perineum, which are just as important.”
“Well, it makes me sad. For Jenny, it sounds like a horrific journey. And unfortunately, Jenny isn’t alone in having this experience. It’s only in recent years, maybe the last five to ten, that we’ve started understanding more about this type of injury. If you look back ten years, we focused a lot on the more severe injuries, what we call sphincter injuries, where it tears all the way to the ring muscle. We put a lot of effort into researching how to prevent and repair those. Centers were set up for reconstructions. But we didn’t really focus on the muscles attached to the perineum, which are just as important.”
“Let’s start basic. What’s a grade two injury? When we talk about perineal tears – the area between the vaginal opening and the anus – a grade one tear is basically just a scrape, a tear in the skin or mucous membrane. They usually heal well. But if the muscles attached to the perineum get damaged – there’s a muscle that keeps the vaginal opening closed, called the bulbocavernosus muscle – if that tears in the perineum, it’s considered a grade two tear. Sometimes the tear reaches the other muscle, the transversus muscle, which anchors the perineum to the skeleton and supports the anal canal. Then it’s a deeper grade two tear.”
“For us non-doctors, it sounds like a muscle tear should be hard to miss. But there hasn’t been much focus on the pelvic floor and anatomy. Historically, they didn’t know they were torn. They didn’t understand how the pelvic floor works. It’s a pretty complex structure. When it’s bleeding and swollen, it’s not always super easy to spot these injuries and fix them. There’s also been a lack of skill in healthcare. But in the last five to ten years, we’ve researched a lot, trained people, and opened our eyes to these injuries. A ton has happened in recent years.”
“How common are they?”
“We don’t know exactly how common misdiagnosed grade two tears are. But looking at our surgery registry – we have a national registry in Sweden where we log all secondary repairs of grade two tears – we see it’s been around 2,500 repairs a year in Sweden. But then we published the first international study on the outcomes of perineal reconstruction in 2020. After that, it shot up like a rocket. Now we’re at over 5,000 repairs in the last year. We’ve seen a dramatic improvement.”
“We don’t know exactly how common misdiagnosed grade two tears are. But looking at our surgery registry – we have a national registry in Sweden where we log all secondary repairs of grade two tears – we see it’s been around 2,500 repairs a year in Sweden. But then we published the first international study on the outcomes of perineal reconstruction in 2020. After that, it shot up like a rocket. Now we’re at over 5,000 repairs in the last year. We’ve seen a dramatic improvement.”
“Can it heal on its own?”
“Yeah, it can heal on its own, but it can also heal wrong. The vast majority of grade two tears are identified and repaired after childbirth. Most get fixed and turn out fine. But it might slip because of swelling, or get infected and split open. Or you’re unlucky and get stitched by someone without the right skills. You can never say afterward what went wrong.”
“Yeah, it can heal on its own, but it can also heal wrong. The vast majority of grade two tears are identified and repaired after childbirth. Most get fixed and turn out fine. But it might slip because of swelling, or get infected and split open. Or you’re unlucky and get stitched by someone without the right skills. You can never say afterward what went wrong.”
“What symptoms and issues do patients get?”
“You could say there are two main symptoms. If the bulbocavernosus muscle is torn, the vaginal opening stays open. These women describe it as feeling like an open mouth down there. They feel a gaping sensation, air goes into the vagina and comes out like fart noises. Tampons fall out, and sex feels pointless because there’s no contact. That’s one of the big vaginal symptom issues. But if the transversus muscle is torn, you often get damage to the support around the anus. Then it’s hard to empty the bowels. Often they sit and need to press with their fingers against the perineum or the back of the bowel to get the poop out. Bowel emptying difficulties and vaginal symptoms are the dominant ones.”
“You could say there are two main symptoms. If the bulbocavernosus muscle is torn, the vaginal opening stays open. These women describe it as feeling like an open mouth down there. They feel a gaping sensation, air goes into the vagina and comes out like fart noises. Tampons fall out, and sex feels pointless because there’s no contact. That’s one of the big vaginal symptom issues. But if the transversus muscle is torn, you often get damage to the support around the anus. Then it’s hard to empty the bowels. Often they sit and need to press with their fingers against the perineum or the back of the bowel to get the poop out. Bowel emptying difficulties and vaginal symptoms are the dominant ones.”
“You’re a surgeon, so your solution is surgery. What exactly do you do?”
“We do a local operation with local anesthesia and sedation. We open up the mucous membrane and skin and build a new support around the anal canal. Then we look for these muscles that are ‘on vacation,’ so to speak, and pull them together in the middle. We want them to grow back together.”
“We do a local operation with local anesthesia and sedation. We open up the mucous membrane and skin and build a new support around the anal canal. Then we look for these muscles that are ‘on vacation,’ so to speak, and pull them together in the middle. We want them to grow back together.”
“In other contexts, like some sports injuries like Achilles ruptures, they’ve moved away from surgery in many cases. But here it’s the opposite?”
“Yeah, we did a study published in 2020. Back then, we had no evidence at all about how to help this patient group. There was a study from South America looking at men’s satisfaction with tightening the vaginal opening. That was the level of research. But in 2020, we did a study where we randomized women with this injury into conservative treatment – pelvic floor training and meetings with non-surgical specialists – and half to surgery. We saw it was basically pointless to waste resources on conservative treatment. You’re Kegeling with muscles that aren’t attached, so it doesn’t do much. But 80% of those who got surgery improved a lot.”
“Yeah, we did a study published in 2020. Back then, we had no evidence at all about how to help this patient group. There was a study from South America looking at men’s satisfaction with tightening the vaginal opening. That was the level of research. But in 2020, we did a study where we randomized women with this injury into conservative treatment – pelvic floor training and meetings with non-surgical specialists – and half to surgery. We saw it was basically pointless to waste resources on conservative treatment. You’re Kegeling with muscles that aren’t attached, so it doesn’t do much. But 80% of those who got surgery improved a lot.”
“When you look at the results from this study, it seems like many areas got much better?”
“Yeah, a lot of symptoms reduced significantly. It’s a hugely meaningful treatment. In several countries, and still in many places, they say you shouldn’t touch the perineum because it might cause pain during sex. That was a myth. But we saw in our study that it’s not true at all. 65% had pain during sex before, and that halved to 29%. No one in the study got new sex-related pain.”
“Yeah, a lot of symptoms reduced significantly. It’s a hugely meaningful treatment. In several countries, and still in many places, they say you shouldn’t touch the perineum because it might cause pain during sex. That was a myth. But we saw in our study that it’s not true at all. 65% had pain during sex before, and that halved to 29%. No one in the study got new sex-related pain.”
“One thing that surprised me was that there were also quite a few older women getting surgery, who, based on age, hadn’t given birth in the last 30 years?”
“Yeah, you can do it at any stage. It’s easier on younger women. After menopause, the muscles atrophy a bit, meaning they waste away, and it gets technically trickier to work with them. But we do it across all age groups. When we look at the results in our national registry, we see the older women are just as satisfied with the outcome a year after surgery as the younger ones.”
“Yeah, you can do it at any stage. It’s easier on younger women. After menopause, the muscles atrophy a bit, meaning they waste away, and it gets technically trickier to work with them. But we do it across all age groups. When we look at the results in our national registry, we see the older women are just as satisfied with the outcome a year after surgery as the younger ones.”
“If you’ve gone ten or twenty years after childbirth and have various problems, how do you know the symptoms are from the childbirth injury?”
“That’s why you need to see a pelvic floor nerd who can examine you and connect the symptoms to the anatomical findings.”
“That’s why you need to see a pelvic floor nerd who can examine you and connect the symptoms to the anatomical findings.”
“What do patients say when they come in? How do they describe the problems?”
“Often they feel like they lack support. They can’t find the Kegel. The vagina feels open, tampons fall out, water gets in when they swim, fart noises happen, sex feels uninteresting because they don’t get contact with their partner. Then they have pain and can’t empty their bowels. Those are the most common symptoms.”
“Often they feel like they lack support. They can’t find the Kegel. The vagina feels open, tampons fall out, water gets in when they swim, fart noises happen, sex feels uninteresting because they don’t get contact with their partner. Then they have pain and can’t empty their bowels. Those are the most common symptoms.”
“These grade two muscle injuries have kind of flown under the radar before. The focus was on the really severe childbirth injuries. But there are many women whose everyday life and quality of life are heavily impacted, yet in healthcare encounters, they’re told ‘everything looks fine.’ You can read about it on the Instagram account ‘Everything Looks Fine,’ started by journalist Jonna Burén five years ago.”
“‘Everything Looks Fine’ – what’s that about?”
“It’s about both the image you have after giving birth – the baby bubble and all that pink glitter. You never see an ad in the paper saying: ‘We had a baby, the mom broke, and everyone’s sad.’ It’s always ‘everything went well.’ So it’s about breaking that image and the taboo where everything looks fine but maybe isn’t. It quickly became clear it was also something a lot of women had heard when seeking help. So it took on a dual meaning.”
“It’s about both the image you have after giving birth – the baby bubble and all that pink glitter. You never see an ad in the paper saying: ‘We had a baby, the mom broke, and everyone’s sad.’ It’s always ‘everything went well.’ So it’s about breaking that image and the taboo where everything looks fine but maybe isn’t. It quickly became clear it was also something a lot of women had heard when seeking help. So it took on a dual meaning.”
“How did you get into this childbirth injury thing, Jonna?”
“I had a baby myself in 2019 and had some issues I didn’t recognize from my friends who’d had kids. I could barely get off the couch the first few days and move at all. The first week, the maternity ward came by and said: ‘It’s good if you get out for a walk.’ I dragged myself out, and that walk was a nightmare. To her, it sounded totally normal. It was my first kid, so I had no clue what was normal or not. Months later, I still had a lot of pain if I walked far, for example.”
“I had a baby myself in 2019 and had some issues I didn’t recognize from my friends who’d had kids. I could barely get off the couch the first few days and move at all. The first week, the maternity ward came by and said: ‘It’s good if you get out for a walk.’ I dragged myself out, and that walk was a nightmare. To her, it sounded totally normal. It was my first kid, so I had no clue what was normal or not. Months later, I still had a lot of pain if I walked far, for example.”
“What info did you get about injuries to watch out for?”
“I didn’t get any direct info. They showed me with a mirror, I got a lot of stitches. But what I knew about were the big ruptures, sphincter ruptures. It wasn’t that, it was grade two, muscle damage. They stitched for a long time and carefully, there were several of them, so it felt like they were thorough. But that was it. I’m a journalist, I don’t have trouble finding info. I looked on 1177 and everywhere, but found nothing. I’m not used to that.”
“I didn’t get any direct info. They showed me with a mirror, I got a lot of stitches. But what I knew about were the big ruptures, sphincter ruptures. It wasn’t that, it was grade two, muscle damage. They stitched for a long time and carefully, there were several of them, so it felt like they were thorough. But that was it. I’m a journalist, I don’t have trouble finding info. I looked on 1177 and everywhere, but found nothing. I’m not used to that.”
“I found a group on Facebook, ‘Childbirth Injuries – You’re Not Alone.’ ‘Well, maybe I don’t have it, or do I?’ But I joined anyway. There I got answers about what it could be and what to do next.”
“That led to you starting the account?”
“Yeah, I noticed a lot more people, like me, had these problems they felt they couldn’t get help for or didn’t know what they were. There was a big desire in the group for more people to understand how it is and what issues there can be. Since I’d struggled so much to find info myself, I thought: ‘There’s something here.’”
“Yeah, I noticed a lot more people, like me, had these problems they felt they couldn’t get help for or didn’t know what they were. There was a big desire in the group for more people to understand how it is and what issues there can be. Since I’d struggled so much to find info myself, I thought: ‘There’s something here.’”
“Reading the posts on the account, it’s clear people want to share to help others. They describe their injuries in detail, not just to vent, but to help others seek the right kind of help?”
“Yeah, that’s a choice I made too. I collected these stories, went through them, asked questions, and rewrote them. The idea was to show everyday life. But it quickly turned out there’s more here too. We’re not pointing fingers at specific caregivers, but showing: ‘I sought help one, two, three, four times, and the seventh time I got help.’ Showing there’s hope. Some hadn’t gotten help, but you could get there. Concretely: ‘Running hurts, I can’t lift, I feel something coming out.’ Someone described looking like there was a pork tenderloin down there – pretty explicit.”
“Yeah, that’s a choice I made too. I collected these stories, went through them, asked questions, and rewrote them. The idea was to show everyday life. But it quickly turned out there’s more here too. We’re not pointing fingers at specific caregivers, but showing: ‘I sought help one, two, three, four times, and the seventh time I got help.’ Showing there’s hope. Some hadn’t gotten help, but you could get there. Concretely: ‘Running hurts, I can’t lift, I feel something coming out.’ Someone described looking like there was a pork tenderloin down there – pretty explicit.”
“Many who’ve reached out feel like they failed as moms because giving birth is something everyone does, and they couldn’t handle it?”
“Yeah, but I think I see a change today. Even on 1177, you can now read about these types of injuries. In these five years, quite a bit has happened in healthcare.”
“Yeah, but I think I see a change today. Even on 1177, you can now read about these types of injuries. In these five years, quite a bit has happened in healthcare.”
“Mia Fernando, specialist nurse in obstetrics and gynecology: Hearing these testimonies, you’re kind of surprised and a bit annoyed at how neglected childbirth injuries have been. Why’s that?”
“I think it’s a feminist issue, a kind of historical misogyny. But the improvements mentioned are also a sign of something else.”
“I think it’s a feminist issue, a kind of historical misogyny. But the improvements mentioned are also a sign of something else.”
“You’ve got a childbirth injury in your baggage too. How quick was it for you to get help, and how was it?”
“My story’s actually pretty similar to everyone else’s. I gave birth and got surgery five years later. I’d slipped through healthcare, even though I worked in this field and knew exactly what to say and ask. But it didn’t help anyway.”
“My story’s actually pretty similar to everyone else’s. I gave birth and got surgery five years later. I’d slipped through healthcare, even though I worked in this field and knew exactly what to say and ask. But it didn’t help anyway.”
“How’s the knowledge level now?”
“It’s way better. In the years I’ve worked on this, early on I’d meet people who’d lived with it and sought care for eleven, seven years. But now I think most people get picked up, maybe except for grade two muscle injuries. It takes a really long time for the body to recover. Even if it’s a year, it can take even longer for some, depending on other family circumstances.”
“It’s way better. In the years I’ve worked on this, early on I’d meet people who’d lived with it and sought care for eleven, seven years. But now I think most people get picked up, maybe except for grade two muscle injuries. It takes a really long time for the body to recover. Even if it’s a year, it can take even longer for some, depending on other family circumstances.”
“How should a new parent think?”
“The body has an amazing ability to recover in different ways. We call it the body’s own healing. A whole year after childbirth, a lot happens with the pelvic floor muscles. What you feel eight weeks after probably isn’t what you’ll feel after eight months. The key is to feel progress: ‘This month is better than last month. Now it’s been six months, and it’s better than six months ago.’ If progress stalls, then you should take yourself seriously and seek care.”
“The body has an amazing ability to recover in different ways. We call it the body’s own healing. A whole year after childbirth, a lot happens with the pelvic floor muscles. What you feel eight weeks after probably isn’t what you’ll feel after eight months. The key is to feel progress: ‘This month is better than last month. Now it’s been six months, and it’s better than six months ago.’ If progress stalls, then you should take yourself seriously and seek care.”
“This Kegel thing – everyone gets that advice. They bring it up at all. As a physiotherapist, I assume you’ve got more tools?”
“Absolutely. I thought when I started that I’d work on pelvic floor training with everyone. I absolutely don’t. Pelvic floor training is a great tool with good evidence for urinary incontinence and, like all training, aims to build volume and strength in muscles. Sometimes we give it to make the pelvic floor more enduring and stronger. But that’s not the issue for everyone. When you’ve got torn muscles, it doesn’t work. Then we give other treatments.”
“Absolutely. I thought when I started that I’d work on pelvic floor training with everyone. I absolutely don’t. Pelvic floor training is a great tool with good evidence for urinary incontinence and, like all training, aims to build volume and strength in muscles. Sometimes we give it to make the pelvic floor more enduring and stronger. But that’s not the issue for everyone. When you’ve got torn muscles, it doesn’t work. Then we give other treatments.”
“What can you do for physical support with torn muscles?”
“Then you work with everything that’s intact. I usually take stock: we talk sex, poop, gender, strength, load tolerance, and pain. The perineum is the muscles there – the last outpost of support in the body. When we lift and carry, those muscles should take it and function. If you don’t have that, you need to work differently. I’ve met most of my patients in the gym, talking strategies for lifting and loading, getting all the other muscles to kick in instead.”
“Then you work with everything that’s intact. I usually take stock: we talk sex, poop, gender, strength, load tolerance, and pain. The perineum is the muscles there – the last outpost of support in the body. When we lift and carry, those muscles should take it and function. If you don’t have that, you need to work differently. I’ve met most of my patients in the gym, talking strategies for lifting and loading, getting all the other muscles to kick in instead.”
“Any specific exercises you can share?”
“If you’re lifting heavy, it’s better to have strong arms than super weak ones. Core, back, glutes, legs – we don’t hammer those hard. It’s about adaptation and strategy. I can imagine you get a bit scared to push and lift heavy stuff.”
“If you’re lifting heavy, it’s better to have strong arms than super weak ones. Core, back, glutes, legs – we don’t hammer those hard. It’s about adaptation and strategy. I can imagine you get a bit scared to push and lift heavy stuff.”
“They’re scared, it feels that way. Speaking of myths – sex, for example. Are there still a lot of people told not to lift heavy?”
“The thing is, life moves fast. Life means heavy lifting. If you’re a parent, you’ll have a three-year-old, a scooter, and grocery bags in the park. You need to get home, and that advice doesn’t work. Then it’s better to be strong for what you’re going to live.”
“The thing is, life moves fast. Life means heavy lifting. If you’re a parent, you’ll have a three-year-old, a scooter, and grocery bags in the park. You need to get home, and that advice doesn’t work. Then it’s better to be strong for what you’re going to live.”
“Do you often meet women who’ve gone around with issues for a long time, like Jenny, where the health center says everything looks fine?”
“It’s better today, but it still happens. Ten years ago, there were way more who’d really spun around. Even with muscles, age is part of it. It’s a bit harder to build muscle after menopause.”
“It’s better today, but it still happens. Ten years ago, there were way more who’d really spun around. Even with muscles, age is part of it. It’s a bit harder to build muscle after menopause.”
“Does menopause itself cause big injuries like prolapse?”
“In studies, it’s hard to tell if it’s menopause hormones, aging, or muscle loss, because it all happens at once. They think aging itself plays the biggest role. Women have a different muscle loss than men.”
“In studies, it’s hard to tell if it’s menopause hormones, aging, or muscle loss, because it all happens at once. They think aging itself plays the biggest role. Women have a different muscle loss than men.”
“Ida Bergman, surgeon: Can this kind of tear affect future births?”
“No, we don’t discourage future vaginal births if you’ve got a perineal injury. Quite the opposite, it’s usually easier to deliver the baby. Many ask: ‘When should I get surgery? Should I wait until I’m done having kids?’ There are no studies to give recommendations. I say: ‘If you can live with your issues, it’s better to finish having your kids, then we fix the pelvic floor and leave it alone.’ Every vaginal birth is a big trauma to the pelvic floor. But some women suffer so much they can’t imagine waiting. Then we fix them, and they choose if they want a C-section or vaginal birth.”
“No, we don’t discourage future vaginal births if you’ve got a perineal injury. Quite the opposite, it’s usually easier to deliver the baby. Many ask: ‘When should I get surgery? Should I wait until I’m done having kids?’ There are no studies to give recommendations. I say: ‘If you can live with your issues, it’s better to finish having your kids, then we fix the pelvic floor and leave it alone.’ Every vaginal birth is a big trauma to the pelvic floor. But some women suffer so much they can’t imagine waiting. Then we fix them, and they choose if they want a C-section or vaginal birth.”
“How long after surgery before you can give birth again?”
“There’s no limit. After about six months, you’re fully healed. Then you could technically give birth vaginally again. But pushing three-four kilos through that opening again – there’s scar tissue there, and a big risk it’ll come back. Then you’d have to fix it again.”
“There’s no limit. After about six months, you’re fully healed. Then you could technically give birth vaginally again. But pushing three-four kilos through that opening again – there’s scar tissue there, and a big risk it’ll come back. Then you’d have to fix it again.”
“We’ve got another guest in the studio, Helena Lindgren, a midwife who’s researched childbirth injuries at KI and Sophiahemmet. Hi!”
“Hi!”
“Hi!”
“Why do these grade two injuries happen, would you say?”
“I think we have to see it’s not normal to have injuries we then suffer from for life. On the other hand, you could say the body’s made to give birth, or we wouldn’t be so many on Earth. Our muscles and tissues are flexible so a baby can come out the same way it came in. That these injuries happen sometimes has different causes. Sometimes it’s the baby’s size, sometimes the birth was long and complicated in various ways.”
“I think we have to see it’s not normal to have injuries we then suffer from for life. On the other hand, you could say the body’s made to give birth, or we wouldn’t be so many on Earth. Our muscles and tissues are flexible so a baby can come out the same way it came in. That these injuries happen sometimes has different causes. Sometimes it’s the baby’s size, sometimes the birth was long and complicated in various ways.”
“It seems like no one really knows if the injuries have gotten more common or not?”
“No, I don’t think anyone can answer that. It’s tied to how much more we’ve learned in this area over the last ten years.”
“No, I don’t think anyone can answer that. It’s tied to how much more we’ve learned in this area over the last ten years.”
“You’ve researched what can be done to reduce risks during birth. What can be done?”
“When I researched home births in Sweden, we saw women who gave birth at home had fewer childbirth injuries, especially the bigger ones, and reported fewer problems afterward. Then we thought: ‘What’s the reason?’ It can’t be the home itself preventing injuries. We looked at what in the birthing process might lower the risk of tears. We put together a package of a few things: the position the woman births in, the pace of the birth – it should be slow so the woman can listen to her body and push on her own impulse – and how the midwife supports the perineum during the baby’s delivery.”
“When I researched home births in Sweden, we saw women who gave birth at home had fewer childbirth injuries, especially the bigger ones, and reported fewer problems afterward. Then we thought: ‘What’s the reason?’ It can’t be the home itself preventing injuries. We looked at what in the birthing process might lower the risk of tears. We put together a package of a few things: the position the woman births in, the pace of the birth – it should be slow so the woman can listen to her body and push on her own impulse – and how the midwife supports the perineum during the baby’s delivery.”
“This slow birth thing, pushing only when you feel you need to – that should be obvious when you’re not numbed?”
“Exactly, you’d think it’s obvious. But looking back in Sweden, we had a culture where women were heavily numbed and didn’t really feel how to push. Or a culture where they’d say: ‘Now you’ve come this far, start pushing. Chin to chest and push as hard as you can!’ Like when you’re on the toilet, with a few people around cheering you on. Many women who gave birth way back recognize that, and maybe some still do today.”
“Exactly, you’d think it’s obvious. But looking back in Sweden, we had a culture where women were heavily numbed and didn’t really feel how to push. Or a culture where they’d say: ‘Now you’ve come this far, start pushing. Chin to chest and push as hard as you can!’ Like when you’re on the toilet, with a few people around cheering you on. Many women who gave birth way back recognize that, and maybe some still do today.”
“Contraction-stimulating drips, which many get with induction – does that increase the risk of injuries?”
“There are so many factors, it’s hard to say exactly what does what in this situation. I’ve looked at what the midwife can do to help the woman have as few injuries as possible.”
“There are so many factors, it’s hard to say exactly what does what in this situation. I’ve looked at what the midwife can do to help the woman have as few injuries as possible.”
“You mentioned birthing position. What’s optimal?”
“There, I think you can use common sense. If you were alone in the woods and your baby suddenly came, you probably wouldn’t lie on your back and start pushing. You’d likely stay standing, or maybe kneel or squat and catch your baby. It’s a position that helps the body. Gravity’s with you, and you can feel how much to push, compared to lying on your back or half-sitting.”
“There, I think you can use common sense. If you were alone in the woods and your baby suddenly came, you probably wouldn’t lie on your back and start pushing. You’d likely stay standing, or maybe kneel or squat and catch your baby. It’s a position that helps the body. Gravity’s with you, and you can feel how much to push, compared to lying on your back or half-sitting.”
“Still, I think people outside maternity care picture someone lying on their back when they think of birth?”
“Yeah, we’re fed that image. Watch movies, especially American ones, the water breaks, then the woman lies on her back pushing somehow. But looking at physiology, that’s not what our body’s built for.”
“Yeah, we’re fed that image. Watch movies, especially American ones, the water breaks, then the woman lies on her back pushing somehow. But looking at physiology, that’s not what our body’s built for.”
“You say midwives can help. How?”
“It’s about communication, teamwork. If the woman’s numbed, you shouldn’t push beyond what the tissue can handle. You can help by holding a warm, wet towel to the perineum to boost blood flow. That’s what we have the most evidence for today to reduce grade two tear risks.”
“It’s about communication, teamwork. If the woman’s numbed, you shouldn’t push beyond what the tissue can handle. You can help by holding a warm, wet towel to the perineum to boost blood flow. That’s what we have the most evidence for today to reduce grade two tear risks.”
“You also have to consider that sometimes you need to prioritize the baby and get it out, even if it’s not great for the perineum?”
“Yeah, thank goodness there are people like Ida and midwives to fix it afterward. But it’s rare you have to prioritize like that.”
“Yeah, thank goodness there are people like Ida and midwives to fix it afterward. But it’s rare you have to prioritize like that.”
“How widespread is this knowledge in maternity wards across Sweden today?”
“I’d say it’s well-known now. We did a study in Stockholm with Malin Edqvist showing these methods I mentioned reduce tear risks. All staff working in maternity in the Stockholm region got trained, and it spread across the country. There’ve been lots of training efforts. Knowledge about anatomy, how it looks, how to identify the type of tear and ensure the muscles stay together – it’s a whole different level than when I became a midwife.”
“I’d say it’s well-known now. We did a study in Stockholm with Malin Edqvist showing these methods I mentioned reduce tear risks. All staff working in maternity in the Stockholm region got trained, and it spread across the country. There’ve been lots of training efforts. Knowledge about anatomy, how it looks, how to identify the type of tear and ensure the muscles stay together – it’s a whole different level than when I became a midwife.”
“You’ve also researched in low-income countries in Africa. Are childbirth injuries just as common there?”
“There, it’s even more common if you give birth in a hospital to lie flat on your back. In the countries I’ve been to, we worked a lot together to see which birthing positions could reduce injury risks. Another thing is not cutting – not making an incision in the woman’s pelvic area. We were early on that in Sweden thanks to Gunilla Röckner, who researched healing with cuts versus natural tears. We have a low incision rate, between six and eight percent, while in many low-income countries I’ve been to, it’s more or less routine.”
“There, it’s even more common if you give birth in a hospital to lie flat on your back. In the countries I’ve been to, we worked a lot together to see which birthing positions could reduce injury risks. Another thing is not cutting – not making an incision in the woman’s pelvic area. We were early on that in Sweden thanks to Gunilla Röckner, who researched healing with cuts versus natural tears. We have a low incision rate, between six and eight percent, while in many low-income countries I’ve been to, it’s more or less routine.”
“We’ll actually go back to the past to understand our present. How did they talk about childbirth injuries in the latter half of the 20th century? I’ve gone to Cecilia Lind’s home, a retired midwife who started delivering babies nearly 50 years ago, in 1977.”
“We’re at Cecilia’s right now. When it’s time for delivery, we wear a bunch of surgical gear – gowns and plastic aprons. Back then, they were actually white, pretty unpleasant. I don’t think we have white plastic aprons today. But in 1974, we had green dresses, really comfy, cotton I think.”
“Cecilia’s a newly trained midwife. She wanted to save couples with Kicki, a colleague, at a maternity ward. ‘I was really worried and thought: How’s this going to work?’ Two new midwives working together. We built a great collaboration, and that meant we always checked everything with each other. We were a bit unsure, so it was awesome support. Then it became more people we worked with, but we had a really good teamwork vibe.”
“There are a few CTG machines in the hospital measuring the baby’s pulse, but often we listen to the baby’s heart sounds analog-style and signal the rhythm with a finger – fast or slow movements – showing our colleague at the birth how the heart rate’s doing. A nitrous oxide machine is by the woman’s head at the bedside. No fancy armchairs in the room, but a stool for the woman’s partner. Cecilia and Kicki set up the tools on a metal table: forceps, scissors, wipes, and placental shears, and a clock, of course.”
“We’ve got something called a delivery bed – almost like an operating table. The women are in their soft beds, regular patient beds, until it’s time for the baby to come. Then you move over to the delivery bed, and they wheel out the other bed, at least here at St. Erik’s and in the US. Then you know it’s time.”
“Did we miss something because we didn’t catch it? If it started in the soft bed and we missed something, you owe a cake. Funny thing is, we owe it – I don’t know if you treat the mom, but I treat the staff. If I misjudged and it went faster than I calculated, I bring a cake.”
“Do you remember how you talked about childbirth injuries with your colleagues?”
“First off, it wasn’t something we directly talked about. Where I started working, we were a bit concerned about a chief physician who wanted us to cut every woman giving birth to make more space. That wasn’t something they taught us directly in training. They cut a lot more – episiotomies were way more common in 1977 than now.”
“First off, it wasn’t something we directly talked about. Where I started working, we were a bit concerned about a chief physician who wanted us to cut every woman giving birth to make more space. That wasn’t something they taught us directly in training. They cut a lot more – episiotomies were way more common in 1977 than now.”
“The big difference at my workplace was our chief physician wanted us to do straight cuts. That’s what they think today is the biggest risk for a sphincter tear or muscle damage in the rectum. I’ve thought about this a ton over the years, really, because it’s varied so much. He was right that we might’ve had more sphincter tears, but he argued the advantage was you could see it right away, and it was easy to stitch and fix. Fewer issues then.”
“Getting a sphincter tear was really shameful. I think that’s been a big problem. We feel it’s a disgrace to get a tear so big it involves the rectum. That’s what they taught us in training: do everything you can to protect the perineum, especially the rectum.”
“Did you notice a shift at some point during that time, that things started happening around this issue?”
“We midwives have always tried hard to keep tears as small as possible. When you had a birth, you finished it – you wrapped it up and stitched any tear that happened. Sometimes it was really tough. You’d worked tons of hours, and then one came at the end of the shift. Back then, you didn’t hand off the suturing, which is much more common now. We think fresh eyes see much better and spot the tear differently.”
“We midwives have always tried hard to keep tears as small as possible. When you had a birth, you finished it – you wrapped it up and stitched any tear that happened. Sometimes it was really tough. You’d worked tons of hours, and then one came at the end of the shift. Back then, you didn’t hand off the suturing, which is much more common now. We think fresh eyes see much better and spot the tear differently.”
“I’d say somewhere in the ‘90s, we talked a lot about tears. Women could have problems and pain after their tears. We talked a ton about sphincter tears, but also about leaking urine – that was a big issue for many. They needed to work with Kegels and stuff. We also thought women had pain from their tears. Should we influence that somehow – too much thread, or less? Those were the discussions, not the size of the tears technically. That’s my sense, at least.”
“I think as a first-time mom, you might need to be a bit prepared that a small tear is something you probably can’t avoid. But we should help each other to keep it as small as possible. It depends a lot on the teamwork between the woman giving birth and the one assisting.”
“Ida Bergman, pelvic floor surgeon, Mia Fernando, physiotherapist, and Helena Lindgren, midwife: What do you say when you hear Cecilia tell her story? Was anything better in maternity care 50 years ago?”
“Helena: I recognize a lot of what Cecilia says. What makes me happy is that those of us in maternity care have always had a huge interest in making it as good as possible. Then it’s been different at different times depending on the knowledge we had. But this thing about discussing with each other, learning from each other, trying to find better solutions – that’s always been there. Midwives have a pretty high status in Sweden compared to many countries that rely more on doctors. In Sweden, midwives are the primary caregivers for normal births. Every woman has a midwife, and sometimes other professions if needed. The midwife signals if a gynecologist or surgeon is required.”
“Helena: I recognize a lot of what Cecilia says. What makes me happy is that those of us in maternity care have always had a huge interest in making it as good as possible. Then it’s been different at different times depending on the knowledge we had. But this thing about discussing with each other, learning from each other, trying to find better solutions – that’s always been there. Midwives have a pretty high status in Sweden compared to many countries that rely more on doctors. In Sweden, midwives are the primary caregivers for normal births. Every woman has a midwife, and sometimes other professions if needed. The midwife signals if a gynecologist or surgeon is required.”
“Back then, they rested more after birth, maybe stayed in a week or so. Is it better for the body to rest more? Should we check in for a week with the family at the hospital?”
“No, I think it’s better to go home to your own bed and environment and recover, but still have support. It’s good that midwives come do home visits. We have tear clinics, breastfeeding clinics – there’s tons of support. But staying in the hospital, mixing with germs, and not moving, I don’t think that’s a solution.”
“No, I think it’s better to go home to your own bed and environment and recover, but still have support. It’s good that midwives come do home visits. We have tear clinics, breastfeeding clinics – there’s tons of support. But staying in the hospital, mixing with germs, and not moving, I don’t think that’s a solution.”
“When it comes to childbirth, people often say: ‘Women have done this forever, giving birth isn’t a disease.’ What impact has that had on understanding and knowledge about childbirth injuries?”
“Mia: You need two thoughts in your head at once. It’s true and important that it’s a natural process, but it’s also tough and complex. You need respect for the trauma it is to the body. Postpartum care time signals it’s good to recover and rest when you’re newly delivered. That’s been lost a bit. Many rush into heavy activity too soon.”
“Mia: You need two thoughts in your head at once. It’s true and important that it’s a natural process, but it’s also tough and complex. You need respect for the trauma it is to the body. Postpartum care time signals it’s good to recover and rest when you’re newly delivered. That’s been lost a bit. Many rush into heavy activity too soon.”
“Looking forward, what’s happening now? Where’s the research headed? What’s your next project, Ida?”
“We’ve got a super exciting study that’s just finished recruiting. We’ve gathered 140 patients at four clinics in Sweden. It’s about grade two tears that get infected and split open, which affects about 50%. It’s always been handled with antibiotics and left to heal as an open wound from the bottom up, which takes ages and causes issues. Now we’ve done a study where we randomized half to be re-stitched right away and half to heal normally. I’m looking forward to hearing the results.”
“We’ve got a super exciting study that’s just finished recruiting. We’ve gathered 140 patients at four clinics in Sweden. It’s about grade two tears that get infected and split open, which affects about 50%. It’s always been handled with antibiotics and left to heal as an open wound from the bottom up, which takes ages and causes issues. Now we’ve done a study where we randomized half to be re-stitched right away and half to heal normally. I’m looking forward to hearing the results.”
“We’ll end there and hope the conversation continues. Big thanks to Ida Bergman, surgeon at Södersjukhuset and researcher at KI, Mia Fernando, physiotherapist and author, and Helena Lindgren, midwife researching childbirth injuries at KI and Sophiahemmet. I also heard from Jonna Burén, journalist who started the Instagram account ‘Everything Looks Fine.’ Today’s reporters were Gustav Asplund and Ninos Chamoun.”
“Next week, we’ll champion human relationships and the lubricant that lets us coexist without friction – politeness. How’s politeness doing today, and how can we bring more into everyday life? Got thoughts on this? Email us at [email protected]. See you! Good luck, bye!”
“‘Body and Soul’ is made by the production company Filt for Swedish Radio. This was a podcast from P1 Swedish Radio. All P1 podcasts are available anytime in our app, Sveriges Radio Play.”
